برجام در پیچ بروکسل

اسماعیل سلطنت‌پور|خبر‌نگار اعزامی به  روسیه:

وزیر خارجه در ادامه سفر دوره‌ای برجامی پس از رایزنی با مقامات چین و روسیه عازم مقر اتحادیه اروپا شد. ظریف پیش از سفر به بروکسل و دیدار با همتایان اروپایی خود در نامه‌ای به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل بدعهدی‌های آمریکا را یادآوری و  با اتحادیه اروپا اتمام حجت کرد. این نامه به عنوان سند سازمان ملل ثبت خواهد شد.

ظریف قرار است با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هایکو ماس، لودریان و جانسون، وزیران خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس درباره خروج آمریکا از برجام رایزنی کند. او عصر دیروز هم پیش از عزیمت به بروکسل با هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان گفت‌و‌گویی تلفنی انجام داد. در همین راستا محمدجواد ظریف و هیأت سیاسی- اقتصادی عالی‌رتبه همراه صبح دیروز به وقت مسکو با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه درخصوص برجام و آینده آن بدون حضور ایالات متحده آمریکا گفت‌وگو و تبادل‌نظر کردند.

در این دیدار، طرفین در گفت‌وگویی مفصل درخصوص ابعاد حقوقی، اقتصادی و سیاسی خروج آمریکا از برجام راهکارهای پیش‌رو را بررسی کردند.
ظریف با اشاره به اینکه لازم بود موضوع به‌صورت همه‌جانبه بررسی شود، افزود: تصمیم گرفتیم فرصتی را به دیپلماسی بدهیم تا منافع همه ما تضمین شود. منافع همه ما در این است که ایران و سایر کشورها آزادانه و راحت و بدون دخالت بی‌جای آمریکا همکاری اقتصادی داشته باشند.

سرگئی لاوروف هم با تأکید بر لزوم تعهد همه طرف‌های برجام به تعهدات خود، لزوم پیدا کردن سازو کارهای لازم را برای تداوم برجام و تضمین منافع ایران و دیگر طرف‌ها یادآور شد. در این دیدار آخرین تحولات سوریه، رژیم حقوقی دریای خزر و موضوع فلسطین و اقدام غیرمسئولانه آمریکا در انتقال سفارت خود به قدس شریف نیز مورد گفت‌وگو و تبادل‌نظر قرار گرفت.

ظریف در این دیدار برای نخستین‌بار از 1+4 به‌عنوان نام جدید گروه 1+5 استفاده کرد تا به نوعی پرونده آمریکا را در موضوع هسته‌ای ایران مختومه کرده باشد.

سرگئی لاوروف هم در این دیدار اظهار کرد: اوضاع برجام بحرانی‌تر می‌شود و واشنگتن تلاش می‌کند درباره برجام تجدیدنظر کند. محمدجواد ظریف نیز در ادامه این دیدار بیان کرد: مخالفت با مقررات بین‌المللی برای رژیم آمریکا تبدیل به عادت شده است.

ظریف تأکید کرد: برجام براساس یک موازنه بین ایران، اروپا و آمریکا بنا شده و با خروج آمریکا این موازنه به هم می‌خورد. باید دید در این شرایط چگونه منافع مردم ایران تضمین می‌شود. او در این‌باره اظهار کرد: هدف نهایی ایران اطمینان از این است که منافع مردم ایران که در برجام تضمین شده، حفظ شود.

وزیر امور خارجه شنبه‌شب سفر دوره‌ای را به 3کشور آغاز کرده بود. ظریف روز شنبه در مهمانسرای ویژه دولتی با وانگ‌ای همتای خود تبادل‌نظر کرد. وزیر امور خارجه چین در این دیدار تأکید کرد: مطمئن هستم این سفر در احقاق حقوق ملت ایران و صلح و ثبات منطقه‌ای مؤثر است. وزیر خارجه در سفر به پکن و مسکو طی 2 روز در مجموع 22ساعت را در هواپیما سپری کرد و در ادامه این سفر دیروز رهسپار بروکسل شد.

