تعهد نخست اروپا

بیانیه‌ای که 3کشور اروپایی درباره تامین منافع ایران از برجام صادر کردند، به گفته محمد جواد ظریف شروع یک راه بود، ظریف از این بیانیه به عنوان یک اقدام مناسب و یک شروع خوب یاد کرده  اما گفته که این پایان کار نیست. برای روشن شدن تصمیم نهایی اروپا خیلی نباید صبر کرد، هم حسن روحانی رئیس جمهور و هم فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا  اعلام کرده‌اند فرصت برای تصمیم گیری اروپا محدود است. این بیانیه اولین تعهد اروپا به ایران بعد از خروج ترامپ از برجام بود.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از دیداری که محمد جواد ظریف با ایو لودریان، بوریس جانسون و هایکو ماس همتایان فرانسوی، ‌انگلیسی و آلمانی خود داشت بیانیه این 3کشور اروپایی را قرائت کرد.  در این بیانیه آمده است: شرکت‌کنندگان در این نشست با اظهار تاسف از خروج آمریکا از برجام، بر اینکه رفع تحریم‌های مرتبط هسته‌ای و عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران بخش‌های اساسی توافق برجام را تشکیل می‌دهد، صحه گذارند. آنها همچنین بر تعهد خود به ایجاد اطمینان نسبت به ادامه تحقق این اهداف تاکید کرده و موافقت کردند که گفت‌وگوهای خود را در راستای این هدف تعمیق بخشند.

در ادامه این بیانیه به محور بحث‌های مطرح شده در نشست ظریف و وزیران خارجه 3کشور اروپایی اشاره و تاکید شده است که  شرکت‌کنندگان در نشست مذکور متعهد شدند برای رسیدن به راه‌حل‌های عملی در مورد «‌حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران»، «تداوم فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی ایران و تعاملات مالی مربوطه»، «تعاملات موثر بانکی با ایران»، «ادامه روابط حمل‌ونقل موثر دریایی، زمینی و هوایی و خط آهن با ایران»، «سرمایه‌گذاری بیشتر در ایران»، «حمایت از فعالان اقتصادی اتحادیه اروپا و تامین فضای اطمینان‌بخش حقوقی» و «ایجاد هرچه بیشتر فضای شفاف و قانونمند اقتصادی» تلاش‌های خود را به کار بگیرند. همچنین شرکت‌کنندگان متعهد شدند برای  تامین بیشتر اعتبارات صادراتی اتحادیه اروپا و ایجاد مسیرهای ویژه در حوزه‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای و تجاری با هدف تسهیل همکاری‌های اقتصادی و مالی  تلاش کنند و برای تکمیل و اجرای بیشتر یادداشت‌های تفاهم و قراردادهای منعقده بین شرکت‌های اروپایی و طرف‌های ایرانی تلاش خود را به کار بگیرند.

در پایان بیانیه‌ای که فدریکا موگرینی قرائت کرد آمده است: شرکت کنندگان در نشست بروکسل  یک بار دیگر عزم و اراده خود را برای اجرای برجام در تمامی بخش‌های آن همراه با حسن نیت و در فضایی سازنده مورد تاکید قرار داده و موافقت کردند به مشورت‌های فشرده خود در تمامی سطوح و با سایر اعضای باقیمانده برجام ادامه دهند.

جلسه مشترک کمیسیون‌؛ هفته آینده

ایران علاوه بر مذاکراتی که با اروپایی‌ها دنبال می‌کند، پیگیر مکانیسم شکایت از آمریکا در سازوکار برجام نیز است. به گفته محمد جواد ظریف جمعه هفته آینده قرار است نشست کمیسیون مشترک بدون حضور آمریکا برگزار شود. براساس ماده 36 برجام در صورتی که ایران معتقد باشد هر یک یا کلیه اعضای گروه5+1 تعهدات خود را طبق برجام رعایت نکرده‌اند، ایران می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع دهد، کمیسیون مشترک 15 روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد. در صورتی که ایران معتقد باشد موضوع فیصله نیافته است مسئله مورد اختلاف به وزیران امور خارجه ارجاع می‌شود. از آنجایی که آمریکا از برجام خارج شده نماینده این کشور نمی‌تواند در کمیسیون مشترک حضور یابد و از آنجایی که آمریکا مشخصا اعلام کرده که از برجام خارج شده موضوع شکایت ایران احتمالا مستقیما در سطح وزیران خارجه بررسی می‌شود. محمد جواد ظریف گفته است: جمعه آینده مکانیسم کمیسیون مشترک به جریان می‌افتد. او گفته که چند هفته پرکار خواهیم داشت و با لطف خدا و حمایت مردم بتوانیم کار را پیش ببریم. به گزارش خبرنگار اعزامی همشهری به بروکسل او گفته است: اقداماتی که خانم موگرینی در بیانیه خود به آن اشاره کرد فهرستی از کارهایی است که فوری باید انجام شود. نیاز است این فهرست ریز و عملیاتی شود تا براساس آن تصمیم بگیریم چه مقدار منافع ایران را تضمین می‌کند. وی گفت: این بیانیه پیام سیاسی مهمی را ارسال کرد اما این پایان کار نیست.

