چابهار و توسعه ناگزیر

خبر: خیرالله خادمی، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل با اشاره به طرح‌های توسعه ریلی، می‌گوید: یکی از مهم‌ترین و اولویت‌دارترین پروژه‌های ریلی هم‌اکنون خط آهن چابهار-زاهدان است که اهمیت آن به صدور دستور مقام معظم رهبری برای تخصیص 300میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی به این پروژه منجر شد. به‌گفته خادمی، شرط افتتاح خط ریلی تا پایان سال آینده، تأمین مالی آن است.
نقد: توسعه ریلی، یکی از ارکان توسعه اقتصادی است و کارشناسان نیز در طرح‌های توسعه کشور بر این موضوع تمرکز ویژه‌ای داشته‌اند اما در این میان، پروژه ریلی چابهار- زاهدان که مأموریت اتصال پس‌کرانه تنها بندر اقیانوسی ایران به راه‌آهن سراسری و کشورهای آسیای میانه و افغانستان را یدک می‌کشد، دارای چنان اهمیتی است که اگر کل توان توسعه‌ای حوزه ریلی و بخش عمده توان مالی دولت صرف اجرای آن و کوتاه کردن زمان بهره‌برداری از این خط ریلی شود، ثمرات آن از تبعات احتمالی‌اش بیشتر خواهد بود. طرح توسعه سواحل مکران به‌شدت نیازمند راه‌آهن 633کیلومتری چابهار- زاهدان است و دولت باید یک‌بار برای همیشه تصمیم سختی برای یکسره کردن کار این خط ریلی بگیرد. این خط آهن هم‌اکنون به پیشرفت فیزیکی 60درصدی رسیده و در محور زاهدان-خاش به طول 154کیلومتر آماده بهره‌برداری است اما ماهیت و مأموریت این خط ریلی به‌گونه‌ای است که صرفا بهره‌برداری یک یا چند قطعه از آن مانند آزادراه تهران - شمال، نمی‌تواند حتی درصد کمی از هدف‌گذاری‌ها را محقق کند. ایران نیازمند تمرکز توسعه‌ای بر سواحل مکران، بندر اقیانوسی شهرید بهشتی چابهار و به‌ویژه اتصال ریلی این بندر به شبکه سراسری و بین‌المللی است و شرط مؤثر بودن این تمرکز نیز تأمین مالی است. فعلا از محل مصوبه تخصیص 300میلیون یورو از صندوق توسعه به راه‌آهن چابهار زاهدان، 200میلیون یورو اعتبار اختصاص یافته و بخش عمده پیشرفت فعلی نیز مرهون همین تأمین مالی است.