بهبود وضعیت تولیدات صنعتی در اردیبهشت ماه

تازه‌ترین گزارش پژوهشکده پولی و بانکی از شاخص تولیدات صنعتی بر مبنای عملکرد شرکت‌های بورس نشان می‌دهد که روند نزولی تولیدات صنعتی، اندکی بهبود پیدا کرده و اگرچه هنوز به نقطه مطلوبی نرسیده اما در مقایسه با فروردین ماه امسال که با کاهش شدیدی مواجه بود، عملکرد بهتری ثبت کرده است.
به‌گزارش همشهری، پژوهشکده پولی و بانکی به‌عنوان بازوی پژوهشی بانک مرکزی، تازه‌ترین گزارش شاخص تولیدات صنعتی را منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که روند تولید در کارخانه‌های صنعتی ایران در اردیبهشت ماه بهبود پیدا کرده است. آمار‌ها نشان می‌دهد، روند تولیدات صنعتی که براساس میزان تولید کارخانه‌های صنعتی فعال در بورس محاسبه می‌شود، از اردیبهشت ماه سال قبل یک سیر نزولی را آغاز کرده و اگرچه در این مدت در برخی مقاطع با اندکی رشد مواجه شده، اما برایند تولیدات صنعتی کشور در این مدت نزولی بوده است.
طبق تازه‌ترین گزارش پژوهشکده پولی و بانکی در اسفند ماه سال قبل، شاخص تولیدات صنعتی به منفی 1.2درصد رسیده و در فروردین۱۴۰۱ نیز شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورس نسبت به سال قبل ۵٫8درصد کاهش داشته که در 2سال اخیر بی‌سابقه بوده است. این کاهش شدید روند تولیدات صنعتی نگرانی‌های فزاینده‌ای را به‌وجود آورده بود. برخی برآورد‌ها حاکی از آن بود که تداوم این روند به کاهش شدید عرضه منجر خواهد شد اما تازه‌ترین گزارش‌ها از وضع تولیدات صنعتی نشان می‌دهد که این روند شدید نزولی که در فروردین ماه اتفاق افتاده بود، متوقف شده و رشد این شاخص نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به منفی 0.2درصد رسیده است. این به‌معنای آن است که شاخص تولیدات صنعتی اکنون به محدوده صفر درصد رسیده و این امیدواری وجود دارد که با بهبود وضعیت تولیدات صنعتی در ماه‌های آینده، روند تولیدات صنعتی در ماه‌های آینده، روند رو به رشدی را دنبال کند و خط سیر نزولی که از اردیبهشت پارسال شروع شده است، قطع شود.

عوامل بهبود تولید
بررسی‌ها از دلایل بهبود وضعیت تولیدات صنعتی در اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که عامل بهبود شاخص تولیدات صنعتی، افزایش تولید در صنعت خودرو، ماشین‌آلات و تجهیزات و کاهش سرعت نزول تولید در شرکت‌های پتروشیمی بوده است.
طبق آمارهای موجود، میزان تولید در صنعت خودرو‌سازی‌ در فروردین امسال 26.2درصد افت کرده بود اما این روند نزولی در اردیبهشت ماه جبران شده و تولیدات این صنعت 7.9درصد افزایش یافته است. این موضوع خود به تنهایی اثر زیادی در رشد شاخص تولیدات صنعتی در اردیبهشت ماه داشته است. محرک دیگر رشد تولیدات صنعتی در اردیبهشت ماه، رشد تولید ماشین آلات و تجهیزات بوده است. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، میزان تولید ماشین آلات و تجهیزات در اردیبهشت نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 25.8درصد رشد کرده که بیشترین رشد در بین صنایع بوده است.
همچنین سطح تولیدات در گروه صنایع شیمیایی که بخش بزرگی از تولیدات صنعتی ایران را شامل می‌شود و عمدتا شامل تولیدکننده‌های بزرگ پتروشیمی در اردیبهشت ماه بهبود پیدا کرده است. طبق آمار‌های موجود، سطح تولید شرکت‌های پتروشیمی در فروردین ماه 6درصد افت کرده بود اما این شیب نزولی در اردیبهشت ماه اندکی فروکش کرده و به منفی 1.8درصد رسیده است.
از نکات منفی و قابل تامل تحولات بخش صنعت، کاهش قابل توجه تولید در گروه محصولات غذایی است که در اردیبهشت ماه با افت 22.5درصدی مواجه شده است. میزان تولیدات این صنعت در فروردین ماه نیز بیش از 20درصد افت کرده بود. به‌نظر می‌رسد عواملی از جمله خشکسالی تأثیر بسیار زیادی در تولید مواد غذایی داشته و این موضوعی است که مسئولان باید خیلی زود درباره آن چاره‌اندیشی کنند.

افزایش تقاضا
گزارش بازوی پژوهشی بانک مرکزی نشان می‌دهد که موجودی انبار کارخانه‌های صنعتی در اردیبهشت ماه امسال کاهش یافته است. طبق قواعد اقتصادی در زمانی که تقاضا در بازار مصرف کاهش یابد، موجودی انبار کارخانه‌ها افزایش می‌یابد و در زمانی که تقاضا افزایش یابد موجودی انبار کارخانه‌ها کاهش می‌یابد؛ در چنین شرایطی کاهش موجودی انبار کارخانه‌های صنعتی در اردیبهشت ماه به‌معنای رشد تقاضا در این ماه است. طبق آمار‌های پژوهشکده پولی و بانکی در اردیبهشت امسال، فروش کارخانه‌های صنعتی 3درصد رشد کرده و باعث شده تا موجودی انبار صنایع کاهش یابد. در چنین شرایطی برآورد می‌شود که اگر محدودیت‌های سمت عرضه در صنایع مانعی ایجاد نکند، تقاضای محصولات صنعتی می‌تواند محرک رشد مثبت تولید در ماه‌های آینده باشد.
روند نزولی موجودی انبار کارخانه‌ها در اردیبهشت ماه در شرایطی اتفاق افتاده که موجودی انبار کارخانه‌ها از خرداد ماه تا آذر ماه پارسال در حال افزایش بود و در آذرماه 2.5درصد از تولیدات کارخانه‌ها در انبار‌ها ذخیره می‌شد. در 3ماه زمستان نیز تولید صنایع به‌طور متوسط 1.5درصد بالاتر از فروش آنها بود و موجودی انبارها افزایش یافته است.