ظریف با اشاره به تحریم ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی از سوی آمریکا گفت: به نظر می‌رسد دلیل این اقدام، عصبانیت آمریکاست، آمریکا از شرایطی که پیش آمده عصبانی است و باید توقع داشته باشیم که از این حرکات بیشتر نشان بدهند؟ او اینگونه تحریم‌ها را اقداماتی برای بی‌اثر‌کردن مذاکرات ایران با اروپایی‌ها دانست و گفت که در مذاکرات با اروپایی ها این مورد را به آنها تذکر داده‌ایم.  ظریف گفت: ما در چارچوب واقعیات صحبت می‌کنیم و باید بدانیم اروپا قرار نیست روابطش را با آمریکا کنار بگذارد اما در شرایط کنونی امروز برای اروپا زمانی است که باید ببینید چگونه می‌خواهد منافع خودش را تامین کند. وزیر خارجه کشورمان گفت: دنیا دنیای آمریکایی نیست، آمریکا همه اختیار دنیا را ندارد، البته خودشان اینگونه فکر می‌کنند اما سال‌هاست که دیگر اینگونه نیست.

مرکل: بهتر است در توافق بمانیم

همزمان با این تحولات آنگلا مرکل صدراعظم آلمان هم تاکید کرد: بهتر است در توافق هسته‌ای با ایران بمانیم و با این کشور گفت‌وگو کنیم.
صدراعظم آلمان با حضور در پارلمان این کشور در سخنانی گفت: بهترین راه برای رسیدگی به نگرانی‌ جهان درباره نقش ایران در منطقه و برنامه موشک‌های بالستیکی این کشور، در چارچوب توافق هسته‌ای با ایران، حتی پس از خروج آمریکا از آن است. سوال این است که اگر شما از یک توافق خارج شوید بهتر می‌توانید مذاکره کنید یا زمانی که در توافق هستید؟ ما می‌گوییم که شما اگر در توافق بمانید، بهتر می‌توانید مذاکره کنید.
فدریکا موگرینی هم نسبت به یافتن هرچه سریع‌تر راه‌حل‌های اجرایی برای حفظ برجام ابراز امیدواری کرده و گفته بود: توافق هسته‌ای نیازی به تغییر، اصلاح یا اضافه کردن چیزی ندارد. همه چیز در آن نوشته شده است؛ بنابراین، ما درباره ضمیمه‌ یا اصلاحیه‌ها صحبت نمی‌کنیم، ما از اقدامات محکم و راه‌حل‌های عملیاتی قوی برای رسیدگی به این مسائل سخن می‌گوییم که می‌تواند با توجه به موضوعات مختلف، اشکال متفاوت داشته باشد اما به‌طور قطع، عملیاتی، محکم و بسیار فوری خواهد بود.

یورو؛ جایگزین دلار

یک منبع دیپلماتیک گفت: اتحادیه اروپا در حال بررسی تغییر ارز پرداخت خریدهای نفتی خود از ایران، از دلار به یورو و حذف دلار آمریکا از این تراکنش‌هاست. به گزارش فارس، یک منبع دیپلماتیک به اسپوتنیک گفت‌: «من محرمانه این اطلاعات را دارم که اتحادیه اروپا برای پرداخت‌های نفتی به ایران در حال تعویض دلار به یورو است.»

بیانیه توتال

شرکت نفتی «توتال» فرانسه اعلام کرد درصورتی‌که نتواند از آمریکا معافیت تحریمی دریافت کند، از پروژه توسعه فاز۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی کناره‌گیری می‌کند.  در بیانیه توتال با اشاره به تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران و احیای تحریم‌های ثانویه پس از یک مهلت چندماهه، آمده است: «در نتیجه و همانطور که پیش از این توضیح داده بودیم، توتال در موقعیتی نخواهد بود که پروژه فاز11 پارس‌جنوبی را ادامه دهد و مجبور خواهد بود تمام فعالیت‌های مربوطه را پیش از 4نوامبر2018 متوقف کند، مگر آنکه مقام‌های ایالات متحده با حمایت مقام‌های فرانسوی و اروپایی یک معافیت تحریمی ویژه این پروژه، به توتال اعطا کنند. این معافیت تحریمی پروژه‌ای باید از شرکت در برابر هر تحریم ثانویه مربوط به قانون ایالات متحده، محافظت کند.» در ادامه بیانیه آمده است: «در چنین شرایطی، توتال دیگر تعهد تازه‌ای در ارتباط با پروژه فاز11 پارس‌جنوبی نخواهد گرفت و پیرو تعهدات قراردادی که با مقام‌های ایرانی داشته، در حال رایزنی با مقام‌های فرانسوی و آمریکایی است تا امکان دریافت یک معافیت تحریمی پروژه‌ای، را بسنجد.»

