شناسایی پول‌های کثیف از حساب بانکی بیکاران

بانک مرکزی گام دوم را برای مقابله با پولشویی برداشت. به این ترتیب شناسایی پول‌های کثیف از مسیر حساب بانکی اجاره‌ای ازجمله حساب بانکی افراد بیکار یا شرکت‌های غیرفعال آغاز شد. طبق قواعد جدیدی که بانک مرکزی ابلاغ کرده، سقف فعالیت بانکی هر بازنشسته در سال 2میلیارد تومان، مستمری‌بگیران یک میلیارد تومان و افراد بیکار یا شرکت‌های غیرفعال مالیاتی هم 500میلیون تومان خواهد بود. اگر این افراد از سقف مورد انتظار، فعالیت بانکی یا تراکنش بیشتری داشته باشند، باید به بانک ثابت کنند که درآمدها یا پول‌های رد و بدل شده در حساب آنها به چه دلیل بوده است. پیش از این و در آبان سال گذشته، بانک مرکزی دستور اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور را به بانک‌ها ابلاغ کرده بود. حالا نهاد ناظر بازار پول در تازه‌ترین دستور از بانک‌ها خواسته تا مقررات تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال را اجرا کنند. به این ترتیب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مکلفند به‌منظور پایش مستمر ارباب رجوع در فرایند شناسایی معمول و نیز ارزیابی ریسک برقراری تعاملات کاری با آنها، نسبت به تعیین سطح فعالیت ارباب رجوع اقدام کنند.

شناسایی پول‌های ناسالم
به‌گزارش همشهری، این، پایان مسیر شناسایی پول‌های ناسالم در حساب‌های بانکی نیست و بانک مرکزی قرار است به‌زودی سطح فعالیت اشخاص شاغل و فعال را تعیین و ابلاغ کند. انتظار می‌رود درصورت اجرای دقیق، افراد کارچاق کن، رشوه بگیر و پورسانت بگیر و فاسد دچار دردسر جدی شوند. بر اساس دستور جدید، بانک‌ها موظف می‌شوند نسبت به تعیین سطح فعالیت مورد انتظار اشخاص حقیقی فاقد شغل یا اشخاص حقوقی غیرفعال اقدام و مراتب را به بانک مرکزی اعلام کنند. طبق ضوابط سطح فعالیت تعیین شده نباید از حدود مجاز اعلامی بانک مرکزی برای اشخاص بیکار و غیرفعال فراتر رود. البته در این ابلاغیه شرایطی درنظر گرفته شده است که به موجب آن، اشخاص حقیقی فاقد شغل درصورت وجود درآمدهای غیرشغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک و یا سود دریافتی از سپرد‌ه‌های بانکی، بتوانند با ارائه اسناد و مدارک معتبر خدمات بانکی مورد نیاز خود را به نحو مطلوبی مدیریت کنند.

