سایه نرخ ارز بر بازار خرازان

علی ابراهیمی/ خبرنگار
 بازار خرازی ازجمله بازارهایی است که دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی برای اشتغال‌زایی بوده و در واقع حلقه تکمیلی برخی صنایع دیگر مانند پوشاک، تزئینات ساختمانی و... است.

گذری بر واحدهای صنفی خرازی نشان می‌دهد کسبه این صنف مصداق بازار مثل معروف قطره قطره جمع گردد هستند چرا که اغلب مایحتاج مورد نیاز مشتریان این صنف کالاهایی است که قیمت‌های بسیار پایینی داشته و تبدیل شدن قیمت‌های خرد ناشی از فروش اقلام این صنف به سرمایه‌ای قابل توجه نیازمند صبر و حوصله بسیار است.

در نگاه اول به‌نظر می‌رسد کمتر کسی حاضر به‌کار در رسته شغلی باشد که از انواع دکمه، بدلیجات، زیپ، سنجاق و سوزن گرفته تا برخی لوازم تزئینات داخلی ساختمان مانند گیره، نوار پرده و در نهایت عطر و ادکلن، لوازم بهداشتی و آرایشی، انواع حوله و حتی پتو را با نرخ‌های چند تومان تا چندین هزار تومان به مشتریان عرضه کرده و در انتظار رونق کسب و کار خود باشد اما واقعیت آن است که این صنف اکنون با بیش از 18هزار نفر شاغل جزو کسب و کارهای درآمد‌زا و اشتغال‌آفرین است. اما سرمایه‌گذاری برای فعالیت در این رسته شغلی علاوه بر تأمین مالی، نیازمند صبر و حوصله و ظرافت و دقت بسیار است.

با این شرایط شاید تصور کنیم که وابستگی دکمه لباس یا سنجاق قفلی، زیپ و... به نوسان نرخ ارز چندان نخواهد بود اما واقعیت آن است که فعالان این صنف با وابستگی 90درصدی به اقلام وارداتی از نظام تعرفه‌ای و نرخ ارز در بازار تأثیرپذیری مستقیمی دارند. در واقع این فعالان صنفی باید به نیازهایی از مشتریان پاسخ دهند که به‌رغم ظاهر کم‌اهمیت، جزو اقلام مصرفی ضروری در سبد مصرفی خانوارها محسوب می‌شوند.

روی دیگر وابستگی خرازان به نرخ ارز با تأمین مواداولیه تولید توسط کارخانه‌هایی مرتبط است که بیشتر این مواد را از طریق واردات تأمین می‌کنند. درحالی‌که 80درصد لوازم بهداشتی و آرایشی یا 95درصد دکمه مورد نیاز این صنف از طریق واردات و اغلب از کشور چین تأمین می‌شود و بازار مشیرخلوت تهران را به منبع و مرکز توزیع و پخش دکمه تبدیل کرده است، اما تولیدکنندگان داخلی در تأمین نیاز بازار به برخی اقلام خرازی مانند حوله و پتو دست بالا را دارند و اکنون بیش از ۸۰ درصد نیاز مردم به این اقلام توسط شرکت‌های داخلی تأمین و عرضه می‌شود؛ البته در اینگونه اقلام نیز تولید‌کنندگان با تأمین مواداولیه وارداتی متکی هستند. رئیس اتحادیه خرازی‌فروشان در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اعلام کرد: کسب و کار خرازی‌فروشان با نوسان و تک نرخی شدن ارز با رکود بیشتری مواجه شده و حتی کارخانه‌های داخلی نیز برای تأمین ارز مورد نیاز خود و واردات مواداولیه تولید با مشکل مواجه شده و خواستار تخصیص ارز تک‌نرخی توسط دولت هستند. حسین دکمه‌چی، با اشاره به تأثیر نوسان نرخ ارز بر تأمین اقلام وارداتی این صنف، افزود:از سوی دیگر توقف عرضه ارز آزاد در بازار و تخصیص نیافتن ارز تک‌نرخی برای واردات اقلام صنف خرازی‌فروشان که حدود 90درصد آن از سایر کشورها تأمین می‌شود موجب شده تا میزان عرضه اینگونه اقلام به واحدهای صنفی خرده‌فروشی توسط بنکداران کاهش یابد. وی با بیان اینکه رئیس اتاق اصناف کشور از رایزنی با مسئولان دولتی برای تخصیص ارزتک‌نرخی به فعالان این صنف خبر داده است، افزود: اکنون بازار در بلاتکلیفی به سر می‌برد اما باید یکی دو‌ماه صبر کنیم تا مشکلات تخصیص ارز مرتفع شود.