حاشیه نگاری از سفر ظریف

وزیر امور خارجه روز یکشنبه سفر دوره‌ای به چین، روسیه و بلژیک را آغاز کرد تا درباره تحولات برجام و خروج آمریکا از آن با مقامات گروه 1+4 رایزنی کند. ظریف در بروکسل  در نشست مشترک با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان شرکت کرد. این سفر حاشیه‌هایی داشت که در ادامه می‌خوانید:

  بیش از 200خبرنگار و تصویربردار از رسانه‌های معتبر جهان برای پوشش نشست ایران و تروئیکای اروپایی خود را به مقر اتحادیه اروپا رسانده بودند.

  حدود 10نفر از عناصر وابسته به گروهک تروریستی منافقین هنگام برگزاری جلسه ایران و کشورهای اروپایی مقابل مقر اتحادیه اروپا تجمع کرده که خواسته اصلی آنان تشدید تحریم‌ها علیه ایران بود؛ جالب اینکه برخی از آنان خارجی و آفریقایی تبار بودند!

  نشست کمیسیون مشترک ایران و 1+4 برای بررسی شکایت ایران از اقدام آمریکا در بازگرداندن تحریم‌ها قرار است هفته آینده در وین برگزار شود، احتمالا دو هفته بعد نیز نشست وزیران خارجه برگزار خواهد شد.

  شنیده شده دور بعدی نشست وزیران خارجه ایران، آلمان، روسیه، فرانسه و آلمان با حضور فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به میزبانی تهران برگزار شود.

  فدریکا موگرینی در پایان نشست تروئیکای اروپا با ایران بیانیه‌ای قرائت کرد که برای نخستین بار موضوعات اقتصادی ازجمله بانکی، نفتی، بیمه، پتروشیمی و حمل‌ونقل به‌عنوان تعهد اروپایی‌ها در آن مورد تأکید قرار گرفته است.

  گفته می‌شود در جریان نشست اروپایی‌ها با ایران برخی طرف‌ها موضوعات غیربرجامی را مطرح کرده‌اند که با واکنش صریح و محکم محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران مواجه شده و به این ترتیب غربی‌ها موضوعات غیرهسته‌ای را کنار گذاشته‌اند.

  در جریان نشست ایران و 1+4وزیران خارجه فرانسه و آلمان صریح‌تر از انگلیس بر لزوم بهره‌مندی ایران از منافع اقتصادی برجام تأکید کرده‌اند.

  موضوع همکاری‌های نفتی توتال و شل با ایران و قرارداد فروش ایرباس ازجمله محورهای رایزنی با طرف‌های انگلیسی و فرانسوی بوده است.

  در جریان سفر وزیر خارجه نمایندگانی از بانک مرکزی، سازمان توسعه سرمایه‌گذاری، وزارت نفت و وزارت راه حضور داشتند.

   ظریف در جریان سفر به پکن، مسکو و بروکسل که یکشنبه آغاز شد و صبح چهارشنبه پایان یافت در مجموع بیش از 27ساعت در هواپیما بود.

   آمریکا منافع اقتصادی اروپا را تهدید می‌کند



صدراعظم اتریش ضمن انتقاد شدید از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا گفت: آمریکا منافع اقتصادی اروپا را تهدید می‌کند و ما تصمیم گرفته‌ایم که علیه این سیاست اقدام کنیم. به گزارش ایسنا، سباستیان کورتز پیش از نشست غیررسمی رهبران اتحادیه گفت: ما به‌عنوان اتحادیه اروپا می‌خواهیم که با این موانع تجاری برخورد کنیم. وی همچنین با اشاره به تأثیرات منفی خروج آمریکا از برجام بر شرکت‌های اروپایی تصریح کرد: تلاش خواهیم کرد تا توافق صورت گرفته با ایران نجات یابد.

   کنایه معنادار دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا به آمریکا



دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا دیروز در توییتی که اشاره به تصمیمات رئیس جمهور آمریکا درباره خروجش از برجام و نادیده گرفتن منافع اروپا داشت نوشت: با نگاه به تصمیمات اخیر دونالدترامپ،شاید کسی با خود بگوید با چنین دوستانی دیگر نیازی به دشمن نداریم. اما اتحادیه اروپا واقعا باید از او متشکر باشد.تاسک نوشت: به لطف او، ما از توهم رها شدیم. ما دریافتیم که «کس نخارد پشت من، جز ناخن انگشت من.»

   استفاده از همه منابع برای حفظ برجام



رئیس کمیسیون اروپا در بروکسل با تأکید بر لزوم حفظ برجام گفت که اتحادیه اروپا از همه منابعی که در اختیار دارد برای حفظ برجام استفاده خواهد کرد. به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ، ژان کلود یونکر گفت: ما نمی‌خواهیم برجام از بین برود چرا که حفظ این توافق برای صلح در خاورمیانه و کل جهان ضروری است. یونکر ادامه داد: ما خواستار دستیابی به یک رویکرد مشترک براساس توافق میان همه اعضا در مورد روابط با آمریکا و ایران هستیم.