امنیتی
درباره دوتابعیتیها کدام جناح راست می‌گوید؟
پایداری‌ها سند وزارت اطلاعات را قبول ندارند
علاقه جمعی از نمایندگان مجلس برای افزودن پیوست‌هایی به قصه مدیران دوتابعیتی در کشور این ماجرا را تبدیل به یک دعوای جناحی کرده؛ دعوایی که جمعی از نمایندگان اصولگرای مجلس را مقابل دولت قرار داده است. نتیجه اصرار این نمایندگان به تداوم حضور برخی مدیران دوتابعیتی در دولت با وجود تحقیقات یک‌ساله‌ای که انجام داده‌اند، انتشار گزارش تحقیق و تفحص پر اشتباهی بود که پاسخ‌هایی را از سوی وزارت اطلاعات و البته چهره‌هایی که نامشان در این گزارش تحقیق و تفحص آمده بود در پی داشت.
جواد کریمی قدوسی، نماینده جبهه پایداری و رئیس هیأت تحقیق و تفحص از دوتابعیتیها گفته است گزارش کمیته تحقیق و تفحص از مسئولان دوتابعیتی براساس استعلام از وزارت اطلاعات و برخی وزارتخانه‌های دیگر جمع‌آوری شده است اما اظهارات وزیر اطلاعات مبنی بر اینکه هیچ مدیر دوتابعیتی در دولت حضور ندارد مورد قبول این طیف که تحقیق وتفحص از دوتابعیتیها را کلید زده‌اند، نیست. سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات دولت یازدهم ودوازدهم دیروز در جلسه فراکسیون مستقلین ولایی حضور یافت تا دوباره تکرار کند که در دولت مدیر دوتابعیتی حضور ندارد. او همزمان با حضور در جلسه فراکسیون ولایی، بخشی از گزارش تحقیق وتفحص خود و جمع دیگری از نمایندگان را در رسانه‌ها منتشر کرد تا شائبه تداوم حضور 210مدیر دوتابعیتی در پست‌های مختلف را رقم بزند. خبرگزاری تسنیم نوشت، متن این گزارش را جواد کریمی قدوسی در اختیار این خبرگزاری قرار داده است.
وزارت اطلاعات در واکنش به گزارشی که هیأت تحقیق و تفحص از دوتابعیتیها پیش از قرائت در صحن علنی مجلس در رسانه‌ها منتشر کرده بودند اطلاعیه‌ای منتشر کرده و نوشته بود: «در صفحات 14و 15گزارش کمیسیون که عینا بخشی از نامه این وزارتخانه است، به‌دلیل درج ناقص مطلب شائبه‌های متعددی ایجاد کرده مبنی بر اینکه طی 2سال گذشته 210مدیر دوتابعیتی در نظام شناسایی شده است؛ حال آنکه در گزارش این وزارتخانه تأکید شده بود که طی 2سال گذشته از 19حوزه‌ای که استعلام شده بود تعداد 210نفر به‌دلیل دوتابعیتی و اقامت از نوع گرین کارتی، رد صلاحیت شده‌اند.»
آن گزارش علاوه بر این شائبه، اطلاعات اشتباه دیگری هم داشت، ازجمله اینکه نام سیدحسین موسویان مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای کشورمان به‌عنوان یک فرد دوتابعیتی ذکر شده بود که در اندیشکده پرینستون مشغول به‌کار است. موسویان در واکنش به این ادعا به پاسخ برآمد و در متنی که به خبرگزاری‌ها ارسال کرد نوشت که تابعیت دوگانه ندارد و در دانشگاه پرینستون آمریکا مشغول است نه در هیچ اندیشکده دیگری. او سپس توضیح داده بود: «نام دانشکده علوم سیاسی دانشگاه پرینستون دانشکده وودرو ویلسون است. آقای وودرو ویلسون یکی از رؤسای دانشگاه پرینستون بود که بعدا رئیس‌جمهور آمریکا شد. دانشگاه پرینستون هم در شهر پرینستون ایالت نیوجرسی آمریکاست.اندیشکده‌ای در شهر واشنگتن است به‌نام اندیشکده وودرو‌ویلسون. ظاهرا گزارش تحقیق و تفحص مذکور تفاوت این دو را که یک موضوع ساده و آشکار است؛ تشخیص نداده و دچار اشتباه شده است.»
