خودنهنگ‌پنداری در بازار رمز‌ارز

سامان رضایی، روزنامه‌نگار

دهه90 میلادی بسیاری از سرمایه‌گذار‌های بازار سهام آمریکا پس از کنار رفتن ماسک جردن‌راس‌بلفورت یا همان گرگ‌وال‌استریت متوجه شدند که به ازای هر گرگ وال‌استریتی گله‌ای از مالباخته‌ها وجود دارد که طی یک فرایند کلاهبرداری، سهام‌های کم‌ارزش برای آنها بزرگ‌نمایی می‌شود. پس از چند دهه حالا گرگ‌های وال‌استریت‌ بازار سهام آمریکا طی یک دگردیسی بدل به نهنگ‌های کوهان‌دار( Humpback whale) بازار رمز‌ارز شده‌اند. خوراکشان هم پلانگتون‌ها و ماهی‌های ریزنقشی هستند که گاهی بی‌هدف به چپ و راست می‌روند و ناگهان به‌خودشان می‌آیند و می‌فهمند خوراک نهنگ شده‌اند و این بار هیچ پدر ژپتویی نیست که با او نجات پیدا کنند. نهنگ‌ها آنقدر رمز‌ارز دارند که با یک دستکاری کوچک یا بزرگ بازار را کنترل کنند و در این میان فقط آشنایان به بازار هستند که جان سالم به در برده از کنار مالباخته‌ها عبور می‌کنند. این نهنگ‌ها صاحب 20درصد بالای دارندگان مثلا بیت‌کوین هستند و 80درصد ارزش بیت‌کوین آمریکا در اختیار آنهاست؛ چیزی حدود 150میلیارد دلار. آنها ابزار لازم برای تحریف بازار و ایجاد موج‌های مجازی را دارند و به نوعی ماهی‌های ریزنقش را به سمتی که می‌خواهند صید کنند می‌برند. گردانندگان این بازار فقط به نهنگ‌های کوهان‌دار و نهنگ‌های عادی خلاصه نمی‌شود. کوسه‌ها، دلفین‌ها، اختاپوس‌ها، ‌خرچنگ‌ها و حتی میگوها دارای مبالغ بالایی رمز‌ارز هستند و بنابراین می‌توانند بازار را کنترل کنند. ناآگاهی از این بازار مثل هر بازار دیگری می‌تواند تبعات هولناکی داشته باشد. موردی که بسیاری از علاقه‌مندان به آن گاهی نسبت به آن غفلت می‌کنند. این روز‌ها در هر جمع دوستان و فامیل هم چند نفری پیدا می‌شوند که با آگاهی اندکی از این بازار بقیه را دچار سندرمی جدید می‌کنند که می‌توان آن را خودنهنگ‌پنداری در بازار رمز‌ارز نامید. چند مثال واقعی و غیرواقعی از میلیاردر شدن کافی است تا شاخک‌های ماهی‌های ساردین از همه جا بی‌خبر برای خرید رمز‌ارز تیز شود. نتیجه هم مشخص است. ناگهان مانند چند هفته گذشته قتل‌عامی در بازار رمز‌ارز به راه می‌افتد که برای نمونه به گزارش ایندیپندنت بیش از 2هزار میلیارد دلار از پول سرمایه‌گذار‌های ریزنقش این بازار از میان می‌رود. ماجرا به من و شمای از همه جا بی‌خبر هم ختم نمی‌شود و ناگهان کشوری به نام السالوادور هم که پول ملی‌اش را درگیر رمز‌ارز‌ها کرده نیمی از دارایی رمز‌ارزی‌اش از میان می‌رود. بنابراین در بازار رمز‌ارز‌ها هم همان قانون همیشگی اقتصادی را آویزه گوش کنیم؛ بی‌گدار به آب نزنیم که خوراک نهنگ می‌شویم.