محیط زیست
آلوده‌سازی زنجانرود با پساب 3 تصفیه‌خانه
صنایع، آب سالم را در صنعت به کار می‌گیرند و چند کیلومتر پایین‌ترتصفیه‌خانه‌ها پساب را به رود خانه منتقل می‌کنند
فائزه تقی لو | زنجان - خبرنگار:
زنجانرود در سال‌های اخیر مورد بی توجهی و غفلت قرار گرفته؛ این در حالی است که این منطقه خود می‌توانست به فرصتی ارزشمند به لحاظ منظره و تلطیف شرایط اقلیمی باشد. اما هم اکنون تبدیل به یک فضای نامناسب و نابسامان شده که محصول سال‌ها بی‌توجهی است.
رودخانه‌ها بخشی از هویت تاریخی شهرها هستند و بیشتر شهرها و روستاها کنار رودخانه‌ها شکل می‌گیرند و این مساله باعث توجه جدی ما به این موضوع می‌شود که زنجانرود تنها کانال انتقال آب نیست، بخشی از هویت، فرهنگ و تاریخ این شهر است که توجه بیش از پیش را می‌طلبد، در حالی که ناهماهنگی‌های بین دستگاهی و قوانین دست‌و‌پاگیر روند آلودگی ها را سرعت بخشیده است.
فاضلاب در رودخانه
مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان در این باره می‌گوید: موقعیت جغرافیایی زنجان به گونه‌ای است که فاضلاب شهر زنجان داخل این رود سرازیر می‌شود و در خارج از شهر زنجان خروجی‌هایی وجود دارد که می تواند منشا آلودگی وکانون بالقوه و تهدیدی برای زنجانرود باشد. از جمله تصفیه‌خانه فاضلاب شهر زنجان ،تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره یک و دیگری تصفیه خانه یکی از کارخانه صنعتی است که مهم‌ترین منابع آلوده کننده در حال حاضر پساب و پسماندها هستند. «سید رضا موسوی» می‌افزاید: درپی آن هستیم تصفیه‌خانه‌ها مجهز به سیستم پایش آنلاین باشند تا با فواصل مستمر کنترل شوند.
از طرفی نباید اجازه دهیم فاضلاب‌های سطحی شهر وارد این رودخانه شود که در این راستا تکالیفی را برای دستگاه‌های مختلف احصا کرده‌ایم و متاسفانه به وظیفه خود به درستی عمل نمی‌کنند و عملا هیچ گونه یاری را شاهد نیستیم، البته تا یک همت جمعی و اقدام عملی برای زدودن آنها صورت نگیرد این آلودگی همچنان ادامه خواهد داشت .
موسوی با اشاره به این‌که در شهر ما متاسفانه به‌رغم وجود ظرفیت‌های مطلوب برای بهره برداری از فاضلاب ها، این کار صورت نمی‌گیرد و یکی از دلایل آن فروش ارزان آب است. وی اضافه می کند: صنایع آب سالم را بهره‌برداری کرده ، در صنعت به‌کار می‌گیرند و چند کیلومتر پایین‌ترتصفیه‌خانه‌ها پسآب را به رود خانه منتقل می‌کنند و باعث آلودگی می‌شوند که گاه شاهد استفاده آن در کشاورزی هستیم، در صورتی که با مدیریت، هماهنگی و جابه‌جایی می‌توان ازاین ظرفیت‌ها استفاده مطلوب کرد.
وی با بیان این مطلب که استفاده مطلوبی از زنجانرود نمی‌شود، در صورتی که این نقطه می‌تواند یک ظرفیت خوب برای گردشگری باشد. در روزهای اخیر دادستان برای نجات زنجانرود وارد عمل شده و ضرب‌العجلی تعیین کرده است ، از آن‌جا که چند‌ین دستگاه از لحاظ اجرایی مانند شهرداری، آب و فاضلاب، شرکت شهرک‌های صنعتی و شرکت آب منطقه‌ای در این موضوع دخیل هستند نیاز است هماهنگی ویژه‌ای انجام گیرد.
همکاری سمن‌ها
موسوی به ظرفیت‌های قانونی سمن‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: سمن‌ها می‌توانند به عنوان مدعیان محیط‌زیست و بازوی اجرایی دولت باعث سرعت بخشی و حصول نتیجه زودتر ازموعد برای احیای این رود وارد عمل شوند. وی ادامه می‌دهد: ما در مناطق تحت مدیریت اجازه برخی فعالیت‌ها را نمی‌دهیم، بنابراین مشکل خاصی از با کارخانه‌ها نداریم، ولی به دلیل تخریب محیط‌زیست، پایین رفتن سفره‌های آب زیر زمینی، خشک شدن رود‌خانه‌های دائمی و از بین رفتن پوشش گیاهی شاهد مستعد شدن این مناطق برای شیوع ریزگردها هستیم.
