شوک پسته به بازار آجیل

مهیار زاهد/ خبرنگار
از قدیم‌الایام ایران پیشتاز عرضه پسته در جهان بوده است؛کشوری که بزرگ ترین صادر کننده پسته در جهان بوده و در این زمینه رقابت تنگاتنگی با آمریکا دارد. از طرفی این محصول در فرهنگ ایرانی‌ها نیز جایگاه خاصی داشته و در مراسم‌ها و مناسبت‌های مختلف کاربرد بسیاری دارد. البته طی سال‌های گذشته روز به روز شاهد افزایش قیمت پسته بوده‌ایم تا حدی که دیگر طبقات بسیاری در جامعه توان خرید این محصول را ندارند. اما طی روزهای اخیر اتفاق تازه‌ای نیز در بازار آجیل و خشکبار رخ داده که آن گرانی ناگهانی قیمت پسته تا کیلویی بعضا 40 هزار تومان بیشتر از قبل است. یکی از دلایلی که باعث افزایش قیمت خشکبار می‌شود به طور طبیعی گران شدن قیمت دلار در کشور است؛ هرچند این بخش تنها باید مربوط به کالاهای وارداتی چون بادام هندی باشد اما از طرف دیگر به‌واسطه عرضه عمده محصولات پسته ایران به عنوان صادرات در سطح جهان، قیمت مصرف داخلی آن نیز بر اساس همان قیمت جهانی تعیین می‌شود. این یعنی اینکه اگر دلار گران شود بر اساس آن قیمت پسته تولید داخل نیز همزمان گران‌تر می‌شود هرچند قیمت آن برای مصرف کننده خارجی تغییری نمی کند.

مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه خشکبار و آجیل کشور در گفت وگو با همشهری در این‌باره می‌گوید:«اصولا قیمت پسته و آجیل و خشکبار در 7 ماه ابتدایی سال ساکن است چرا که تقاضای چندانی برای خرید آن نیست و عمده تمرکز فعالان این عرصه نیز طی این ماه‌ها بر صادرات است.» وی می‌افزاید:«پسته ایران در بازارهای جهانی کیلویی  10 تا 11 دلار به فروش می‌رسد و از آنجا که بیشتر محصولات صادر می‌شود میزان قیمت داخلی هم بر اساس ارزش همین 10 یا 11 دلار مشخص می‌شود.»

احمدی می گوید:«به طور کلی سالانه نزدیک به 190 هزار تن پسته در ایران تولید می‌شود که از این مقدار در بهترین حالت که مصرف کننده داخلی از نظر مالی و شرایط دیگر رو به راه باشد و زیاد خرید بکند نهایتا 20 هزار تن در داخل ایران مصرف می‌شود و الباقی یعنی در حدود 80درصد این میزان صادر می‌شود.» وی با اشاره به گرانی پسته می‌گوید:«خوشبختانه این گرانی در فصل گرما اتفاق افتاده است وگرنه اگر این تغییر قیمت را در بهمن و اسفند داشتیم می‌توان گفت که شاید یک فاجعه رخ می‌داد. قیمت ‌ها حدود 10 تا 15 درصد افزایش داشته‌اند و البته این به خاطر این است که هنوز مشتری داخلی زیاد نیست وگرنه با توجه به تغییرات قیمت دلار باید خیلی بیش از این گران می‌شد.»

وی می‌افزاید:«نظر به گرما و سرمایی که در اوایل بهار شاهدش بودیم در برخی از محصولات شاهد کاهش عرضه خواهیم بود که نتیجه آن طی ماه‌های شهریور و مهر معلوم و احساس می‌شود. پسته در برخی از استان‌‌ها متاسفانه به مشکل خورده و پیش‌بینی ماه این است که حدود 20 درصد کاهش تولید در پسته داشته باشیم. نهایتا تولید امسال ما باید چیزی در حدود 160 هزار تن باشد.»

وی درباره مغز گردو نیز می‌گوید:«همین حالا می‌شود رفت و در دماوند وضعیت درخت‌های گردو را دید که به چه روزی در آمده‌اند. البته خوشبختانه این مشکل به ماه رمضان نخورد اما در ماه تیر احتمالا کاملا در بازار محسوس خواهد بود و کمبود مغز گردو را شاهد خواهیم بود.»