موتور تولید مسکن روشن نشد

آخرین داده‌های مرکز آمار ایران از وضعیت صدور پروانه ساختمانی در مناطق شهری کشور حاکی از این است که در سال1400 درمجموع برای تولید 395هزارو141واحد مسکونی پروانه صادر شده که این تعداد معادل 52.7درصد از مسکن موردنیاز این مناطق است.
به گزارش همشهری، براساس برنامه‌های بالادستی و مطالعات کارشناسی، کشور سالانه به احداث یک‌میلیون واحد مسکونی نیاز دارد که 25درصد این مقدار مربوط به مسکن روستایی و 75درصد مربوط به مسکن شهری است. براساس همین برآوردها، دولت سیزدهم در 4سال آینده مکلف شده است تا سالانه برای تولید حداقل یک‌میلیون واحد مسکونی برنامه‌ریزی کند؛ این در حالی است که آمارهای رسمی نشان می‌دهد در 10سال گذشته، هیچ‌گاه معادل نیاز کشور مسکن‌سازی نشده و در ساخت‌وسازهای سال1400 نیز معادل 52.7درصد این نیاز محقق شده است.

بن‌بست مسکن‌سازی در تهران
بیشترین رکورد تولید مسکن در تاریخ صنعت ساختمان ایران به سال1390 اختصاص دارد. در این سال برای احداث بیش از 233هزار واحد مسکونی در شهر تهران پروانه ساختمانی صادر شد و کل واحدهای مسکونی برنامه‌ریزی شده برای تولید در کل مناطق شهری کشور به مرز 765هزار واحد رسید. در ادامه، بازار مسکن و صنعت ساختمان تا سال1395 وارد رکود عمیق شد و پس‌ازآن نیز هرگز نتوانست به رکوردهای قبلی تولید مسکن به‌خصوص در تهران نزدیک شود. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در سال1400 تولید مسکن شهری در تهران 81درصد کمتر از رکورد سال1390 بوده و تولید مسکن در کل مناطق شهری کشور نیز 48درصد کمتر از این رکورد ثبت شده است. 
حالا اما، آنطور که آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران در گردآوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور در سال۱۴۰۰ نشان می‌دهد، واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در تهران با کاهش 16.2درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده و به 44هزارو549واحد رسیده که کمترین مقدار در دهه90 و حدود 50درصد میانگین تولید مسکن تهران در این دهه است. 
به گزارش همشهری، اظهارات متولیان نهضت ملی مسکن حاکی از این است که سهم استان تهران از این طرح 4‌میلیون واحدی 4ساله، ۶۲۰هزار واحد است که ۱۸۰هزار واحد آن یعنی سالانه 45هزار واحد مربوط به شهر تهران است. با این حساب، اگر احداث مسکن دولتی در شهر تهران طبق برنامه‌ریزی محقق شود و تولید فعلی نیز توسط بخش خصوصی ادامه پیدا کند، میانگین ساخت‌وساز مسکن شهری در تهران به بیش از 90هزار واحد خواهد رسید که رقم قابل‌قبولی است و می‌تواند نیازهای جاری مسکن را تأمین کند.

عقب‌ماندگی مسکن شهری در کشور
در تاریخ مسکن کشور نیز، بالاترین میزان تولید مسکن شهری مربوط به سال1390 است که در آن برای احداث 765هزار واحد مسکونی در مناطق شهری کشور برنامه‌ریزی شد. این مقدار در سال1400 به 395هزارو141واحد رسیده که 48.3درصد کمتر از رکورد سال1390 است. با توجه به اطلاعات اخیر مرکز آمار ایران، در سال1400 میزان تولید مسکن در مناطق شهری کشور 19.5درصد نسبت به سال قبل از آن افت کرده و به کمترین رقم در 3سال اخیر رسیده است. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، تعداد پروانه‌های احداث مسکن شهری در سال گذشته نسبت به سال گذشته 127هزارو791پروانه بوده که 26.7درصد کمتر از سال1399 است؛ اما به‌واسطه افزایش تراکم ساخت و رسیدن میانگین واحدهای هر پروانه به 3.1واحد، تعداد مسکن تولیدی 19.5درصد کمتر شده است.
بررسی آمارهای تولید ساختمان به تفکیک 4فصل 1400 نشان می‌دهد باوجوداین‌که وضعیت مسکن در این سال بسیار نامساعد بود، در فصل زمستان تحرک‌هایی در برنامه‌ریزی تولید مسکن رخ داده و امید به بهبود اوضاع را زنده نگه داشته است.