شفافیت ایران؛ سیاسیکاری آژانس
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران: آژانس به گزارشهای اطلاعاتی دشمنان ایران و در رأس آنها، رژیم صهیونیستی استناد میکند
آمریکا و 3کشور اروپایی عضو برجام قصد دارند در نشست امروز شورایحکام آژانس بینالمللی انرژیاتمی قطعنامهای ضدایرانی را به تصویب برسانند؛ قطعنامهای که از حدود یک هفته پیش زمینهسازیهای لازم برای آن با همکاری مدیرکل آژانس، رژیم صهیونیستی و طرفهای غربی عضو برجام انجام شده است. با وجود این اما مقامهای کشورمان اعلام کردهاند به چنین اقدامی پاسخ «متناسب»، «فوری» و «مؤثر» خواهند داد.
بهگزارش همشهری، اگرچه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشستخبری اخیر خود کوشید با فرافکنی، از پاسخگویی درباره دلایل سفر خود به سرزمینهای اشغالی و هماهنگی با مقامهای رژیم صهیونیستی فرار کند، اما کارشناسان معتقدند طراحی قطعنامه ضدایرانی برای تصویب در شورای حکام با هدف تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات هستهای انجام شده است.
گزارش جهتدار آژانس از فعالیتهای صلحآمیز هستهای کشورمان درحالیاست که جمهوریاسلامی بهعنوان یکی از اعضای اولیه امضاکننده پیمان عدماشاعه سلاحهای هستهای موسوم به NPT، در سالهای اخیر همکاریهای فنی قابلتوجهی در چارچوب پادمانهای آژانس، با بازرسان و کارشناسان این نهاد بینالمللی داشتهاست. در ماههای اخیر نیز 3دور نشست سازنده میان مقامهای آژانس و جمهوریاسلامی برگزار شد و بهاذعان مسئولان کشورمان، ایران یکبار نیز بهصورت مکتوب پاسخهای خود را به آژانس ارائه کردهاست. با وجود این، اما گزارش غیرسازنده آژانس که ردپای صهیونیستها در آن بهوضوح قابل مشاهدهاست، میتواند فعالیتهای دیپلماتیک در جریان برای احیای توافق هستهای سال2015را با خطرهای جدی مواجه کند و همکاریهای مستمر جمهوریاسلامی ایران با آژانس را نیز تحتتأثیر قرار دهد.
مخالفت چین و روسیه با قطعنامه ضدایرانی
در این میان اما تحرکات ضدایرانی طرفهای غربی در آژانس با واکنش انتقادی چین و روسیه مواجه شد و آنان تأکید کردند که با چنین رویکردی همراهی نخواهند کرد؛ برهمین اساس هم بود که سخنگوی وزارت خارجه چین در نشستخبری اخیر خود، ضمن اعلام مخالفت کشورش با طرح قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، از آمریکا خواست در اسرعوقت برای احیای توافق هستهای سال2015 تصمیمهای سیاسی اتخاذ کند و به نگرانیهای مشروع ایران پاسخ دهد. ژائو لیجیان با تأکید بر اینکه چین با تحتفشار قرار دادن ایران مخالف است، گفت که «گفتوگوها درباره ازسرگیری پایبندی به برجام در مقطعی حیاتی قرار دارد و حرکات تقابلی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تنها همکاری بین ایران و آژانس را تضعیف و روند مذاکرات را مختل میکند.»
ازسوی دیگر نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی وین نیز در روزهای اخیر بارها در صفحه شخصی خود در توییتر تأکید کرده که کشورش با «قطعنامه غیرسازنده غربیها درباره ایران» مخالف است و در این زمینه با غربیها همراهی نخواهد کرد. میخائیل اولیانوف همچنین در گفتوگو با رسانههای روسی عنوان کردهاست که قصد شرکتکنندگان غربی در مذاکرات وین (آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان) برای تصویب قطعنامه درباره ایران در نشست کنونی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سازنده نیست؛ «روسیه با قطعنامهای غیرسازنده درباره ایران، درصورت تصویب آن در نشست کنونی شورای حکام آژانس، همراهی نخواهد کرد.»
