از خمین تا جماران

پرداختن به زندگی شخصیت‌های معروف و مهم همواره مورد توجه عموم و تاریخ‌نگارها بوده است. این شخصیت‌ها شامل چهره‌های مبارز و سیاسی ‌می‌شود که نزد مردم محبوبیت دارند و در برخی جوامع به‌عنوان پدر معنوی هم شناخته می‌شوند. امام‌خمینی‌(ره) یکی از همین شخصیت‌های محبوب سیاسی به‌شمار می‌آید که یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ معاصر را رقم زد و با پشتوانه مردمی به حکومت شاهنشاهی در ایران پایان داد. امام(ره) یکی از محبوب‌ترین و بانفوذترین رهبران سیاسی جهان بود اما زندگی‌اش برخلاف سایر رهبران سیاسی با سادگی بی‌حد و حصری عجین بود. امام رهبری بود که به جای زندگی در کاخ‌های پرزرق و برق، در خانه‌های ساده و کاهگلی زیست و چنین سبک و سلوکی را بین هیچ‌کدام از رهبران سیاسی جهان نمی‌توان سراغ داشت.

خمین
پناهگاه مردم

در جنوبی‌ترین بخش استان مرکزی، شهری وجود دارد به نام خمین، که زادگاه حضرت امام است. آثار تاریخی بسیاری در خمین وجود دارند و ازجمله معروف‌ترین آثار تاریخی این شهر می‌توان به بیت تاریخی امام‌خمینی(ره)، سنگ‌نگاره‌های ۴۰ هزار ساله و سکونتگاه‌های زیرزمینی چند صد ساله اشاره کرد. خانه قدیمی امام که دوران کودکی و نوجوانی‌‌اش در آنجا سپری شده است، معروف‌ترین جاذبه گردشگری شهرستان خمین است. این خانه در محله قدیمی سرپل واقع شده و حدود ۱۵۰ سال قدمت دارد. پدربزرگ حضرت امام، این بنا را در سال ۱۲۵۵ از فردی به نام محسن‌خان خریداری کرد. از جانب برادر بزرگ حضرت امام نقل شده که این خانه در روزهای حمله یاغیان به خمین، پناهگاه مردم این شهر بوده است. معماری این خانه به حدی منحصر به فرد است که آن را به یکی از جاذبه‌های شهرستان خمین تبدیل ساخته است. مساحت این بنا ۲۵۰۰ مترمربع است و شامل حیاط اندرونی، حیاط بیرونی، شبستان، حیاط موروثی امام و واحدهای ارتباطی و خدمات می‌شود. خانه امام خمینی‌(ره) در خمین، ابتدا دو درب ورودی و خروجی داشت اما بعدها و بنا بر ضرورت، ۵ ورودی دیگر به آن اضافه شده است. مصالح ساختمانی به‌کار رفته در این بنا گل و خشت است و در نمای آن از سنگ استفاده شده است. امام دوران کودکی و نوجوانی را در همین خانه سپری کرد. این خانه در طول کودکی و نوجوانی او بارها پناهگاه مردم مظلوم بوده است. در آن روزها که سربازان متفقین اموال مردم را به غارت می‌بردند، مادر و عمه امام شجاعانه به مردم کمک می‌کردند. حتی نقل شده است که مادر ایشان، به کودک خود مشک‌های ماست می‌داد تا برای درمان وبا به خانه همسایه‌ها ببرد.

قم
جایی برای ساده‌زیستی

از میان چند خانه‌ای که امام‌خمینی(ره) در دوران اقامتشان در قم اجاره یا خریداری کردند، آخرین خانه ایشان که در محله یخچال قاضی قم واقع شده شهرت دارد و محل بازدید همگان است. خانه یخچال قاضی در حدود سال 1335خریداری شد و تا پیش از این هیچ خانه‌ای در قم در تملک امام نبود. ایشان تا آخرین روزها و ساعاتی که در قم بودند، در همین خانه ساده می‌زیستند. هزینه خرید خانه یخچال قاضی که حدود 300مترمربع مساحت دارد 13هزار تومان بود که از محل فروش ملک میراثی ایشان در خمین تأمین شد. پس از تبعید امام به ترکیه، خانه مذکور در اختیار بیت ایشان بود که با تغییر محل تبعید و رفتن اعضای خانواده به نجف‌اشرف، به آیت‌الله پسندیده، برادر امام واگذار شد. خانه یخچال قاضی، حدود 100سال پیش بنا شده است و شامل دو طبقه سرداب و همکف است. حیاط ساختمان در قسمت جنوبی بناواقع شده و در بخش‌های شمال، شرق و غرب آن فضاهای سرپوشیده قرار دارد. در وسط بنا هم راه پله‌ای است که ساختمان را به دو بخش بیرونی و اندرونی تقسیم می‌کند. بخش بیرونی ساختمان، اتاق بزرگی دارد که سال‌ها پذیرای مستمعان و شاگردان حضرت امام(ره) بوده است. خانه یخچال قاضی، به‌رغم آنکه نسبت به دیگر منازل قم، مساحت بیشتری دارد اما بسیار ساده و عاری از تزئینات و تجملات است. این خانه خشتی و ساده، نمادی از سبک زندگی امام که مبتنی بر سادگی بود به شمار می‌آید.

