شرط ایران برای به رسمیت شناختن طالبان

حدود یک‌سال از خروج غیرمسئولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان و روی ‎کار آمدن طالبان در این کشور گذشت، اما جمهوری‎اسلامی با وجود درپیش گرفتن سیاست تعاملی با حاکمان جدید افغانستان، آنها را به‎عنوان «دولت افغانستان» مورد شناسایی قرار نداده ‎است؛ موضوعی که شرط تحقق آن از سوی تهران تشکیل دولتی «مشارکتی» و «فراگیر» عنوان شده‎ است.
به‎گزارش همشهری، از 5مهرماه1375 که نیروهای طالبان برای نخستین‎بار وارد کابل شدند تاکنون که حدود یک‎سال از تشکیل مجدد «امارت اسلامی» در افغانستان می‎گذرد، روابط ایران با این گروه با فرازونشیب‎های بسیاری همراه بوده که بخش مهمی از آن تحت‎تأثیر حضور نیروهای فرامنطقه‎ای و به‎ویژه آمریکا در این کشور بوده‎ است.
با وجود این از 24مردادماه سال‎گذشته که نیروهای طالبان وارد کابل شدند و «امارت اسلامی» پس‎ از حدود 20سال دوباره در این کشور احیا شد، جمهوری‎اسلامی همواره تلاش کرده در راستای منافع مردم افغانستان، سیاستی تعاملی را با حاکمان جدید این کشور در پیش بگیرد تا مسیر برای تشکیل دولت ملی و فراگیر در افغانستان فراهم شود.

تعامل با حاکمان جدید افغانستان
مبارزه با قاچاق مواد‌مخدر، مقابله با گسترش تروریسم، ساماندهی وضعیت مهاجران، وضعیت حقابه ایران از هیرمند و مسائل مرزی ازجمله موضوع‎هایی بوده‎است که مقام‎های جمهوری‎اسلامی در یک‎سال گذشته تلاش کرده‎اند با برقراری تعامل با مقام‎های امارت اسلامی، برای حل‎وفصل مناسب آنها چاره‎جویی کنند؛ رویکردی که به‎نظر می‎رسد با موفقیت‎هایی نیز همراه بوده‎است.
براین اساس، جمهوری‎اسلامی از طریق سفارت ایران در کابل و همچنین اعزام گروه‌های دیپلماتیک تلاش کرده‎است مسیر تعاملی مؤثری با حاکمان جدید افغانستان بیابد و در این چارچوب هم بود که در آخرین روزهای دی‎ماه سال ‎گذشته، هیأت سیاسی - اقتصادی طالبان، متشکل از 26نفر و به سرپرستی امیرخان متقی، سرپرست وزارت امورخارجه افغانستان به تهران آمدند تا در دیدار با مقام‎های ایران، ازجمله وزیر امورخارجه، پیرامون همکاری‎های دوجانبه در حوزه‌هایی ازجمله تجارت، اقتصاد، امنیت و حمل‎ونقل بحث و گفت‎وگو کنند.

گسترش همکاری‎های دوجانبه
علاوه ‎بر اینها، مسائل امنیتی در افغانستان ازجمله موضوع‎هایی است که با حساسیت ویژه‎ای ازسوی مسئولان ایران پیگیری می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع هم بود که حسن کاظمی‌قمی، دستیار رئیس‎جمهور در امور افغانستان در سفر اخیر خود به کابل، در گفت‎وگو با مقام‎های امارت اسلامی، خواستار گسترش همکاری‎های دوجانبه در زمینه مبارزه با داعش شد؛ موضوعی که ازسوی طرف مقابل نیز مورد تأکید قرار گرفت. کاظمی‌قمی در نشست‎خبری دیروز خود که به‎مناسبت یک‌سالگی خروج نیروهای آمریکا از افغانستان برگزار شد، با بیان اینکه جمهوری اسلامی، سیاست تعاملی را با طالبان بر پایه حمایت از مردم افغانستان دنبال کرده‎است، تأکید کرد تا زمانی که دولت مشارکتی و فراگیری در این کشور شکل نگیرد، ایران دولتی را به رسمیت نمی‌شناسد. کاظمی‎قمی در این نشست با اشاره به گذشت حدود یک سال از «فرار طراحی شده آمریکا از افغانستان»، گفت که واشنگتن به‎طورقطع در افغانستان شکست خورد، اما این فرار به‌معنای «دورایستایی» است و این کشور اهداف خود را در افغانستان دنبال می‌کند؛ «نظامیان آنها خارج شدند، اما سرویس جاسوسی و خرابکارانه کاخ سفید همچنان وجود دارد.» وی با تأکید بر اینکه جمهوری‎اسلامی با طالبان تعامل کرده، اما آنها را به رسمیت نشناخته‎است، موضوع حقابه، امنیت مرزها، مبارزه با موادمخدر و تروریسم را ازجمله ملاحظات جمهوری اسلامی در تعامل با طالبان دانست؛ موضوع‎هایی که به‎گفته کاظمی‎قمی با توجه به سیاست‌های درپیش گرفته شده ازسوی ایران، بخش قابل‎توجهی از اهداف مدنظر است.

عبور از تله درگیری با طالبان
نماینده ویژه رئیس‎جمهور در امور افغانستان در نشست‎خبری دیروز خود با بیان اینکه سیاست تعامل با طالبان با رعایت ملاحظات است، گفت: جمهوری اسلامی پس از روی کار آمدن طالبان، تلاش کرد از باتلاق طرحی که آمریکا درنظر داشت، عبور کند. آمریکا به‎دنبال این بود که ایران را وارد درگیری با طالبان کند، اما ایران از این تله عبور کرد و مسیر همکاری فزاینده را ادامه داد. حسن کاظمی‎قمی افزود: موضوع دیگری که ایران با آن درگیر است، ایجاد درگیری‌ها و جنگ‌های داخل افغانستان ازسوی آمریکا و متحدان آن است. کاخ سفید در یک حالت «دورایستایی» سعی می‌کند افعانستان را بی‌ثبات کند. آنها ۲۰سال در این کشور هزینه نکردند که امروز فضای سرمایه‌گذاری را به چین، روسیه و ایران واگذار کنند. وی همچنین با بیان اینکه پول‌های بلوکه شده افغانستان، شرایط اقتصادی مردم این کشور را سخت کرده است، ادامه‎ داد: ایران در این فضا تلاش می‌کند، تعاملات تجاری و اقتصادی را افزایش دهد. کاظمی‌قمی همچنین با بیان اینکه آمریکا از میان برخی قومیت‌ها، یارگیری جدیدی کرد‎ه‎است، ادامه داد: آمریکایی‎ها با حمایت از این گروه‌ها، تفرقه ایجاد می‌کنند و به اسم مقاومت، به‎دنبال آشوب هستند و این تعبیر از سخنان من که مقاومت آمریکایی است، تحلیل اشتباهی محسوب می‌شود. نماینده ویژه رئیس‎جمهور در امور افغانستان با بیان اینکه بعد از آغاز حکمرانی طالبان، نخستین اقدام ایران برای ایجاد حکومت فراگیر، برگزاری نشست طالبان با گروه‌های مقاومت بود، عنوان کرد: ما از طرفین دعوت کردیم و هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید گروه‌های مقاومت در افغانستان، آمریکایی هستند. آمریکا با سوءاستفاده از مقاومت، به‎دنبال ایجاد درگیری‌ داخلی است.