اتهامهای مغرضانه
در چنین شرایطی مقامهای کشورمان در روزهای اخیر اعلام کردهاند به اقدامهای ضدایرانی آژانس که با تحریک رژیم صهیونیستی انجام میشود، «متناسب با اقدامی که اتفاق بیفتد» پاسخهای مناسب خواهند داد و اجازه نمیدهند تحریکات بیرونی که به تنظیم گزارشهای شتابزده ازسوی آژانس انجامیده، جمهوریاسلامی را تحتفشار قرار دهد. برهمین اساس هم بود که سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان با «غیردقیق» دانستن گزارش اخیر آژانس از فعالیتهای صلحآمیز هستهای کشورمان، ردپای رژیم صهیونیستی را درچنین اقدام غیرسازندهای مشهود دانست و تأکید کرد که «بانیان این قطعنامه باید بدانند هرقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند، ازنظر ما مردود است و از اعضای شورای حکام هم خواستیم مراقب نیات رژیم صهیونیستی و بانیان این قطعنامه باشند و به قطعنامه رأی منفی بدهند تا این پنجرهای که جمهوری اسلامی ایران برای دیپلماسی ایجاد کردهاست در مسیر خود باز بماند.» از سوی دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز دیروز در گفتوگو با شبکه خبری «الجزیره» تأکید کرد که دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصاویر ضبط شده دوربینها، وابسته به سرنوشت برجام است؛ موضوعی که نشان میدهد تحرکات ضدایرانی اخیر در آژانس تأثیری در راهبردهای تهران در این حوزه ندارد. محمد اسلامی همچنین با بیان اینکه پاسخهای کشورمان به سؤالات آژانس دقیق بودهاست، از نبود اراده جدی در مدیرکل آژانس بینالمللی انرژیاتمی برای «قانعکننده» توصیف کردن پاسخهای ایران انتقاد و تأکید کرد که آژانس به گزارشهای اطلاعاتی دشمنان ایران و در رأس آنها، رژیم صهیونیستی استناد میکند. وی همچنین با بیان اینکه قطعنامهای که برخی در شورایحکام برای رسیدن به آن تلاش میکنند، اوضاع جدیدی بهوجود نخواهد آورد، از مسئولان آژانس خواست نفوذ سیاسی در داخل این نهاد را متوقف کند و به قوانین پایبند باشد؛ «آژانس بینالمللی انرژیاتمی از هدف قرار دادن سایتهای ما انتقاد نکرد و این یک پرسش بزرگ است.» اسلامی فضاسازیها درباره تلاش جمهوریاسلامی برای دستیابی به سلاح هستهای را نیز «اتهامهایی مغرضانه» دانست که در راهبردهای ایران جایی ندارد؛ «سهم ما از انرژی جهانی تنها 3درصد است و ۲۵درصد فعالیت بازرسان آژانس در خاک ما انجام میشود.» رئیس سازمان انرژیاتمی کشورمان همچنین با بیان اینکه انجام غنیسازی اورانیوم ۹۰درصد در ایران منوط به تصمیمهای مسئولان مربوطه است، گفت که تصمیمگیری درباره میزان غنیسازی اورانیوم تنها برای تحریک کردن اتخاذ نمیشود؛ «ما بدونتوجه به نتیجه توافق، به فعالیتهای مسالمتآمیز هستهای خود ادامه میدهیم. ما آماده پایبندی به توافق هستهای هستیم؛ به شرط اینکه طرفهای دیگر هم به تمام بندهای توافق پایبند باشند.»