سهم ناچیز کالاهای داخلی از بازار

به گفته رئیس اتحادیه خرازی‌فروشان به جز چند قلم کالای تولید داخل، بقیه اقلام مورد نیاز خرازی‌فروشان یا تولید داخل نداشته و یا بسیار ناچیز است و اقلامی مانند تور یا نوار پرده به مقدار کمی توسط تولید‌کنندگان داخلی عرضه می‌شود. اما اقلام اصلی خرازی‌فروشان از چین وارد می‌شود. وی افزود: بازار، شرایط رکود و آرامی را سپری می‌کند و جنب و جوش چندانی ندارد اما رایزنی‌هایی برای افزایش میزان داخلی‌سازی‌ اقلام خرازی صورت گرفته است. از سوی دیگر کارخانه‌های تولید محصولات خرازی برای تأمین ارز مورد نیاز خرید مواداولیه با مشکلاتی مواجه هستند. این در حالی است که بیشتر مواداولیه مورد نیاز تولید‌کنندگان این بخش وارداتی است و برخی مواد پتروشیمی از داخل تأمین می‌شود.



کاهش چشمگیر عرضه کالاهای قاچاق

دکمه‌چی  با بیان اینکه اغلب کالاهای مورد نیاز این صنف شامل سوزن، سنجاق قفلی، لوازم خیاطی، زیپ و... از طریق واردات تأمین می‌شود، افزود: با توجه به رویکرد دولت مبنی بر حمایت از کالاهای تولید داخلی مانند پوشاک، رونق کسب و کار صنف خرازی‌فروشان می‌تواند به کاهش هزینه تمام‌شده تولید داخل اینگونه اقلام کمک کند. در این چارچوب هماهنگی لازم را با اتحادیه پوشاک داریم. میزان عرضه کالاهای خرازی قاچاق پس از اتخاذ سیاست‌ ارز تک‌نرخی توسط دولت و هماهنگی اتحادیه با سازمان غذا و دارو و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز بسیار کمتر شده است. وی افزود: اکنون واردات پیله‌وری اقلام خرازی بسیار کم شده است؛ در حالی که قبلا 50درصد اقلام خرازی از طریق قاچاق وارد و به بازار عرضه می‌شد که اکنون این میزان به 10درصد کاهش یافته است. رئیس اتحادیه خرازی‌فروشان، به مشتریان توصیه کرد تا محصولات عرضه‌شده توسط فعالان این صنف به‌خصوص محصولات بهداشتی و آرایشی را از طریق واحدهای مجاز و دارای پروانه کسب خریداری کنند و افزود: درصورت خرید این اقلام از واحدهای صنفی فاقد پروانه کسب یا اقلام قاچاق امکان پیگیری و رسیدگی به شکایات احتمالی مشتریان از طریق اتحادیه وجود ندارد اما واحدهایی که دارای پروانه کسب اتحادیه هستند، ملزم به عرضه کالاهای استاندارد و مجاز وارداتی بوده و درصورت وقوع تخلف، دستگاه‌های نظارتی قادر به رسیدگی و برخورد با اینگونه تخلفات خواهند بود.



   کاهش میزان شکایات مشتریان

میزان شکایت مشتریان از اقلام کالایی صنف خرازی‌فروشان چندان بالا نیست و در گذشته اگر اختلافی در مورد قیمت یا کیفیت این اقلام وجود داشت، با طرح موضوع در کمیسیون حل اختلاف مرتفع می‌شد. اما اکنون میزان شکایات در این صنف کاهش یافته است چرا که قبلا شکایات بسیاری در مورد لوازم بهداشتی و آرایشی به اتحادیه ارائه می‌شد که اکنون با سختگیری بیشتر برای واردات کالاهای قاچاق پس از تک‌نرخی شدن ارز، حجم واردات و عرضه و فروش اینگونه اقلام و به تبع آن شکایت مشتریان کمتر شده و به هفته‌ای یکی دو مورد کاهش یافته است. درصورتی که مشتریان نسبت به اقلام کالایی خرازی‌فروشان شکایتی دارند می‌توانند از طریق سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت و حمایت مصرف‌کنندگان یا تولید‌کنندگان مطرح کنند. همچنین مشتریان می‌توانند از طریق سایت اتحادیه یا تماس با شماره تلفن‌ 88305751 داخلی 136هرگونه شکایت نسبت به قیمت و کیفیت و عیب و ایراد کالاها را به اتحادیه منعکس کنند تا رسیدگی شود.