موزه بریتانیا، بزرگ‌ترین صحنه جرم دنیا
جواد نصرتی
اگر اهل کشوری باشید که سابقه‌ای تاریخی دارد و در 200سال گذشته، استعمارگران انگلیسی سری بهتان زده‌اند، احتمالا تکه‌ای ارزشمند از تاریخ‌تان در موزه بریتانیا، نگهداری می‌شود. موزه بریتانیا، خزانه‌ای بی‌نظیر از آثار تاریخی، هنری و باستانی تمدن‌های ریز و درشت دنیاست. یا به‌عبارتی دیگر، یک صحنه جرم بسیار باارزش و منحصربه‌فرد از اشیا و مجسمه‌ها و آثار باستانی مسروقه‌ای که در دوران اوج امپراتوری بریتانیا، با خدعه و نیرنگ و زور و فریب‌کاری جمع شده و به انگلیس برده شده است. این موزه، چنان بدنام است که بسیاری، حتی در خود انگلیس، آن را بزرگ‌ترین دزد تاریخ می‌خوانند. با این حال، موزه بریتانیا نه‌تنها اصلا به روی خودش نمی‌آورد که اشیای تاریخی و باارزش دیگر کشورهای دنیا را، بدون میل و رضایت آنها نگه داشته، که خود را محق می‌داند که این اشیا را حفظ کند. مسئولان موزه بریتانیا چنان روی این مسئله حساس هستند و خود را محق می‌دانند، که بعضا دیده شده اکانت‌هایی در شبکه‌های اجتماعی که به موزه طعنه می‌زنند را بلاک کرده‌اند. مردم هم در خود انگلیس و سراسر دنیا، در فضای مجازی حسابی از خجالت موزه بریتانیا درمی‌آیند و عکس‌ها و تصاویر تمسخرآمیز از دزدی‌های آشکار موزه بریتانیا را منتشر می‌کنند که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شوند.
البته این فقط موزه بریتانیا نیست و موزه‌های بزرگ دیگر دنیا مثل متروپولیتن، لوور و هومبولت و گتی هم پر از اشیای باارزش و تاریخی مسروقه هستند. حجم آثار کشورهای غارت شده توسط استعمار اروپایی، چنان بالاست که تخمین زده می‌شود حدود 90درصد دارایی‌های فرهنگی آفریقا در موزه‌های اروپایی پخش شده است. برخی از کشورها، مثل فرانسه خود را متعهد کرده‌اند که گنجینه کشورهایی که پیش از این مستعمره‌شان بوده‌اند را برگردانند اما موزه بریتانیا و چند موزه دیگری که بالاتر به آنها اشاره کردیم، اصلا چنین چیزی را به روی خودشان هم نمی‌آورند و اینطور استدلال می‌کند که این آثار، غنایم جنگی هستند. اما براساس قوانین بین‌المللی، این استدلال دیگر موضوعیت ندارد و هر آنچه از کشورهای شکست‌خورده غارت شده، باید به صاحبان اصلی آنها بازگردانده شود.
شاید فعلا زور جامعه جهانی به قلدری‌های موزه بریتانیا نرسد اما کاربران فضای اجتماعی، با بی‌آبرو کردن این موزه، کمی از دردهای مردمی که تاریخ و فرهنگ‌شان دزدیده شده را کم می‌کنند.
