مراقبت قانونی از سینمای ایران
توقیف فیلم «برادران لیلا» هشداری برای سینماگرانی است که بدون توجه به قوانین کشور، فیلمشان را راهی جشنوارههای خارجی میکنند
«برادران لیلا» توسط سازمان سینمایی توقیف شد. خیلیها معتقد هستند که این توقیف با توجه به اتفاقاتی که در جشنواره کن رخ داد، درست است و بهزعم برخی از کارشناسان هم این توقیف میتوانست درنهایت جریمه مالی تهیهکننده باشد و یا سپردن به خانه سینما و حل مشکلی که بر همه آشکار است.
دفاع در مقابل اهداف سیاسی
سعید الهی، کارشناس فرهنگی درباره تصمیم سازمان سینمایی به همشهری میگوید: «شرط اول توسعه پایدار فرهنگی، قانونگرایی و تمکین فعالان حوزه فرهنگ و هنر به قوانین و آییننامههای موجود در عرصههای مختلف ازجمله سینماست و بیتردید توجه ویژه مسئولان و فعالان سینمایی به قوانین و اسناد بالادستی به پیشرفت هنر ازجمله صنعت سینما کمک شایانی میکند؛ چراکه این قوانین با مشورت بسیاری از معتمدین و فعالان هنری و سینمایی و کارشناسان مرتبط به این حوزه تدوین و تصویب شده است.» وی در توضیح بیشتر ادامه میدهد: «بهطور مشخص اگر درباره حضور آثار سینمای ایران در جشنوارههای خارجی قانونی مصوب شده است که باید از نظارت معتبرترین و مهمترین دستگاه فرهنگی کشور مجوز لازم گرفته شود، این مجوز بهخاطر حمایت از فیلمهای ایرانی در عرصههای بینالملل است. این کنترلها بهخاطر ایجاد محدودیت برای نمایش آثار سینمایی در جشنوارههای خارجی نیست و بیشتر بهخاطر مواضع مبهمی ازجمله مواضع سیاسی است که جشنوارههای خارجی دارند. با توجه به شناخت دقیقتر و رصدی که سازمانها روی جشنوارهها انجام میدهند، این مجوزها کمک میکند تا فیلمها دستاویزی برای اهداف سیاسی جشنوارههای خارجی نشود و همچنین اگر حقی ضایع شد، مورد حمایت قرار بگیرد.»
الهی به نمایش فیلم «برادران لیلا» در کن اشاره میکند: «متأسفانه برخی سینماگران بدون توجه به قوانین کشور و حتی مخاطبان داخلی، فیلمها را برای جشنوارههای خارجی تولید کرده و راهی جشنواره میکنند و چهبسا این موضوع بستری برای پیادهسازی اهداف سیاسی علیه ایران میشود.» وی همچنین میگوید: «ناگفته نماند رفتار عوامل فیلم مانند اتفاقی که در جشنواره کن افتاد، باعث میشود واکنشها و افکار عمومی نسبت به آن بیشتر شود و این در حالی است که قانونگرایی از شعارهای اصلی دولت سیزدهم است و انفعال در برابر قانونگریزان باعث تضعیف سینمای ایران خواهد شد.»
خانه سینما وارد عمل شود
به اعتقاد سعید الهی در مواجهه با اینگونه قانونشکنیها، در مرحله اول خانه سینما باید وارد گفتوگو شود و حتی اهرمهای اجرایی و تنبیهی را خود صنف اجرا کند و اگر این مرجع با انفعال رفتار کرد سازمان سینمایی بهعنوان بالاترین نهاد به وظیفه خود عمل کند.
این کارشناس در توضیح بیشتر میگوید: «البته این تعاملات گویا اتفاق افتاده و تذکرات به دستاندرکاران و تهیهکننده فیلم هم داده شده است و در نهایت تصمیم اینطور بوده، این رفتارها از سر خودمختاری در شأن سینمای ایران نیست و بهنظرم تمکین از قوانین کمک میکند تا ارتباط حاکمیت و جامعه هنری بیشتر شود. چهرههای هنری که موقعیت اجتماعی خود را مدیون مردم و نگاه عمومی هستند، باید به قوانین احترام بگذارند و فراموش نکنیم سازمان سینمایی وظیفه تعامل با سینماگران را دارد و نماینده مرجع قانونگذار و حاکمیت است و اجرای قوانین بر عهده سازمان است. انتظار میرود درصورت بروز تخلفاتی در تقویت قانوانگرایی تعامل را داشته باشند.»
مکث
حمایت وزیر از توقیف «برادران لیلا»
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد در حاشیه جلسه هیأت دولت، در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درخصوص توقیف رسمی فیلم «برادران لیلا» و برخی از اخبار منتشرشده مبنی بر ممنوعالکارشدن برخی بازیگران این فیلم، میگوید: «من در همین حیاط دولت چندی پیش اعلام کردم که ما در مورد این فیلم طبق قانون عمل میکنیم. قانون در این زمینه مشخص بود. دوستان ما در سازمان سینمایی بررسیهای کامل انجام دادند. اصرار من این بود که مر قانون رعایت شود و بررسیهای لازم صورت بگیرد و این اعلام نظر نیز مبتنی بر این بررسیها بوده است.» وی ادامه میدهد: «در واقع مجموعه افرادی که در این ارتباط تصمیمگیر بودند، متفقالقول بودند که این تخلف صورت گرفته است. البته ممکن است در سالهای قبل مجموعه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی به هر دلیلی در این موضوعات منفعل عمل میکردند اما بنای ما در دوره جدید این است که طبق قانون عمل کنیم و تصمیم اخیر نیز طبق قانون اتفاق افتاد.»