ارز
عقب‌نشینی بازار ارز
به‌دنبال اقدامات تازه بانک مرکزی از دیروز روند نزولی قیمت دلار آغاز شد
به‌دنبال برگزاری نشست ویژه بانک مرکزی با صرافان و اجرای طرح جدید مبادله ارز صادرکننده‌ها با نرخ توافقی از سوی صرافی‌ها، دیروز بازار ارز عقب‌نشینی کرد و قیمت هر دلار آمریکا که در ابتدای هفته تا 33هزار و 300تومان پیشروی کرده بود به محدوده 32هزار و 500تومان بازگشت. برآورد می‌شود روند نزولی قیمت ارز در روزهای آینده شدت بیشتری بگیرد. به گزارش همشهری، قیمت هر دلار آمریکا که شیب صعودی زیادی پیدا کرده و در ابتدای هفته به 33هزار و 300تومان رسیده بود، در مبادلات دیروز با نزول مواجه شد و تا لحظه تنظیم این گزارش به محدوده 32هزار و 500تومان عقب‌نشینی کرد. این روند نزولی بعد از آن آغاز شد که روز یکشنبه ۲۲ خردادماه علی صالح‌آبادی، صرافان بزرگ کشور را به ساختمان میرداماد فراخواند تا سیاست‌های جدید ارزی را برای آنها تبیین کند.
بلافاصله بعد از این نشست، بانک مرکزی اعلام کرد صرافی‌ها از این پس مجازند تا ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری و به متقاضیان بدون محدودیت ارز بفروشند. این خبر خیلی زود اثر خود را در بازار نمایان کرد و از همان ساعات نخست منجر به کاهش التهاب بازار شد. پیش از این، صادرکنندگان می‌توانستند ارزهای خود را صرفاً به صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی بفروشند، اما با مجوز جدید بانک مرکزی کلیه صرافی‌های مجاز، اجازه دارند تا ارزهای صادرکنندگان را با نرخ توافقی خریداری کنند. این تصمیم موجب شد هم تعداد صرافی‌های خریدار ارز بیشتر شود و هم تمایل صادرکنندگان برای عرضه ارز با قیمت بازار بیشتر شد. علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز در همین رابطه گفت: با هماهنگی و توافقات خوبی که انجام شد، مقرر شد عرضه ارز براساس مکانیسم عرضه و تقاضا باشد و خوشبختانه با اجرایی شدن تصمیمات از دیروز شاهد اثرات خوبی در بازار بودیم.
جزئیات طرح جدید بانک مرکزی
بانک مرکزی از هفته قبل و به‌دنبال دریافت اختیارات ویژه از سوی شورای عالی هماهنگی قوا مجموعه‌ای از اقدامات را در دستور کار قرار داده است که تاکنون آثار خوبی داشته است. محور اقدامات سیاستگذار پولی، تقویت بازار رسمی در برابر بازارهای غیررسمی بوده که در نخستین گام در این زمینه، هفته گذشته ساعات کار بازار متشکل ارزی افزایش یافت. حالا اما با تدابیر جدید بانک مرکزی قرار شده است تا کلیه صرافی‌های مجاز ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری و به متقاضیان ارز بدون محدودیت بفروشند.
