هواپیماهای زمین‌گیرشده

نیمی از هواپیماهای مسافربری قابل‌استفاده در کشور زمینگیر هستند و آن گونه که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی می‌گوید: «با ممنوعیت فروش بلیت دلاری به خارجی‌ها و تداوم قیمت‌گذاری دستوری بلیت هواپیما، به‌تدریج نیمی از ناوگان فعال فعلی نیز زمینگیر خواهند شد.» به گزارش همشهری، فروش دلاری بلیت به اتباع خارجی، آخرین ترفند شرکت‌های هواپیمایی برای غلبه بر هزینه‌های سرسام‌آور بود که با مخالفت مواجه شد تا دوباره خارجی‌ها هم به لطف قیمت‌گذاری دستوری، مهمان ایرلاین‌ها باشند و بلیت هواپیماهای ایرانی را زیر قیمت تمام ‌شده بخرند.

بلیت دلاری ممنوع
انجمن شرکت‌های هواپیمایی اوایل تیرماه امسال عملاً با صدور ابلاغیه‌ای خطاب به شرکت‌های هواپیمایی عضو این انجمن از آنها خواست تا نرخ بلیت پروازهای داخلی برای مسافران اتباع غیرایرانی را به دلار محاسبه و اخذ کنند. در این ابلاغیه، سقف قیمت بلیت در پروازهای داخلی زیر یک ساعت ۱۰۰دلار و برای پروازهای بالای یک ساعت ۱۵۰دلار تعیین شده بود. 
در ادامه اما با ورود وزارت راه و شهرسازی به ماجرا، سناریوی فروش بلیت دلاری به اتباع خارجی برچیده و مقرر شد در فرایندی برابر، همه بلیت‌های هواپیما با قیمت مصوب ریالی به همه اتباع ایرانی و خارجی فروخته شود. این در حالی است که ایرلاین‌ها مدعی هستند نرخ مصوب برای بلیت هواپیما، پاسخگوی هزینه‌های نگهداری هواپیما و استمرار خدمات‌رسانی نیست و فروش دلاری بلیت به اتباع خارجی، یک راهکار ناگزیر برای جبران بخشی از زیان آنها بوده که البته با ممنوع شدن این فرایند، عملاً پول بلیت خارجی‌ها هم باید از جیب ایرلاین‌ها و به‌صورت یارانه پرداخت شود.

دومینوی بحران ایرلاین‌ها
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه ایرلاین‌ها با سرکوب نرخ مواجه هستند، می‌گوید: همه هزینه‌های مرتبط با خدمات ایرلاین‌ها رشد داشته؛ از دستمزد کارکنان که از 40تا 57درصد رشد کرده تا نرخ ارز مبنای محاسبه تعرفه واردات قطعات که از 4200تومان به بالای 25هزار تومان رسیده است. مقصود اسعدی سامانی در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: با این رشد هزینه‌ها و با اینکه قیمت دلار آزاد و قیمت جهانی قطعات و موتور هواپیما نیز بالا رفته است، عملاً شرکت‌های هواپیمایی امکان ادامه خدمات رسانی ندارند و در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند.
اسعدی سامانی با اشاره به تبعات شدید تحریم‌های 4دهه گذشته بر صنعت هوایی کشور، اعلام می‌کند: در شرایط فعلی حدود 50درصد هواپیماهای قابل‌استفاده کشور به‌دلیل ناتوانی در تأمین مالی خرید قطعه و موتور هواپیما زمینگیر هستند و با توجه به بحران شدید مالی در ایرلاین‌ها، اگر فرایند اشتباه فعلی در سرکوب قیمت بلیت هواپیما ادامه پیدا کند، حدود نیمی از هواپیماهای فعال کشور نیز به‌تدریج زمینگیر خواهند شد. او در واکنش به ممنوعیت فروش بلیت دلاری به اتباع خارجی نیز می‌گوید: شرکت‌های هواپیمایی به‌ویژه از زمان شیوع کرونا با شرایط حاد مالی مواجه بوده و از جبران هزینه‌های جاری خود عاجز بوده‌اند؛ حتی اگر قرار است همچنان از جیب خود یارانه بدهند و شرایط را تحمل کنند، توجیهی ندارد که در قبال اتباع خارجی نیز این رفتار را داشته باشند.

بلیت مفتی برای خارجی‌ها
آمارهای انجمن شرکت‌های هواپیمایی حاکی از این است که از مجموع 1.8میلیارد سفر انجام شده در ایران، فقط یک درصد، معادل 18میلیون سفر با هواپیما انجام شده که البته از این تعداد نیز بیش از نیمی از سفرها به کارکنان دولتی و شرکتی اختصاص دارد. برآوردها نشان می‌دهد اگر یک ایرانی با میانگین درآمد 10میلیون تومان یک بلیت هواپیمای یک‌میلیون تومانی بخرد، 10درصد حقوق خود را پرداخت کرده؛ درحالی‌که یک خارجی با حقوق 2تا 4هزار دلار بین 1.5تا 0.8درصد حقوق خود را برای خرید این بلیت می‌پردازد.