دیپلماسی
مذاکرات در دوحه اراده ایران، کارشکنی آمریکا
برخی منابع معتقدند پافشاری آمریکا بر عدم‌ارائه تضمین برای انتفاع اقتصادی ایران از برجام همچنان مانع مهم دستیابی به توافق در این دور از مذاکرات است
مذاکرات برای رفع تحریمها در شرایطی طی 2 روز گذشته در دوحه پیگیری شد که برخی منابع معتقدند پافشاری آمریکا بر طرح پیشنهادی در «وین۷» که شامل «تضمین برای انتفاع اقتصادی ایران» نمی‌شود، همچنان مانع مهمی در مسیر دستیابی به توافق در این دور از مذاکرات بهحساب میآید. بهگزارش همشهری، این درحالی است که در نخستین روز گفت‌وگوها، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان و معاون مسئول سیاستخارجی اتحادیه رودرروی یکدیگر نشستند تا درباره موضوعهای باقیمانده دراین حوزه رایزنی کنند؛ گفتوگوهایی که در نخستین قدم «رویکرد فنی» داشته است. در این میان اما اخبار منتشر شده از روز دوم گفت‌وگوها در دوحه حاکی از آن است که واشنگتن همچنان درحال کارشکنی درمسیر انتفاع اقتصادی ایران از مزایای برجام است و راهبرد «محدود کردن ایران بدون دستاورد اقتصادی» را پیگیری می‌کند؛ موضوعی که نشان میدهد آمریکا همچنان از اراده کافی برای دستیابی به توافق مثبت برخوردار نیست و همچنان نمی‌توان چشمانداز روشنی در زمینه رفع بنبست از مذاکرات برجامی ترسیم کرد.
در چنین شرایطی، با وجود اینکه دیروز برخی رسانهها از پایان بینتیجه مذاکرات در دوحه خبردادند، اما این موضوع واکنش سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان را بههمراه داشت. ناصر کنعانی دراین باره گفت: گفت‌وگوها در دوحه از ابتدا 2روزه برنامه‌ریزی شده بود و در طول رایزنی‌های این دو روز، طرف‌ها درباره موضوعهای باقیمانده به تبادل پیشنهادها و دیدگاه‌های خود پرداختند.
وی با بیان اینکه عصر دیروز نشست دیگری میان باقریکنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران و انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی برگزار شد، تأکید کرد که مذاکرات 2روزه دوحه در فضایی حرفه‌ای و جدی برگزار شدهاست.
شرط دستیابی به توافق در دوحه
پیگیری مذاکرات رفع تحریمها در دوحه در شرایطی است که وزیر امورخارجه کشورمان معتقد است موفقیت در گفتوگوهای جاری یک شرط اساسی و محوری دارد؛ واقعبینی طرف آمریکایی. حسین امیرعبداللهیان که برای حضور در اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر در ترکمنستان حضور داشت، در جمع کارکنان سفارت جمهوریاسلامی ایران در عشقآباد تأکید کرد مذاکرهکنندگان ایرانی حاضر در دوحه بههیچوجه از خطوط قرمز ترسیم شده عبور نخواهند کرد؛ چراکه «خطوط قرمزی که در سطح سیاستگذاری و تصمیم‌گیری کشور درباره مذاکرات ترسیم شده، مبتنی بر تأمین حداکثری منافع ملی کشور است و نسل‌های بعد در مورد آن قضاوت خواهند کرد.» امیرعبداللهیان به طرف آمریکایی هشدار داد تنها درصورتی که واقعبینانه وارد دوحه شده باشند، توافق در این مرحله و در این دور از مذاکرات در دسترس خواهد بود. وی به این موضوع هم اشاره کرد که جمهوریاسلامی در موضوعهای محتوایی توافق کاملا «منطقی» و «مستدل» عمل می‌کند و این آمادگی را دارد که «درصورت اتخاذ رویکرد واقعبینانه ازسوی آمریکا و تروئیکای اروپایی، بتوانیم به نتایج موردنظر برسیم و همه طرف‌ها به اجرای تعهداتشان در قراردادی که در سال ۲۰۱۵ میلادی امضا شد، بازگردند.» وزیر امورخارجه کشورمان به اظهارات و مواضع غیرسازنده «برخی تشکلهای مرتبط با غرب» هم اشاره کرد؛ موضوعی که نشان میدهد طرفهای مقابل همچنان در مسیر واقعبینانه حرکت نمیکنند. امیرعبداللهیان بر این موضوع هم تأکید کرد که جمهوریاسلامی برای رسیدن به یک توافق خوب، پایدار و قوی آمادگی دارد و در این مسیر جدی است، اما بهنظر میرسد طرف مقابل از آمادگی کافی برخوردار نیست؛ «با وجود اینکه بایدن از طریق برخی طرف‌ها، پیامهای مختلفی را برای ایران ارسال و تأکید کرده برای حصول توافق اراده جدی دارد، اما هنوز در عمل چیزی جز رفتارهای مبتنی بر فشار حداکثری دوره ترامپ در آمریکا را شاهد نیستیم. »
مذاکرات وین به دوحه منتقل نشدهاست
اینها درحالی است که در روزهای اخیر از سرگیری مذاکرات در دوحه و حضور نداشتن روسیه، چین و تروئیکای اروپایی در اتاق مذاکرات، گمانهزنیهای بسیاری را بهدنبال داشت و زمینهساز پدید آمدن برخی ابهامها شد، اما با توجه به اینکه موضوعهای باقیمانده در گفتوگوهای احیای توافق هستهای سال2015عمدتا میان جمهوریاسلامی و آمریکاست، روسیه، چین و 3کشور اروپایی در این دور از گفت‌وگوها حضور نیافتند و قرار شد مذاکرات بهصورت غیرمستقیم و با حضور نماینده اتحادیه اروپا، میان تهران و واشنگتن برگزار شود. برهمین اساس هم بود که پیتر استانو، سخنگوی سرویس سیاستخارجی اتحادیه اروپا در جریان کنفرانس خبری اخیر خود، درباره برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا توضیحهایی را ارائه و تأکید کرد که مذاکرات هستهای ایران و 4+1از وین به دوحه منتقل نشدهاست: «آنچه در حالحاضر در قطر در حال رخ دادن است، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپاست.»
تلاشهای قطر برای حصول توافق در دوحه
سخنگوی وزارت امورخارجه قطر با بیان اینکه کشورش تلاش می‌کند مشارکت مثبتی در مذاکرات رفع تحریمها داشته باشد، گفت که این کشور آماده تداوم تلاشهای دیپلماتیک خود برای رسیدن به راهحل است. ماجد الانصاری که با شبکه «الجزیره» گفتوگو میکرد، افزود: نقش دوحه در میزبانی از مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا خلاصه میشود و کشور قطر طرفی در این مذاکرات نیست.
در همینه زمینه :