در این گزارش به جای پرداختن به اسامی مدیران دوتابعیتی که هم‌اکنون در پست‌های دولتی هستند به اسامی چهره‌های مذاکره‌کننده مثل سیدحسین موسویان، سیروس ناصری و عبدالرسول دری اصفهانی اشاره شده بود. همچنین از جاسوسان زندانی مثل سیامک و باقر نمازی به‌عنوان مدیر دوتابعیتی یادشده بود. در این گزارش که با هدف تحقیق و تفحص از مدیران دوتابعیتی ایران جمع‌آوری شده است نام زندانیان آزاده شده ایرانی- آمریکایی در دی‌ماه سال 94مثل جیسون رضائیان، امیرمیرزای حکمتی و سعید عابدینی به‌عنوان افراد دوتابعیتی آمده است.
در عین حال، این گزارش که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده بود به جای نام بردن از مدیران دوتابعیتی شاغل در دولت مدعی شده بود فرزندان وزیران نفت و امور خارجه دوتابعیتی هستند. دیروز سیدمحمود علومی در جلسه فراکسیون ولایی مجددا تأکید کرد که با وجود مباحثی که مطرح می‌شود، در بدنه دولت شخص دوتابعیتی وجود ندارد. با این حال کریمی قدوسی گفته است مسئولان دوتابعیتی و دارای گرین کارت شناسایی شده‌اند که نام برخی از معاونان رئیس‌جمهور، برخی مسئولان نهاد ریاست‌جمهوری، بعضی از معاونین وزرا، برخی از اعضای تیم مذاکرات هسته‌ای، تعدادی از مدیران عامل بانک‌ها، بعضی از اعضای هیأت مدیره بانک‌ها، برخی از مدیران شعب بانک‌ها، تعدادی از مسئولین پروژه شبکه ملی اطلاعات، بعضی از اعضای شورای شهر دوره چهارم تهران، رؤسای شورای شهر تعدادی از استان‌ها، برخی از مسئولین اتاق‌های بازرگانی، بعضی از استانداران، مسئولین تعدادی از شرکت‌های مهم دولتی، مسئولین برخی از فدراسیون‌های ورزشی، مقامات بعضی از سازما‌ن‌های دولتی ازجمله سازمان امور مالیاتی کشور، تعدادی از افراد در بخش هنر و سینما و بعضی از مسئولین صداوسیمای برخی از استان‌ها، در این لیست قرار دارد. احتمالا هیأت تحقیق وتفحص از دوتابعیتیها بین افرادی که تابعیت دوگانه دارند و افرادی که گرین کارت دارند تفاوت قائل نشده‌اند.
تفاوت گرین کارت و تابعیت
گرین کارت نوعی مجوز اقامت بدون کسب ویزاست که تحت شرایطی شامل حال تحصیل‌کنندگان و شاغلین غیرآمریکایی مقیم آن کشور می‌شود، اما «تابعیت» در هر کشوری تابع قوانین خاص خودش است. به‌عنوان نمونه تابعیت کشور آمریکا منوط به پذیرش در مصاحبه، تأیید نهادهای امنیتی، ازدواج با شهروندان آمریکایی و سوگند وفاداری است؛ سوگندی که در متن آن وفاداری به حاکمیت آمریکا و تعهدهای نظامی این کشور قید شده است. آنچنان که از قوانین آمریکا بر می‌آید، کسب تابعیت در آمریکا تنها در ازای برخورداری از یکی از این شرایط نیست و باید تمامی آنها حاصل شود. از این‌رو تحصیل تابعیت در این کشور بسیار سخت بوده و گاهی سال‌ها طول می‌کشد. حال آنکه دریافت گرین کارت از این کشور تابع شرایط سهلی همچون پذیرش در لاتاری، تحصیل یا اشتغال در آمریکاست. افراد دارای گرین کارت دارای رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی با دولت کشور مقصد نیستند.
