انتخاب شرکت‌ها برای‌کشت فراسرزمینی آغاز شد

کشت فراسرزمینی امکانی برای تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز کشور در دیگر مناطق دنیاست که طی آن محصولات کشاورزی و دامی مورد نیاز بدون استفاده از منابع داخلی و با استفاده از امکانات کشوری دیگر تولید و تامین می‌شود. استفاده از این امکان با توجه به قرارگیری ایران در اقلیمی خشک و گذراندن دوره‌ای طولانی از خشکسالی، مورد توجه ویژه دولت قرار گرفته تا از این مسیر بدون هدررفت منابع کشور به‌ویژه آب، محصولات و کالاهای مورد نیاز به‌صورت مستقیم یا از مسیر تجارت و مبادله این اقلام با کالاهای مورد نیاز داخلی، تامین شود. دستورالعمل اجرایی درخصوص کشت فراسرزمینی اخیرا در وزارت جهادکشاورزی تدوین شده تا آیین‌نامه بعد از چندسال شکل اجرایی به‌خود بگیرد.

اهلیت‌سنجی شرکت‌ها برای کشت فراسرزمینی 
معاون برنامه‌ریزی اقتصادی وزارت جهادکشاورزی در گفت‌و‌گو با همشهری، با اشاره به تصویب آیین‌نامه کشت فراسرزمینی در حدود 5سال قبل، گفت: دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه در زمان تصویب، تهیه نشد اما در دولت سیزدهم این دستورالعمل اجرایی در چند بخش تدوین شد که یکی از بخش‌های آن اهلیت‌سنجی شرکت‌های فعال در این زمینه است. 
محمد قربانی افزود: شورایی برای بررسی شرایط شرکت‌هایی که مایل به فعالیت در حوزه کشت فراسرزمینی هستند- چه شرکت‌های دولتی و چه خصوصی- ‌ تشکیل شده که پس از تأیید در این شورا، شرکت‌ها می‌توانند با دستورالعمل و شرایط خاصی که در آیین‌نامه آمده فعالیت کنند.

حداقل تولید، 60هزار تن
او در تشریح شرایط شرکت‌هایی که می‌توانند در این حوزه وارد شوند، گفت: 60هزار تن تولید محصول، حداقل تولیدی است که شرکت‌ها باید داشته باشند تا بتوانند وارد فرایند اهلیت سنجی شوند. همچنین زمینی که در کشور مقصد در اختیار این شرکت‌ها قرار می‌گیرد باید به تأیید سفارت ایران در آن کشور برسد. سخنگوی وزارت جهادکشاورزی همچنین از تسهیلاتی خبر داد که براساس آیین‌نامه کشت فراسرزمینی را دولت دراختیار شرکت‌های فعال در این حوزه قرار می‌دهد. به‌گفته قربانی، شرکت‌هایی که محصولاتی را به‌صورت کشت فراسرزمینی در مناطق دیگری از دنیا تولید می‌کنند‌ باید ماحصل فعالیت خود را به‌صورت نهاده یا کالا به کشور وارد کنند. در برخی کشورهای دیگر که در مسیر کشت فراسرزمینی جلوتر از ایران هستند، علاوه بر بهره‌برداری کشور مبدأ از محصول تولیدی، مبادله تولیدات نیز انجام می‌شود.

محصولات هدف کشت فراسرزمینی
معاون برنامه‌ریزی اقتصادی وزارت جهادکشاورزی درباره اینکه چه محصولاتی قرار است در فرایند کشت فراسرزمینی تولید شوند؟ گفت: دانه‌های روغنی، گندم، جو و ذرت از محصولاتی هستند که در فرایند کشت فراسرزمینی هدف تولید هستند. به‌گفته قربانی، برای کشت فراسرزمینی هم محصولات کشاورزی و هم محصولات دامی ازجمله گوشت، هدف تولید هستند اما هم‌اکنون اولویت وزارت جهادکشاورزی در این فرایند کالاهایی است که آب‌بر هستند و در داخل کشور ظرفیت تولید ندارند. دفتر کشت فراسرزمینی در معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی به‌عنوان متولی در این حوزه، اهلیت سنجی شرکت‌ها را آغاز و چند شرکت نیز با گذراندن این فرایند فعالیت خود را شروع کرده‌اند.

کشت سویای ایرانی در ونزوئلا 
در همین زمینه روز گذشته نایب‌رئیس انجمن کشت فراسرزمینی از در اختیار گرفتن یک میلیون هکتار زمین کشاورزی در کشور ونزوئلا با هدف کشت فراسرزمینی کشاورزان ایرانی خبر داد. علی رضوانی‌زاده، با اشاره به فراهم شدن شرایط کشت فراسرزمینی ایران در روسیه، ونزوئلا را مستعدتر از برزیل و روسیه برای کشت فراسرزمینی دانست و افزود: به‌نظر می‌رسد این کشور می‌تواند خلأ اوکراین را در جهان پرکند و به انبار محصولات کشاورزی دنیا تبدیل شود، به همین دلیل باید از روابط خوب سیاسی شکل گرفته بین ایران و ونزوئلا برای ایجاد امنیت غذایی کشور و جهان بهره‌برداری کرد. او با اشاره به ارزش بالای اقتصادی سویا، این محصول را بهترین گزینه انتخابی برای تولید در فرایند کشت فراسرزمین در ونزوئلا عنوان کرد و افزود: اقلیم ونزوئلا برای کشت گندم مناسب نیست و این کشور برای کشت محصولات استراتژیکی چون ذرت و سویا مناسب‌تر است. در سال‌های اخیر تولیدکنندگان دام و طیور کشور برای تهیه نهاده‌های دامی و به‌ویژه سویا با توجه به نبود امکان کشت این محصول در کشور مواجه بودند و این کالا با وجود ارزبری بالا به همراه دیگر دانه‌های روغنی در صدر اولویت واردات به کشور قرار داشته است. نایب‌رئیس انجمن کشت فراسرزمینی، سویا را استراتژیک‌ترین محصول دنیا دانست و افزود: کشت سویا در هر هکتار حاشیه سود 150درصدی دارد درحالی‌که حاشیه سود گندم در هر هکتار کمتر از 30درصد است.

توجه به ارزش تجاری محصولات
قرار گرفتن ایران در وضعیت خشکسالی و کم‌آبی ارزش استفاده از امکان کشت فراسرزمین برای تولید محصولات آب‌بر را دوچندان کرده اما به‌نظر می‌رسد کشورهای پیشرو در این زمینه تنها به کشت اقلام مورد نیاز کشورشان بسنده نمی‌کنند و فراتر از آن ارزش تجاری محصولات را مورد توجه قرار می‌دهند. رضوانی‌زاده در این زمینه گفت: می‌توان در ونزوئلا سویا و ذرت کاشت و پول قابل توجه کسب و با آن پول گندم از کانادا، استرالیا و هر کشور دیگر خریداری کرد و به‌عبارت دیگر کشاورزی فراسرزمینی امکان خلق ثروت را برای فعالان این حوزه فراهم می‌کند. وی با اشاره به روش کشور چین در این حوزه افزود: مصرف تنباکو در چین جرایم سنگینی را به همراه دارد، اما کشاورزان فراسرزمینی چینی در آفریقا تنباکو کشت می‌کنند و آن را ‌ در بازار سایر کشورها می‌فروشند و با پول آن طلا وارد می‌کنند.