رودخانه قزل‌اوزن
موسوی بیان می‌کند: قزل‌اوزن که یک رودخانه دائمی و پر‌آب بوده در سال‌هایی اخیر بعضی از ایام سال خشک شده و این موضوع زمینه فرسایش بسترآن را ایجاد می‌کند که اکوسیستم و زیست بوم این رودخانه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
حرکت روی خطوط قرمز
موسوی در پاسخ به این سوال که در موضوع محیط زیست چقدر با خط قرمز‌ها فاصله داریم؟ ادامه می‌دهد: در مورد آب به خط قرمز رسیده‌ایم، به طوری که در برخی دشت‌ها سالانه یک متر و 20سانتی‌متر افت سفره‌های آب زیر‌زمینی را داریم، در برخی از این دشت‌ها توسعه صنایع آب‌بر انجام می شود که در این اتفاقات ، اولین قربانی، محیط‌زیست است، چون هنگامی که صحبت از حقابه و اکوسیستم می‌شود باید حق و حقوق اکوسیستم هم در نظر گرفته شود. ما حق نداریم تمام آب را در کشاورزی و صنعت استفاده کنیم؛ حیات‌وحش، رودخانه، پوشش گیاهی و تالاب‌ها هم حق زیست دارند، اگر خواهان توسعه هستیم توسعه با تخریب محیط‌زیست هرگز رخ نمی‌دهد. وی ادامه می دهد: زیست‌بوم و تنوع زیستی را باید حفظ کنیم، ما سال‌هاست در مدیریت منابع زنگ خطر را می‌شنویم. هنگامی که نگاه‌ها متفاوت باشد محیط‌زیست مغفول می‌ماند و هنگامی که محاسبات محیط‌زیستی به هم بخورد مشکلات رخ می‌دهند.
مدیر کل حفاظت از محیط‌زیست استان ادامه می‌دهد: در مدیریت پسماند ضعیف‌هایی وجود دارد، مدیریت‌ها اصولی نیست و برای حل مشکلات زیست محیطی باید از دانشگاه‌ها شروع کنیم.
نقش سمن‌ها
یک فعا‌ل محیط‌زیست در این باره می‌گوید: سرسبزی و زیبایی اطراف زنجانرود در قسمت جنوبی شهر زنجان با 3 پل تاریخی ادغام شده و این زیبایی و سر سبزی با موضوع تاریخی گره می‌خورد و یک ترکیب فضای گردشگری مناسب را در آن‌جا به وجود می‌آورد. در گذشته این منطقه محل تفرج و تفریح مردم بوده و سابقه گردشگری در آن منطقه به اندازه قدمت همان پل‌هاست. زنجانرود در جایی واقع شده که یکی ازمبادی ورودی شهر از سمت جنوبی و حلقه اتصال به استان‌های غربی کشور است و هر مسافری که وارد شهر می‌شود از کنار آن فضای متعفن عبور می‌کند و این برای شهر به هیج عنوان جلوه خوشی از دید عموم نخواهد داشت.
«فرشته وطن دوست» می گوید: باغ های جنوبی شهر زنجان در آن منطقه تحت تاثیر این رودخانه هستند که از سال 93 سمن‌ها اولین فعالیت خود را برای ایجاد حساسیت و جلب توجه مسئولان با حرکت‌هایی مانند پاکسازی و نهالکاری در مناسبت‌های مختلف شروع کرده‌اند و تا امروز به عنوان بازوی اجرایی دستگاه‌های دولتی کمک‌کننده هستند.
وی اظهار می‌کند: این یک کار فرا‌بخشی است وتبعات و پیامدهای آن برای شهر زنجان بسیار خطر‌ناک است.وطن دوست اضافه می کند: ما انتظار داریم دستگاه‌های دولتی، سازمان‌های مردم نهاد را به عنوان یک عامل اجرایی بشناسند، چون از بطن مردم بوده و به موضوعات محیط زیستی حساس هستند. با و‌جودی که فرصت‌های طلایی را از دست داده‌ایم ، اگر زودتر شروع می‌شد بهتر جواب می‌گرفتیم، ولی اگر همت تمام مسئولین در میانه باشد و اجازه دهند سمن‌ها نیز در کنارشان باشند، با وجود اطلاعات و تحقیقاتی که در این زمینه سمن‌ها انجام داده‌اند در یک بازه زمانی کم می‌توانند کمک‌کننده باشند و خیلی زود به نتیجه مطلوب برسیم.