استناد آژانس به اطلاعات جعلی
در چنین شرایطی سخنگوی سازمان انرژیاتمی کشورمان نیز در یادداشتی که در اختیار رسانهها قرار گرفت، به گزارش اخیر آژانس واکنش نشان داد و تأکید کرد این نهاد بینالمللی به استناد اطلاعات غیرمعتبر و جعلی رژیم صهیونیستی برخی موضوعها را در دستور پیگیری قرار داده است. در یادداشت بهروز کمالوندی آمدهاست: «بهطور کلی استنادهای مدیرکل آژانس درباره 3مکانی که در گزارش پادمانی خود به آن اشاره شده است، مشترکاتی دارد: نخست آنکه در مواردی ایران را به عدمارائه گزارش، جلوگیری از دسترسی به برخی مکانها و در مواردی به سکوت متهم کردهاست؛ درحالیکه ایران بهطور داوطلبانه به آژانس اجازه داد از این مکانها بازدید و نمونهبرداری کند. دوم اینکه آژانس بر تصاویر ماهوارهای نامعتبر تأکید میکند که با وضعیت فعلی مکانهای یادشده مغایرت دارد. سوم آنکه با وجود اینکه مقدمات گزارشهای وی با افعال تردیدآمیز قرین است، اما در نتیجهگیریهای تحلیلی- و نه عینی- مدیرکل آژانس با لحن متقنتری حکم بر «عدم رفع تردید» میدهد.»
در ادامه این یادداشت تأکید شدهاست: «با وجود سابقه تعامل مثبت جمهوری اسلامی ایران با آژانس و تأکید تمامی گزارشهای18گانه این نهاد مبنی بر صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران، متأسفانه مجددا برخی درحال سوقدادن پرونده ایران از فاز فنی- حقوقی به فاز سیاسی- امنیتی هستند. بدون شک درخواستهای فراتر از تعهدات مندرج در موافقتنامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی به همکاریهای دوجانبه ایران با آژانس لطمه خواهد زد. ایران هیچگاه تسلیم چنین فشارهایی نخواهد شد و از کشورهای دیگر نیز میخواهد در جهت استقلال عمل و تقویت آژانس بهمنظور نیل به اهداف منعگسترش سلاحهای هستهای بهصورتی غیرتبعیضآمیز، تلاش کنند.»
مکث
آژانس نقش مستقل ندارد
دبیر ستاد حقوقبشر جمهوری اسلامی ایران گفت: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تمایلات شدید سیاسی دارد و نمیتوان آن را نفی کرد. گزارشهای تمامی مدیران کل آژانس تحتتأثیر فشارهای سیاسی بوده، اما بخشی از مواضع آژانس بهخاطر رویکردهای سیاسی مدیران کل آژانس است.
کاظم غریبآبادی با بیان اینکه آژانس ادعا کرده بود اسنادی دارد که نشان میدهد فعالیت مرتبط با مواد هستهای در برخی اماکن انجام شده و از ایران خواست با آژانس همکاری و موضوع را روشن کند، افزود: جمهوری اسلامی با حسننیت و بر مبنای شفافیت، با آژانس همکاری کرد. بهدنبال نمونهبرداریهایی که انجام شد، مقادیر ناچیزی ذرات هستهای در یکی، دو مکان نشان داده شد و متعاقبا ایران توضیحهای لازم و کافی را نیز به آژانس ارائه کرد.
وی ادامه داد: اینکه آژانس این موضوع را برجسته کرده و در دستور کار خود قرار داده، بهدلیل فشارهای سیاسی ازسوی آمریکا، برخی کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی است. غریبآبادی درباره اینکه آژانس توضیحهای ایران را نمیپذیرد نیز عنوان کرد: آژانس نقش مستقل ندارد. اگر فشار سیاسی به این نهاد وارد نمیشد، امکان حلوفصل موضوع میان ایران و آژانس بسیار بالا بود؛ چون توضیحات ما از نظر فنی و علمی در مورد این مکانها معتبر است.