شبح قذافی درشبهجزیره
ترامپ رهبر کرهشمالی را تهدید کرده اگر به خلع سلاح تن ندهد به سرنوشت دیکتاتور سابق لیبی دچار میشود
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ضمن رد صحبتهای مشاور امنیت ملی خود درباره استفاده از مدل لیبی برای خلع سلاح هستهای کرهشمالی، رهبر این کشور را تهدید کرد اگر از مذاکرات پیش رو کنار بکشد، سرنوشتی مانند معمر قذافی در انتظارش خواهد بود.
به گزارش گاردین، ترامپ علاوه بر این تهدید، به کیم جونگ اون اطمینان داد اگر دست از برنامه تسلیحات هستهای خود بردارد، همچنان در قدرت باقی خواهد ماند. ترامپ در صحبتهایش درباره سرنوشت کرهشمالی بعد از کنار کشیدن احتمالی از مذاکرات گفت: «مدلی که در مورد قذافی استفاده شد، نابودی کامل بود. ما آنجا رفتیم و او را زدیم. این مدل، کاملا متفاوت بود. ما آن کشور را نابود کردیم. ما هرگز به قذافی نگفتیم ما اینجا هستیم تا از تو حمایت کنیم. ما آنجا رفتیم و او را نابود کردیم، این کار را با عراق هم انجام دادیم.»
او در ادامه صحبتهایش، موضوع حمایت از رهبر کرهشمالی را پیش کشید و گفت: «حالا اگر ما (با کرهشمالی) به توافق نرسیم، دوباره این مدل اتفاق خواهد افتاد. اما اگر ما به توافق برسیم، فکر میکنم کیم جونگ اون بسیار بسیار خوشحال خواهد شد.» صحبتهای بسیار تند ترامپ، بعد از آن مطرح شد که مقامات کرهشمالی انتهای هفته گذشته در چند بیانیه پشت سر هم ضربههای اساسی به امیدواریها برای برگزاری موفق نشست تاریخی ترامپ-اون در 12ژوئن در سنگاپور وارد کردند. صدور این بیانیهها بعد از آن شروع شد که جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، در سخنانی بسیار تند موضوع «مدل لیبی» را برای خلع سلاح هستهای کرهشمالی پیش کشید. این صحبتها، بهشدت کرهایها را عصبانی کرد و موضعگیریهای تند آنها را به همراه داشت.
فضا، چنان برآشفته شده که سخنگوی کاخ سفید در بیانیهای، عملا صحبتهای جان بولتون را به نوعی نظر شخصی او و نه برنامه دولت ترامپ خواند. ترامپ هم در صحبتهای خود، تلاش کرد از صحبتها بولتون فاصله بگیرد اما در عین حال، دچار یک اشتباه تاریخی شد که احتمالا نشانهای از ناآشنایی او با رخدادهای جهانی در سالهای اخیر است.
مدل لیبی چه بود؟
وقتی بولتون در صحبتهایش به مدل لیبی اشاره کرد، در واقع منظورش «مدل سال 2003و 2004لیبی» بود. بولتون در واقع به نابودسازی داوطلبانه زیرساختهای هستهای دولت لیبی اشاره میکرد اما ترامپ آن را با دخالت نظامی ناتو در این کشور و کشته شدن معمر قذافی توسط نیروهای مسلح مخالف مورد حمایت ناتو اشتباه گرفت. سرهنگ قذافی در آن سال در بیانیهای که دنیا را شگفتزده کرد پایان فعالیتهای هستهای خود را اعلام کرد. در پی توافق قذافی با غرب، لیبی حتی سانتریفیوژهای خود را سوار بر کشتی به آمریکا فرستاد. در مقابل آمریکا بیشتر تحریمهای لیبی را طی چندماه برداشت و روابط سیاسی، دوباره بین دو کشور برقرار شد. ماه عسل دو کشور اما خیلی زود به پایان رسید و در سال 2011، دولت قذافی سقوط کرد و خود او هم کشته شد. اینطور که از صحبتهای ترامپ برمیآید، برداشت او از مدل قذافی، نابودی رژیم قذافی و کشته شدن خود او بوده است و نه خلع سلاح کامل هستهای این کشور.
اشتیاق، همچنان برپاست
ترامپ در این صحبتها، البته به این موضوع اشاره کرد که با وجود بیانههای تند کرهشمالی، مذاکرات مربوط به نشست بین او و اون در سنگاپور، همچنان بهصورت عادی ادامه دارد و او چنین استنباطی ندارد که کرهایها میخواهند این نشست را لغو کنند. او گفت: «آنها طوری (درباره برگزاری نشست) مذاکره میکنند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. اگر نشست برگزار شود، خب برگزار خواهد شد و اگر برگزار نشود، ما به گام بعدی فکر خواهیم کرد. شاید با هم ملاقات کنیم و شاید ملاقات نکنیم.»
ترامپ در این صحبتها، همچنین چین را متهم کرد که شرایط را متشنج کرده است. او گفت که کرهشمالی، بعد از دیدار کیم جونگ اون و شی جینگ پینگ این لحن تند را گرفته و این موضوع را مطرح کرده که رهبر چین، احتمالا روی کیم جونگ اون تأثیر گذاشته است. ترامپ قرار است که هفته آینده، در راستای آمادهسازیهای پیش از برگزاری نشست سنگاپور، با مون جائه این، رئیسجمهور کرهجنوبی دیدار کند. ترامپ در حالی از عادی بودن شرایط صحبت میکند که کرهشمالی، نسبت به برگزاری مانور مشترک نظامی کرهجنوبی و آمریکا بهشدت اعتراض کرده و نشست سطح بالای خود با کرهجنوبی را هم لغو کرده است. پیونگیانگ گفته است تا زمانی که دو طرف نتوانند اختلاف نظر خود درباره مانورهای نظامی را حل کنند، با کرهجنوبی مذاکره نخواهد کرد.