دانش
خطر جهانی یک بیماری همه‌گیر جدید
زهرا خلجی؛ روزنامه‌نگار
با انتشار ویروس آبله میمونی در برخی از نقاط جهان، درحالی‌که هنوز از همه‌گیری بیماری کووید-19 به‌طور کامل خلاص نشده‌ایم، نگرانی‌هایی از افزایش موج همه‌گیری بیماریهای منتقله از حیوان به انسان را به همراه داشته است.
به‌گزارش فرانس24، این بیماریها هزاران سال است که در پیرامون بشر وجود دارد اما در دهه‌های اخیر بیشتر شایع شده است که به‌گفته کارشناسان به‌دلیل جنگل‌زدایی، پرورش انبوه دام، تغییرات آب و هوایی و سایر تحولات ناشی از انسان در دنیای حیوانات است. به جز بیماریهای ذکر شده و شایع امروز، سایر بیماری‌هایی که از حیوان به انسان منتقل شده است شامل ایدز، ابولا، زیکا، سارس، مرس، آنفلوآنزای پرندگان و طاعون خیارکی است.
شواهد عجیب انتقال بیماری از حیوان به انسان
سازمان بهداشت جهانی روز پنجشنبه اعلام کرد که همچنان تحقیقات درباره ریشه کووید در حال انجام است و عجیب‌ترین شواهد را درباره انتقال بیماریهای حیوان به انسان نشان میدهد.
با بیش از 1200مورد ابتلا به آبله میمونی در سراسر جهان در یک ماه گذشته، این سازمان هشدار داد که خطر واقعی این بیماری بسیاری از کشورها را تهدید می‌کند. مایکل رایان، مدیر بخش فوریت‌های سازمان بهداشت جهانی هفته گذشته گفته بود که این نگرانی فقط درباره آبله میمونی نیست، بلکه شیوه تعامل انسانها و حیوانات ناپایدار شده است.
او گفت: تعداد دفعاتی که این بیماریها به انسانها سرایت میکنند در حال افزایش است و در نتیجه توانایی ما برای تقویت آن بیماری و انتقال آن در جوامع بشری افزایش می‌‌یابد.
آبله میمونی بیماری جدیدی نیست، نخستین مورد انسانی از این بیماری سال1970 در کنگو شناسایی شد و از آن زمان در مناطق مرکزی و غربی آفریقا شایع شد. به‌رغم نامش، شیوع اخیر آبله میمونی هیچ ربطی به میمون ندارد. این را الیویر رستیف، اپیدمیولوژیست دانشگاه کمبریج می‌گوید. او به خبرگزاری فرانسه گفت درحالی‌که نخستین بار این بیماری در ماکاک‌ها (نوعی از میمون‌ها) کشف شد، انتقال بیماری مشترک انسان و دام اغلب از جوندگان است و پس از آن شیوع بیماری از طریق تماس فرد به فرد منتشر می‌شود.
عامل اصلی بیماریهای مشترک حیوان و انسان
حدود 60درصد از تمام عفونت‌های شناخته شده انسانی و همچنین 75درصد از همه بیماریهای عفونی جدید و نوظهور، بیماری مشترک انسان و دام هستند. رستیف گفت که تعداد پاتوژن‌های مشترک بین انسان و دام و شیوع آن در چند دهه گذشته به‌دلیل رشد جمعیت، رشد دام و تجاوز به زیستگاه‌های حیات وحش افزایش یافته است. او گفت: حیوانات وحشی رفتارهای خود را به‌شدت در واکنش به فعالیت‌های انسانی تغییر داده‌اند و از زیستگاه‌های فرسوده خود مهاجرت میکنند. حیواناتی با سیستم ایمنی ضعیف که در اطراف انسانها و حیوانات اهلی یافت می‌شوند، راه مطمئنی برای انتقال بیشتر پاتوژن‌هاست. بنجامین راش، متخصص بیماریهای مشترک انسان و دام در مؤسسه تحقیقات توسعه فرانسه، گفت که جنگل‌زدایی تأثیر عمده‌ای در روند شیوع این بیماریها داشته است. او گفت: جنگل‌زدایی تنوع زیستی را کاهش میدهد. ما حیواناتی را از دست می‌‌دهیم که به‌طور طبیعی ویروس‌ها را تنظیم میکنند، که به آنها اجازه میدهد ویروس‌ها راحت‌تر پخش شوند.
مطالعه بزرگی اوایل سال‌جاری منتشر شد و هشدار داد که تغییرات آب و هوایی خطر یک بیماری همه‌گیر دیگر را افزایش میدهد. طبق این مطالعه، هنگامی که حیوانات از زیستگاه‌های طبیعی خود که در حال گرم شدن هستند فرار میکنند، برای نخستین بار با گونه‌های دیگر ملاقات میکنند و به‌طور بالقوه با برخی از هزاران ویروس مشترک انسان و دام که احتمالا در میان پستانداران وحشی، عمدتا در جنگل‌های استوایی هستند، آلوده می‌شوند. گرگ آلبری، اکولوژیست بیماری در دانشگاه جورج تاون که یکی از نویسندگان این مطالعه است، معتقد است شبکه میزبان- بیمارگر در شرف تغییر اساسی است.
آمادگی برای یک همه‌گیری جدید
آلبری گفت: ما باید نظارت بر حیوانات اهلی و وحشی را بهبود ببخشیم تا بتوانیم شناسایی کنیم چه زمانی یک پاتوژن از گونه‌ای به‌گونه‌ای دیگر جهش می‌کند و اگر میزبان دریافت‌کننده یک حیوان اهلی یا در مجاورت انسان باشد، باید به‌طور ویژه‌تری نگران باشیم. اریک فور، متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه لیورپول بریتانیا و مؤسسه تحقیقات بین‌المللی دام در کنیا، معتقد است احتمال ظهور طیف وسیعی از بیماریهای جدید و بالقوه خطرناک وجود دارد و ما باید آماده باشیم. این مراقبت‌ها باید شامل تمرکز بر سلامت عمومی جمعیت‌ها در مناطق محروم و دورافتاده و مطالعه بهتر اکولوژی این مناطق طبیعی برای درک نحوه تعامل گونه‌های مختلف باشد.
یک گروه مشاوره علمی از سازمان بهداشت جهانی گزارش اولیه‌ای را منتشر کرد که در آن به تشریح اقداماتی که باید در هنگام ظهور یک بیماری حیوان به انسان جدید انجام شود، پرداخته است. این مجموعه طیف وسیعی از تحقیقات اولیه را در مورد چگونگی و مکان انتقال پاتوژن به انسان، تعیین خطر بالقوه و همچنین اثرات طولانی‌مدت زیست‌محیطی شامل می‌شود.
در همینه زمینه :
سینمای‌جهان
سینمای جهان
نگاه فنی