معروف‌ترین دوتابعیتی‌هایی که استعفا دادند
یکی از معروف‌ترین چهره‌های دوتابعیتی که آبان سال 95به استخدام در وزارت ارتباطات درآمد و سپس به‌دلیل قانون خدمات کشوری از سمت خود استعفا داد، روح‌الله رحمانی بود. روح‌الله رحمانی مدیر برنامه‌های سابق مایکروسافت و آمازون بود که در وزارت ارتباطات در پست مدیرکلی دفتر امور نوآوری و حمایت از سرمایه‌گذاری مشغول شده بود اما به‌دلیل تابعیت دوگانه‌اش استعفا داد. براساس گزارشی که رسانه‌ها ازجمله سایت عصر ایران در آن زمان دادند رحمانی داماد غلامعلی حداد عادل است.
در سال‌های گذشته اسامی افراد دوتابعیتی مختلفی در رسانه‌ها مطرح شده است که برخی از آنها دارای گرین کارت بوده‌اند. ازجمله مهم‌ترین این چهره‌ها مرتضی آقا‌تهرانی عضو جبهه پایداری بود که بعدها در توضیح این جنجالی که درباره گرین کارتش درست شده بود گفته بود موضوع گرین‌کارت وی مربوط به زمان تحصیلش در کاناداست. او با بیان اینکه این جریان مربوط به زمانی است که وی 35ساله بود، گفته بود: بنده پس از 6ماه از اخذ مدرکم به ایران بازگشتم و هیچ دلبستگی به آن طرف ندارم. تاریخ گرین‌کارت بنده نیز تمام‌شده است.
یکی دیگر از چهره‌های معروف صاحب گرین‌کارت محمد نهاوندیان بود که احتمالا منظور کریمی قدوسی از «معاونان رئیس‌جمهور» دارای تابعیت دوگانه همان نهاوندیان است. البته گرین کارت نهاوندیان در سال‌هایی که او با علی لاریجانی در شورای‌عالی امنیت ملی همکاری می‌کرد به واسطه یک سفر به آمریکا باطل شده است. در آن زمان محمد نهاوندیان از طرف لاریجانی ماموریت یافته بود تا با استفاده از گرین کارت خود سفری به آمریکا داشته باشد تا پیغامی به محمد جواد ظریف سفیر وقت ایران در سازمان ملل و وزیر پیشنهادی خارجه آمریکا منتقل کند. ماجرای این سفر آنقدر حساس شد که کاندولیزا رایس وزیر خارجه وقت آمریکا، محمد نهاوندیان را یک دیپلمات بلندپایه ایرانی نامید و گفت که آمریکا مجوز اقامت وی را باطل خواهد کرد.
چه کسانی تحقیق و تفحص کردند؟
۱۱ عضو هیأت تحقیق و تفحص از دوتابعیتیها شامل حسن نوروزی، جواد ابطحی، قاسم جاسمی، مجتبی ذوالنور، محمد دهقانی، ابوالفضل ابوترابی، مجید ناصری نژاد، جواد کریمی قدوسی، نادر قاضی‌پور، سیدحسین نقوی حسینی و حسینعلی حاجی دلیگانی از اعضای فراکسیون نمایندگان ولایی هستند که در گزارش تفحص خود ادعاهایی را درباره فرزندان برخی مسئولان فعلی و سابق و مسئولان قبلی کشور مطرح کرده‌اند؛ ادعاهایی که با واکنش‌های متعددی روبه‌رو شده است. یکی از این ادعاها درباره تابعیت فرزندان وزرای خارجه، نفت و برخی مشاوران و دستیاران رئیس‌جمهور است که این هیأت معتقد است باید فرزندان این مقامات تابعیت دوم خود را ترک کنند و به ادامه فعالیتشان بپردازند.
در همینه زمینه :
خبرهای کوتاه
معرفی كتاب