کامران سلطانی‌زاده، عضو شورای عالی کانون صرافان درباره جزئیات این طرح می‌گوید: به جهت اینکه صادرکنندگان همواره این دغدغه را داشتند که قیمت واقعی ارز را در مورد ارز حاصل از صادراتشان داشته باشند و به فروش برسانند، بخشنامه بانک مرکزی جذابیتی را برای صادرکننده ایجاد کرده است تا بدون دغدغه و با قیمت توافقی و قیمتی که مدنظر دارد، بتواند در صرافی‌های سراسر کشور ارز خود را به فروش برساند. او با اشاره به اینکه این سیاست ارزی باعث شده تا چرخه فروش ارز صادرکننده در صرافی‌ها و چرخه خرید و ارائه آن به مردم تکمیل شود توضیح داد: در گذشته مشکل به‌گونه‌ای بود که هموطنان نمی‌توانستند این ارز را تهیه کنند و حتما نیاز بود که مدارک مسافرتی داشته باشند، ولی حالا رفع این مشکل باعث شده تا هموطنان چنانچه صادرکننده هستند، ارز حاصل از صادرتشان را در صرافی‌ها به فروش برسانند و چنانچه واردکننده و مصرف‌کننده ارز هستند بتوانند از چرخه رسمی صرافی‌ها، ارز مورد نیاز خود را بخرند. او می‌افزاید: نکات مثبت این مصوبه این است که ما با این مصوبه دیگر شاهد حضور مردم برای خرید ارز در مکان‌ها و فضاهای غیررسمی نخواهیم بود و مردم می‌توانند بدون دغدغه ارز مورد نیاز خود را از صرافی‌های سراسر کشور با قیمت توافقی و قیمت روز و لحظه خریداری کنند. این رویه باعث می‌شود تا چرخه عرضه، خرید و تحویل ارز به متقاضی تکمیل شود.او ادامه می‌دهد: این چرخه باعث شده تا از روزهای گذشته، صادرکنندگان برای فروش ارز به صرافی‌ها، با یک جذابیت خوب و ویژه‌ای حضور پیدا کنند. در این شرایط حجم زیادی از ارز صادرکننده‌ها درصرافی‌ها به فروش می‌رسد و صرافی‌ها هم این ارز را با قیمت توافقی خرید می‌کنند. منتهی به جهت اینکه حجم عرضه بسیار بالا بوده، همچنان صرافی‌ها شاهد این هستند که مقدار فروش و عرضه ارز کاهش پیدا کرده است. به بیان دیگر هموطنان با توجه به این امنیت ذهنی که ارز همواره در صرافی‌ها وجود دارد، از خرید ارز عقب‌نشینی کرده‌اند و منتظر هستند تا قیمت‌ها باز هم تعدیل شود و این مسئله هم باعث تعدیل قیمت ارز در بازار شده است.
تأیید کارشناسان
کارشناسان بر این باورند که طرح جدید بانک مرکزی برای مبادله توافقی ارز صادرکننده‌ها می‌تواند از التهاب بازار کم کند.
یوسف کاووسی، یک کارشناس ارزی با بیان اینکه صدور مجوز خرید توافقی ارز صادرکنندگان توسط صرافی‌ها از سوی بانک مرکزی اقدام مثبتی است، می‌گوید: صادرکنندگان پیش از این دستورالعمل مکلف بودند تا ۳۰ درصد از ارز خود را در بازار متشکل ارزی به فروش برسانند، قیمت ارز هم در این بازار ۲۵، ۲۶ یا ۲۷ هزار تومان بود و از ارز نیمایی هم فقط برای کالاهای اساسی استفاده می‌شد. پس از این تصمیم، صادرکننده با قیمت نزدیک بازار، ارز خود را به فروش می‌رساند و اسکناس بازار هم از این طریق تامین می‌شود. این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه نیاز بازار، خیلی عمیق نیست توضیح می‌دهد: نیاز روزانه بازار ارز حدود ۱۵ میلیون دلار است که چنانچه در سطح بازار عرضه شود و دستورالعمل جدید بانک مرکزی درست به اجرا درآید، بازار از التهاب خواهد افتاد. در واقع این بخشنامه بسیار به کاهش قیمت ارز کمک خواهد کرد.
حمیدرضا جیهانی، یک کارشناس اقتصادی دیگر در این‌باره می‌گوید: با توجه به اینکه قیمت روز ارز در صرافی‌ها براساس عرضه و تقاضا و با توجه به حجم ورود اسکناس تعیین می‌شود، تصمیم اخیر باعث خواهد شد بخش زیادی از صادرکنندگان که می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را در قالب اسکناس به کشور وارد کنند، ارز خود را به صرافی‌ها بدهند.
او ادامه می‌دهد: بنابراین با توجه به فاصله زیادی که هم‌اکنون نرخ نیما و سنا با بازار آزاد دارد، جذابیت خوبی برای تجار و صادرکنندگان ایجاد خواهد شد که ارز فیزیکی خود را به صرافی‌ها ارائه کنند. این کار موجب افزایش عرضه خواهد شد و به دنبال آن بخش زیادی از تقاضای سفته‌بازانه و کاذبی که طی چند هفته اخیر در اثر انتظارات تورمی و کنش‌های سیاسی در کشور به‌وجود آمده بود، کاهش می‌یابد. به‌گفته او به‌تبع این اتفاق، فشار روی دلار حواله نیز کاهش می‌یابد و جذابیت انتقال حجم بیشتری از ارزهای حاصل از صادرات به کشور، بازار داخل را تعدیل خواهد کرد؛ بنابراین تصورم این است که طی روزهای آتی با کاهش نرخ دلار مواجه خواهیم شد.