نجف
خانه‌ای با دلنوشته‌های عاشقانه

از میان چند خانه‌ای که امام‌خمینی(ره) در دوران اقامتشان در قم اجاره یا خریداری کردند، آخرین خانه ایشان که در محله یخچال قاضی قم واقع شده شهرت دارد و محل بازدید همگان است. خانه یخچال قاضی در حدود سال 1335خریداری شد و تا پیش از این هیچ خانه‌ای در قم در تملک امام نبود. ایشان تا آخرین روزها و ساعاتی که در قم بودند، در همین خانه ساده می‌زیستند. هزینه خرید خانه یخچال قاضی که حدود 300مترمربع مساحت دارد 13هزار تومان بود که از محل فروش ملک میراثی ایشان در خمین تأمین شد. پس از تبعید امام به ترکیه، خانه مذکور در اختیار بیت ایشان بود که با تغییر محل تبعید و رفتن اعضای خانواده به نجف‌اشرف، به آیت‌الله پسندیده، برادر امام واگذار شد. خانه یخچال قاضی، حدود 100سال پیش بنا شده است و شامل دو طبقه سرداب و همکف است. حیاط ساختمان در قسمت جنوبی بناواقع شده و در بخش‌های شمال، شرق و غرب آن فضاهای سرپوشیده قرار دارد. در وسط بنا هم راه پله‌ای است که ساختمان را به دو بخش بیرونی و اندرونی تقسیم می‌کند. بخش بیرونی ساختمان، اتاق بزرگی دارد که سال‌ها پذیرای مستمعان و شاگردان حضرت امام(ره) بوده است. خانه یخچال قاضی، به‌رغم آنکه نسبت به دیگر منازل قم، مساحت بیشتری دارد اما بسیار ساده و عاری از تزئینات و تجملات است. این خانه خشتی و ساده، نمادی از سبک زندگی امام که مبتنی بر سادگی بود به شمار می‌آید.

جماران
زندگی در خانه اجاره‌ای

جماران محله‌ای در شمال تهران است که در دهه 60در کانون توجهات قرار گرفت. دلیل آن هم حضور امام خمینی‌(ره) در این منطقه بود. در پرتال امام خمینی(ره) تأکید شده است که منزل امام در جماران «اجاره‌ای» بود. ایشان روز ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۹ به جماران، نقل مکان کرد و تا پایان عمر در این منطقه زیست. منزل اجاره‌ای امام یک ساختمان آجری ساده با حیاطی به مساحت تقریبی 40مترمربع بود. اتاق پذیرایی این خانه با یک کاناپه و طاقچه‌ای ساده، به اتاقی متصل است که مجموعه محل زندگی و ملاقات‌های امام را تشکیل می‌داد. حضور امام و اعضای بیت ایشان در جماران یک اهمیت سیاسی به این منطقه داد و جماران را به محله‌ای سیاسی، امنیتی بدل کرد؛ چرا که رفت‌وآمد مقامات ارشد کشور و حتی مقامات خارجی برای دیدار با امام، اهمیت حفاظت از این منطقه را دوچندان می‌کرد. حسینیه جماران قبل از اقامت حضرت امام در دست بازسازی بود و مرحله گچکاری باید پس از اقامت ایشان انجام می‌شد، اما امام با این اقدام مخالفت کردند و گفتند تا من زنده هستم، اینجا گچ نمی‌خواهد. حسینیه جماران با قدمت حدود 140سال با پنجره‌ها و در قوسی شکل و مشبک به اصرار امام سادگی خود را حفظ کرده و کفپوش آن، زیلوهایی از محل نذورات مردمی است.