تقویم / زادروز
مدرن‌ترین فیلمساز گذشته‌گرا
سعید مروتی
اگر مانده بود امروز تولد ۷۷سالگی‌اش را جشن می‌گرفت.عباسعلی حاتمی متولد23 مرداد ۱۳۲۴، خیلی زود ذوق و سلیقه‌اش در بازآفرینی گذشته و دوران سپری شده را در کنار تسلطش بر فرهنگ ایرانی و نگاه ویژه‌اش به تاریخ و به‌خصوص دوران قاجار به خدمت گرفت و وارد عرصه نمایش شد. طولی نکشید که شد یکی از مهم‌ترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران و کنار چهره‌های شاخصی که از انتهای دهه ۴۰ و ابتدای دهه ۵۰ به سینما آمدند، جایگاه منحصر به فرد خود را یافت. تألیف شخصی در حوزه‌ای که بیشتر با تاریخ سر و کار داشت، صدای منتقدان و روزنامه‌نگاران را درآورد، ولی حاتمی برگ برنده‌اش را با گفتار‌نویسی و روایت و تصویر‌سازی قصه‌های ایرانی رو کرد. به‌عنوان کارگردان دستاوردهایی دارد که هنوز فیلمسازی به آنها نزدیک هم نشده است. از «سوته‌دلان» و «حاجی واشنگتن» تا «هزار دستان» و «مادر» حاتمی راوی قصه‌های رفته از یاد و سازنده گذشته‌ای شد که با حرفه‌اش، نمایش، پیوند و معنا می‌یافت. جهانی که کاملا متعلق به خالقش بود که اگر لازم بود درخت را هم رنگ می‌کرد، دوربینش را حرکت نمی‌داد و قصه آدم‌هایی را روایت می‌کرد که عموماً نسبتی با واقعیت روزمره نداشتند. این هنر حاتمی بود که در دنیای برساخته خود و جهانی به ظاهر کهنه و قدیمی، به رخدادهای روز واکنش نشان دهد. بازخوانی فیلم‌هایش از این منظر می‌تواند ابعادی تازه از هنر فیلمسازی نمایان کند دور از کلیشه‌هایی چون «شاعر سینمای ملی» و «همه عمر دیر رسیدیم» و ...
حاتمی مدرن‌ترین فیلمساز گذشته‌گرای سینمای ایران بود که پشت حسرت‌خواری ظاهری‌اش از گذشته، نگاهی انتقادی به آنچه به‌عنوان تاریخ پذیرفته شده، داشت و همین‌ها فیلم‌هایش را برای روزگار ما همچنان سرپا نگاه داشته و البته ذوق و سلیقه و هنر منحصر به فردش در حرفه‌ای که یکی از استادکارانش بود؛ حرفه نمایش.
در همینه زمینه :