نظارت خودکار
طبق این گزارش از این به بعد بانک‌ها سطح فعالیت مورد انتظار هر یک از اشخاص حقیقی فاقد شغل یا حقوقی غیرفعال را به‌صورت سامانه‌ای نگه‌داری می‌کنند و سطح فعالیت محقق شده این افراد را حداکثر پس از ۴۸ساعت از زمان وقوع هر تراکنش محاسبه خواهند کرد؛ به‌نحوی که درصورت تخطی سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال قبل از سررسید یکساله از سطح فعالیت مورد انتظار وی، مراتب به‌صورت خودکار اعلام می‌شود.
بانک‌ها باید افرادی را که از سطح فعالیت مورد انتظار عبور می‌کنند با ارسال دعوت‌نامه‌، ارسال پیامک و یا سایر روش‌ها، برای ارائه توضیحات و تسلیم مدارک و اسناد مثبته به درگاه‌های حضوری یا غیرحضوری بانک فراخوانده و فرم ویژه‌ای در اختیار آنها قرار دهند تا آن را تکمیل کنند.
بانک‌ها ماموریت دارند علاوه بر پایش سطح فعالیت اشخاص یاد شده، از طریق اتصال اطلاعات اقتصادی اشخاص به سامانه‌های عملیاتی خود، از ارائه نشدن خدمات بانکی شامل افتتاح حساب سپرده تجاری، اعطای هرگونه ابزار پذیرش و اعطای تسهیلات و قبول انواع تعهدات با موضوعات تجاری به اشخاص حقیقی فاقد شغل و نیز افتتاح حساب سپرده بانکی، اعطای هرگونه ابزار پذیرش، اعطای هرگونه ابزار پرداخت، اعطای انواع تسهیلات و قبول انواع تعهدات و اعطای دسته چک جدید به اشخاص حقوقی غیرفعال مطمئن شوند. در دستور جدید بانک مرکزی همه افراد فاقد شغل که شامل مصادیق اشخاص «بازنشسته» و «مستمری‌بگیر» نباشند، بیکار شناخته می‌شوند و دانش‌آموزان، دانشجویان، زنان خانه‌دار، اشخاصی که مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌‌کنند و نیز اشخاص حقیقی خارجی دارای اجازه اقامت معتبر فاقد مجوز فعالیت هم بیکار تلقی می‌شوند.

سقف انتظار چیست؟
بانک مرکزی اعلام کرده منظور از سطح فعالیت مورد انتظار بانکی افراد بیکار یا غیرفعال، پیش‌بینی مجموع حداکثر گردش بدهکار و بستانکار تمام حساب‌های سپرده بانکی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال نزد هر بانک در مقاطع زمانی یکساله است. به ‌گزارش همشهری، درصورتی‌که سطح فعالیت مورد انتظار شخص حقیقی فاقد شغل به‌دلیل وجود درآمدهای غیرشغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک یا سود دریافتی از سپرد‌ه‌های بانکی و...، بیش از حد مجاز سطح فعالیت مورد انتظار برای اشخاص فاقد شغل باشد، بانک باید در هر مورد پس از دریافت اسناد مثبته مبتنی بر وجود درآمدهای غیرشغلی مستمر در همان سال شمسی و به ‌نام شخص یادشده، مراتب را به بانک مرکزی اعلام کند. اشخاص حقیقی فاقد شغل می‌توانند درصورت اعتراض به سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده در بانک، حداکثر ظرف مدت ۲ماه پس از اطلاع از سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده، به بانک مراجعه و با ارائه اسناد و مدارک مربوط، تقاضای خود برای افزایش سطح فعالیت مورد انتظار تسلیم کنند. مراجعه نکردن شخص حقیقی فاقد شغل به بانک، ظرف مهلت زمانی تعیین شده، به منزله تأیید سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده خواهد بود.

آژیر قرمز برای پول‌های‌درشت
دستور جدید بانک مرکزی می‌گوید: اگر سطح فعالیت بانکی افراد بیکار یا غیرفعال از سقف تعیین شده عبور کند که از تفاوت فاحش (10برابر سطح تعیین شده) در جابه‌جایی پول حکایت داشته باشد، شعب بانک‌ها علاوه بر فراخواندن فرد مورد نظر، باید مراتب را بلافاصله به‌صورت محرمانه و بدون اطلاع شخص مورد نظر، به واحد مبارزه با پولشویی بانک مربوطه اطلاع دهند که واحد یادشده باید پس از بررسی اولیه، نسبت به ارسال گزارش معاملات و عملیات مشکوک به مرکز اطلاعات مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی حداکثر تا پایان همان روز کاری اقدام کند. با این حساب افراد بیکار یا غیرفعال نمی‌توانند دارای کارتخوان باشند یا تسهیلات و حساب تجاری داشته باشند و شرکت‌های غیرفعال نمی‌توانند نزد بانک‌ها حساب باز کرده یا از بانک‌ها درخواست ابزار پذیرش یا پرداخت یا تسهیلات و دسته‌چک کنند.