کتاب‌اندیشه

کتاب«حقیقت حج» تالیف مرحوم علی صفایی حائری، از زمره کتبی است که نگاهی عمیق و دقیق نسبت به حج و اعمال و مناسک آن ارائه می‌کند. مولف معتقد است حج، در 3بعد از ابعاد اسلام تجلی دارد؛ بعد تاریخی، بعد سلوکی، بعد اجتماعی. از این‌رو 3 نوع اسلام نیز معرفی می‌شود: اسلام تاریخی، اسلام سلوکی و اسلام اجتماعی. این نوع تقسیم‌بندی حکایت از بینش وسیع نگارنده دارد که ابعاد مختلف اسلام را در ذیل یک عمل دینی دیده و تحلیل می‌کند. از دیگر موضوعات کتاب، نمادین دانستن مناسکی همچون احرام، طواف، سعی، تقصیر، حضور در عرفات و مشعر و منا و... است. در این نگاه هرکدام از این اعمال و آداب، در واقع ما را به حقیقتی عظیم‌تر رهنمون می‌کند. بخش دیگر کتاب به‌صورت موشکافانه آیات حج را مورد دقت قرار می‌دهد و در تفسیر جزء به جزء آن و سپس ایجاد ارتباط میان این اجزا تلاش در خور ستایشی را انجام می‌دهد. این شکل از تفسیر یا تامل قرآنی علاوه بر ارائه محتوای عمیق، قالب و روشی برای برداشت و مواجهه عالمانه با آیات قرآن را نیز به‌صورت ضمنی می‌آموزد. در بخش سوم و پایانی کتاب موضوع ذبح به‌عنوان عامل حیات برتر مطرح می‌شود. موضوعاتی چون حیات انسانی، چگونه به حیات برسم، حیات دل، مراحل حیات انسانی و موانع حیات در این بخش با قلم روان و بیانی شیوا طرح شده است. این کتاب توسط انتشارات لیله‌القدر منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان به مناسک و معارف دینی قرار گرفته است.