تقلید ژست آوانگارد

آخرین اثر پژوهشی فاطمه پورمند با عنوان کتاب «گفتمان هویت فرهنگی در هنر معاصر ایران» از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات روانه بازار نشر شده است. این کتاب که با نظارت پژوهشکده هنر منتشر شده، هنر معاصر ایرانی را با نگاهی انتقادی مورد پژوهش قرار داده و در این راه، کارکرد هویت فرهنگی را (به‌صورت ایرانی‌شدن یا ایرانیزه‌کردن هنر) به‌عنوان مسئله اصلی درنظر گرفته است. کتاب دامنه‌ای از هنرمندان و آثار هنری را موضوع بحث قرار می‌دهد که در عرصه جهانی به‌عنوان نمایندگان هنر معاصر منطقه خود مطرح شده و شهرت یافته‌اند. حضور جهانی هنر معاصر ایرانی در رویدادهای نمایشی و تجاری هنر، به‌نظر می‌رسد، وجهه‌ای از بین‌الملل‌گرایی عرصه فرهنگ جهانی را به نمایش می‌گذارد که پس از مبارزات گوناگون برای مرکززدایی از قدرت غربی و اعطای موقعیت برابر به حواشی فرهنگی به‌دست آمده است. دستاورد برابرخواهانه‌ای که پسامدرنیسم (به‌نوعی) و پسااستعمارگرایی برای دستیابی به آن کوشیده‌اند. اما نگاه دقیق‌تر به آنچه جهان از هنر معاصر ایرانی می‌بیند، آنگونه از هنری نیست که اقتضائات دوران خود را برآورده ساخته و همسو با تحولات اساسی هنر دوران متأخر یا به بیان دقیق‌تر، «معاصریت» دوران، دست‌کم بخشی از ارزش‌های فرهنگی متبوع خویش را در هنر تحقق بخشیده باشد. نظریه و روش انتقادی، هنر معاصر در جهان معاصر و هنر معاصر ایران عناوین 3 فصل این کتاب است که پیش‌تر در قالب رساله دکتری با راهنمایی عفت السادات افضل طوسی در دانشگاه الزهرا دفاع شده و از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات مورد حمایت قرار گرفته است.