لاوروف: باید کمک کنیم اوضاع بحرانی‌تر نشود

وزیر امور خارجه روسیه با بیان اینکه اوضاع برجام بحرانی‌ می‌شود و با تلاش واشنگتن برای تجدیدنظر در این توافق روبه‌رو هستیم، گفت: ما باید درباره اقداماتی که می‌تواند کمک کند اوضاع بحرانی‌تر نشود، صحبت کنیم. به گزارش ایسنا، لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه در دیدار با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود در مسکو اظهار کرد: از دیدار امروز درباره برجام بسیار خرسندم. ما اطلاع داریم شما درنظر گرفتید با تمام طرف‌های برجام منهای آمریکا ملاقات داشته باشید. وی گفت: یک‌بار دیگر شاهد آن هستیم که واشنگتن تلاش می‌کند درباره برجام و مسائل مختلف دیگر تجدیدنظر کند. لاوروف گفت: امروز می‌خواستیم تحلیل کنیم با دوستان ایرانی و 3 کشور اروپایی درباره مکانیسم‌هایی که به ما کمک کند اوضاع در منطقه تهدید نشود و نیز از تخریب رژیم عدم‌گسترش سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم. تا جایی که می‌دانیم سه کشور اروپایی، چین و ایران پایبندی خود را به برجام اعلام کردند و امیدواریم بتوانیم در این‌باره گفت‌وگوی مفصلی داشته باشیم.

در این دیدار مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه، امیرحسین زمانی نیا و تعدادی دیگر از مقامات دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های کشور ازجمله بانک مرکزی حضور داشتند و همچنین در طرف هیأت روسی، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز حضور داشت.

بخش‌هایی از نامه ظریف به موگرینی و دبیرکل سازمان ملل

در نامه محمد‌جواد ظریف به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل آمده است: همانگونه که آگاهی دارید، در تاریخ 18اردیبهشت 1397، رئیس‌جمهور ایالات متحده‌، با نقض اساسی قطعنامه 2231شورای امنیت که برنامه ‌جامع اقدام مشترک (برجام) هم ضمیمه آن است، تصمیم یکجانبه و غیرقانونی خود را مبنی بر خروج از برجام  اعلام کرد. به‌طور همزمان، وی با امضای یک یادداشت ریاستی به مراجع آمریکایی ذیربط دستور داد تا «حضور ایالات متحده آمریکا را در برجام متوقف و همه ‌تحریم‌های آمریکا  را که وفق برجام لغو یا اجرای آنها متوقف شده بود مجددا تحمیل کنند» و بدین‌ترتیب مرتکب چندین مورد «عدم‌پایبندی اساسی» نسبت به برجام و تخلف آشکار از قطعنامه 2231شورای امنیت شد. این اقدامات بی‌اعتنایی کامل به حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد است، اصل حل‌وفصل صلح‌آمیز اختلافات را تضعیف می‌کند، چندجانبه‌گرایی و نهادهای آن را به مخاطره می‌اندازد، حاکی از بازگشت به عصر فاجعه‌بار و شکست‌خورده ‌یکجانبه‌گرایی است و باعث تشویق سرکشی و قانون‌ستیزی می‌شود. وزیر خارجه کشورمان با اشاره به نامه‌نگاری‌های قبل خود درباره نقض عهدهای آمریکا در برجام نوشته است: چنانچه پس از طی راهکارهای موجود برای جبران خسارت، حقوق و منافع مردم ما به‌صورت کامل تأمین شود، این حق غیرقابل تردید ایران درچارچوب برجام و قطعنامه 2231شورای امنیت هم شناسایی شده است تا نسبت به اتخاذ اقدامات مناسب در پاسخ به اعمال غیرقانونی فراوان و مداوم ایالات متحده به‌ویژه خروج و تحمیل مجدد همه تحریم‌ها مبادرت ورزد. او نوشته است من مصرانه از سازمان ملل می‌خواهم که ایالات متحده را برای رفتار غیرمسئولانه و یکجانبه‌اش که تأثیرمخربی بر حاکمیت قانون، چندجانبه‌گرایی و بنیان‌های دیپلماسی داشته است، مسئول بداند.

انجام مذاکرات کارشناسی پیش از سفر ظریف به بروکسل

سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه پیش از سفر وزیر امور خارجه کشورمان و ملاقات با فدریکا موگرینی و وزرای خارجه آلمان،  فرانسه و انگلیس،  امروز در رأس هیأتی از کارشناسان دستگاه‌های مختلف اقتصادی وارد بروکسل شد. عراقچی در بدو ورود با هلگا اشمید،  دبیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا ملاقات و تبادل‌نظر کرد. جلسات کارشناسان ایران و اروپا از عصر امروز به وقت بروکسل آغاز شده و فردا نیز تا پیش از جلسه وزرای امور خارجه ادامه خواهد یافت. ظریف درباره این مذاکرات گفت: مذاکرات کارشناسی ما با حضور آقای عراقچی در بروکسل شروع شده و هدف آن ارائه تضمین به ایران برای بهره‌مندی از مواهب برجام است.