جرقه هوش مصنوعی برای جهش صنعت

عمادالدین قاسمی‌پناه _  روزنامه‌نگار

با برگزاری «رویداد تجربه‌محور هوش مصنوعی در صنعت» به‌نظر می‌رسد شاهد گام‌نهادن در مسیر‌ گذر از پژوهش صرف به سمت کاربردی‌شدن تکنولوژی هوش مصنوعی خواهیم بود. در سالی که با عنوان «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده، هوش مصنوعی می‌تواند نقش بارزی برای تولید محصولات دانش بنیان شرکت‌های تولیدی و خدمات رسان ایفا کند. اکنون دانشمندان ایرانی حوزه هوش مصنوعی در کشور و سراسر دنیا در رتبه‌های بالای علمی قرار دارند. رویداد اخیر هم با حضور فیزیکی و آنلاین تعدادی از دانشمندان ایرانی فعال در شرکت‌های بزرگ فناوری دنیا و کشور، فعالان حوزه صنعت، دانشجویان و استادان این تکنولوژی برگزار شد. تعدادی از حاضران طی سخنرانی‌هایی در این رویداد، تجربه‌های خود را در به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف به اشتراک گذاشتند. با این حال، از آنجا که هوش مصنوعی مبتنی بر گردآوری داده‌هاست، این تکنولوژی به مرور زمان و همچنین مدیریت و به ‌روزرسانی داده‌ها توسعه خواهد یافت.

کاربرد علوم داده در صنعت
محمد شکوهی یکتا، دانشمند ارشد کاربردی داده که اکنون در مایکروسافت فعالیت می‌کند، از کلیدی‌ترین کاربردهای علوم داده و به‌خصوص یادگیری عمیق در صنعت، به‌صورت آنلاین صحبت کرده است. شکوهی یکتا به چالش‌های حوزه یادگیری عمیق در حوزه‌های صنعت و پزشکی اشاره کرد و از ایجاد90درصد داده‌های موجود در بانک‌های داده جهانی طی ۲سال گذشته خبر داد.  او با طرح این سؤال که آیا یادگیری ماشین بیشتر از دکترها جان انسان‌ها را نجات می‌دهد یا خیر. او معتقد است که در آینده‌ای نه چندان دور، ممکن است یادگیری ماشین مؤثرتر از پزشکان بتواند جان انسان‌ها را نجات دهد.
مدرس دانشگاه استنفورد در این‌باره توضیح داد که تصور کنید چند ثانیه قبل از تصادف، سانحه پیش‌بینی شود. به این ترتیب ماشین ترمز می‌کند، کمربند سرنشینان محکم یا ایربگ خودرو باز می‌شود و این گونه یادگیری ماشین جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهد.

چالش‌های هوش مصنوعی 
مرضیه طاهایی، پژوهشگر حوزه یادگیری عمیق در آزمایشگاه تحقیقاتی Noah's Ark شرکت هواوی هم از افزایش چشمگیر اندازه مدل‌های یادگیری عمیق طی سال‌های اخیر خبر داد. به‌گفته طاهایی، «برخی از مدل‌های اخیر در پردازش زبان بیش از 350میلیارد پارامتر دارند.» او که به‌صورت آنلاین سخنرانی می‌کرد با اشاره به چالش‌های این مدل‌های بزرگ در یادگیری و بهره‌وری، از عملکرد خیره‌کننده آنها در حوزه‌های مختلف سخن گفت.
با این حال، طاهایی به ردپای بالای کربن تکنولوژی هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: «فعالیت‌های مرتبط با هوش مصنوعی به نفع محیط‌زیست نیست و همچنان هزینه‌های استفاده از آن بسیار بالاست.» این پژوهشگر همچنین بر این نکته تأکید کرد که فقط شرکت‌‌‎های بزرگ فناوری، امکان استفاده از این تکنولوژی را دارند.

هوش مصنوعی در خدمت مشتریان
علی زارع زاده، مدیر واحد هوش مصنوعی یکی از کارگزاری‌ها با مرور کلی محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی این کارگزاری از فرایند توسعه تبدیل گفتار به متن روی داده‌های تلفنی سخن گفت. او با اشاره به اینکه برای هوشمند کردن بررسی کیفیت جوابگویی مرکز تماس مشتریان، باید صداها را به متن تبدیل می‌کردیم، از میزان خطای 80درصدی دستیار گوگل خبر داد. زارع‌زاده به همین‌خاطر عنوان کرد که با این وضعیت، دستیار گوگل ابزار مطمئنی محسوب نمی‌شد و خودمان دست به‌کار شدیم.

هوش مصنوعی در سفر
علی الهی، مدیر واحد هوش مصنوعی یکی از تاکسی‌های اینترنتی از کاربردهای هوش مصنوعی در سفر با تاکسی‌های اینترنتی سخن گفت. او با اشاره به شرایط قیمت‌گذاری سفر و استفاده از ابزاری به نام «سرچ پرایسینگ» برای متعادل کردن قیمت‌ها گفت: «ما سعی کردیم با استفاده از هوش مصنوعی چالش نقطه تعادل را حل کنیم.» الهی همچنین از مدل‌های هوشمند طراحی شده با کمک داده‌های جمع‌آوری شده و تحلیل رفتار کاربران، نقش حیاتی در بهینه‌سازی‌ سرویس و تجربه کاربری و در نهایت دوام این بازار صحبت کرد.