شیگِه‌نوبو، رهبر ارتش سرخ ژاپن

فوساکو شیگِه‌نوبو 76ساله، بنیانگذار ارتش سرخ ژاپن، پس از گذراندن 20سال حبس در این کشور از زندان آزاد شد. او جزو یکی از شاخص‌ترین چهره‌های گروه‌های چریکی دهه‌های 1970و 1980میلادی بود که در حمایت از آرمان مردم فلسطین و علیه منافع رژیم صهیونیستی فعالیت می‌کرد.
شیگِه‌نوبو در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم، در خانواده‌ای فقیر در توکیو متولد شد. پدرش فرمانده ارتش ژاپن در جنگ جهانی دوم بود که پس از شکست ژاپن در جنگ، خواربارفروشی را در پیش گرفت. فعالیت طولانی فوساکو شیگِه‌نوبو در دل تنش‌های ژئوپلیتیکی خاورمیانه از 20سالگی آغاز شد؛ زمانی که در دانشگاه توکیو در تحصنی اعتراض‌آمیز شرکت کرد. ژاپن در دهه‌های 1960و 1970میلادی در بحبوحه اعتراض‌های دانشگاهی علیه جنگ ویتنام و طرح دولت برای حفظ نیروهای آمریکایی در داخل کشور بود. شیگِه‌نوبو به سرعت جذب جنبش‌های چپ ژاپن شده و در 25سالگی تصمیم به ترک ژاپن گرفت.
شیگِه‌نوبو، کارگر سابق کارخانه سس سویا، در سال 1971به لبنان سفر کرد؛ بدون اینکه حتی یک واژه عربی بداند. او به لبنان رفته بود تا از آرمان فلسطینی حمایت کند؛ از این‌رو در همان سال ارتش سرخ ژاپن را با حدود 40عضو به راه انداخت؛ سازمانی با اعتقادات ضد‌کاپیتالیسم و ضد‌امپریالیسم که خیلی زود با مبارزان فلسطینی پیوند خورد و به دشمن سرسخت اسرائیل تبدیل شد. نیروهای محدود اما متعهد ژاپنی که به عضویت این سازمان درآمده بودند، به سرعت با اعضای «جبهه مردمی آزادی فلسطین» که در آن دوران حضوری پررنگ در لبنان و به‌ویژه در اطراف کمپ پناهجویان فلسطینی در اطراف بیروت داشتند، ارتباط برقرار کردند. شیگِه‌نوبو در همان سال‌ها با رهبر جبهه مردمی آزادی فلسطین ازدواج کرد و در سال 1973دخترش «می» متولد شد؛ دختری که برای حفظ امنیت چندین اسم مستعار داشت و دائما درحال جا‌به‌جایی بود تا قربانی ترور یا آدم‌ربایی نشود. دختر او روز شنبه هنگام آزادی شیگِه‌نوبو از زندان، در کنار او ایستاده و چفیه‌ای به گردن انداخته بود.

شهرت جهانی و دستگیری
گروه ارتش سرخ ژاپن به‌تدریج و به واسطه اقداماتش در دهه 1970، از هواپیماربایی گرفته تا گروگانگیری، به یکی از شناخته‌شده‌ترین گروه‌های چریکی مسلح جهان تبدیل شد. استراتژی این ارتش جلب توجه جهانی به نفع آرمان فلسطین بود. گفته می‌شود مغز متفکر حمله با نارنجک و مسلسل به فرودگاه «لد» تل‌آویو در سال 1972، شیگِه‌نوبو بوده است؛ حمله‌ای که طی آن 26نفر کشته و 80نفر مجروح شدند. کوزو اوکاموتو، یکی از اعضای ارتش سرخ که حین این حمله به فرودگاه مجروح و دستگیر شد، در سال 1985طی عملیات تبادل زندانی میان اسرائیل و فلسطین آزاد شد و اکنون در لبنان سکونت دارد. اوکاموتو تنها فردی است که لبنان تا به امروز به او پناهندگی سیاسی اعطا کرده است؛ ‌اگرچه او هنوز از سوی مقامات ژاپنی تحت تعقیب است. ارتش سرخ ژاپن همچنین مسئولیت تصرف کنسولگری آمریکا در کوالالامپور در سال 1975را هم برعهده گرفت. این گروه پس از بمباران پایگاه نظامی آمریکا در ناپل ایتالیا در سال 1988، هیچ حمله مهم دیگری انجام نداد.
شیگِه‌نوبو در سال 2000با هویتی جعلی و با نام یک مرد وارد هتلی در ژاپن شد. اما پوشش او لو رفت و در همان سال در میان هیاهوی رسانه‌ای، توسط پلیس دستگیر شد. او 6سال بعد به اتهام رهبری حمله به سفارت فرانسه در هلند به 20سال حبس محکوم شد. در حمله به سفارت فرانسه، شیگِه‌نوبو به‌صورت مستقیم نقش نداشت. در این حمله 3نفر از اعضای ارتش سرخ به سفارت فرانسه حمله بردند و سفیر و 10نفر از کارمندان سفارت را برای 100ساعت گروگان نگه داشتند. طی این حمله، 2افسر پلیس به‌شدت مجروح شدند، اما در نهایت فرانسه با آزاد ساختن 2نفر از اعضای زندانی ارتش سرخ و صدور مجوز پرواز گروگانگیران و زندانی‌های آزاد شده به سوریه بن‌بست گروگانگیری را پایان داد. دادگاه، شیگِه‌نوبو را عامل هماهنگی عملیات با جبهه مردمی آزادی فلسطین دانست و به 20سال زندان محکوم کرد؛ حکمی که به‌گفته دخترش «می شیگِه‌نوبو» براساس شواهدی سست و بی‌پایه صادر شده بود.
دختر شیگِه‌نوبو باور دارد اتهاماتی که در آن سال‌ها علیه مادرش مطرح بوده همگی ناشی از تصویر نادرست و غلطی است که رسانه‌ها از او و سازمانش ایجاد کرده بودند. به‌گفته او، سازمان ارتش سرخ تمامی عملیات‌های خود را با درنظر گرفتن اصول انسانی و با هدف جلوگیری از آسیب‌زدن به غیرنظامیان برنامه‌ریزی می‌کرده و همواره در این کار موفق عمل کرده است. شیگِه‌نوبو پس از دستگیری در سال 2001خبر انحلال ارتش سرخ ژاپن را اعلام کرد و 7سال پس از آن، مبتلا به سرطان روده شد و تحت چندین عمل جراحی قرار گرفت.