• یکشنبه 16 اردیبهشت 1403
  • الأحَد 26 شوال 1445
  • 2024 May 05
چهار شنبه 21 اردیبهشت 1401
کد مطلب : 160275
+
-

تحریر عرش

یاور یگانه؛ روزنامه‌نگار

در نمایشگاه «نقش خیال» که چندی پیش و همزمان با‌ماه رمضان در گالری مژده برگزار شد، آثار شاخص خوشنویسی کلاسیک ۲۳ استاد خوشنویس معاصر ایران به نمایش درآمد. این نمایشگاه که به مناسبت‌ماه مبارک رمضان برپا شده بود، دربرگیرنده مجموعه آثاری با موضوع بسم‌الله، آیات قرآن و اسماً متبرکه بود. در این نمایشگاه آثاری از سیدمحمد احصایی، نصرالله افجه‌ای، جواد بختیاری، کاوه تیموری، صداقت جباری، فرشته حسینی، بهرام حنفی، محمد حیدری، الهه خاتمی، علی‌اکبر رضوانی، رضا رینه‌ای، راضیه سپهر، علی شیرازی، اسرافیل شیرچی، عین‌الدین صادق‌زاده، حسین غلامی، مهدی فلاح، امیراحمد فلسفی، یدالله کابلی، حسین کاشیان، مجتبی ملک‌زاده، کیارش یعقوبی و زنده‌یاد رضا مافی به نمایش درآمد. در این مطلب، تعدادی از آثار به نمایش درآمده در این گالری را که واجد عالی‌ترین شاخصه‌های هنر خوشنویسی هستند، مرور کرده‌ایم.

 محمد احصایی / سال خلق اثر: 1376

جدا از کیفیت منحصر به فرد خط که در نهایت استادی و چربدستی نوشته شده، تذهیب اثر کاملا با متن سازگار و متناسب است. خط و تذهیب چنان دقیق و زیبا کار شده که برای لحظه‌ای این تصور را به‌وجود می‌آورد با اثری چاپی روبه‌روییم. قطع اثر نیز که به پوستر شبیه است در ایجاد این تردید مؤثر است. زمینه آبی، تذهیب طلایی و خطی که جز لفظ طلایی‌رنگ «الله» به رنگ سفید نوشته شده، حس و حالی متفاوت از کارهای سیاه‌وسفید به این اثر بخشیده است.

 رضا مافی / سال خلق اثر: 1351

مرغ بسم‌الله یا مرغ بسمل فرمی قدیمی در هنر ایرانی است؛ برآمده از فرهنگ دینی و تداعی‌کننده معانی آشیان‌گرفته در تصوف و عرفان ایرانی. مرغ بسمل بال پرواز هنرمند و مخاطب برای پر کشیدن به‌سوی تعالی است؛ کنده شدن از زمین ارزش‌های مادی و دنیوی و بال گشودن در آسمان معنویت. از سوی دیگر، نقش شدن مرغ بسمل در حرزها و ادعیه‌ها آن را به عنصری از فرهنگ روزمره مردم بدل کرده است. بی‌جا نبود که مرحوم رضا مافی به‌عنوان یکی از اعضای جنبش هنری سقاخانه به این عنصر فولکلور توجه نشان داده و با هنر نقاشی‌خط خود چنین اثری آفریده بوده است.

 امیراحمد فلسفی / سال خلق اثر: 1377

آنچه در نگاه اول به این اثر حتی توجه چشمان ناآشنا به زیر و بم خوشنویسی را هم خیره می‌کند، تضاد میان خط درشت و خط ریز به کاررفته در آن است. چشم روی لفظ «بسم‌الله» از بالا تا پایین صفحه حرکت می‌کند که این خود باعث پویایی اثر می‌شود. در مقابل این خط درشت، بخش عمده متن با خط بسیار ظریف و ریز نوشته شده که دقت در آن ما را به قدرت دست خوشنویس و شور و شیدایی و آرامش او حین نوشتن رهنمون می‌شود. تذهیب با خط همراه شده و خودش را به‌کار تحمیل نکرده‌است.

 مهدی فلاح / سال خلق اثر: 1401

کشیدگی «ب» و «سینِ» بسم‌الله چشم را از سمت راست بالای اثر تا پایین سمت چپ به‌دنبال خود می‌کشد و آن «میم» کوتاه انتهایی به ضربه‌ای ناگهانی می‌ماند که بیننده را در جای خود میخکوب می‌کند. رنگ طلایی زمینه و رنگ سرخ حروف، توأما، جبروتی آسمانی را تجسد می‌بخشد.

 فرشته حسینی / سال خلق اثر: 1388

خوشنویسی عموما حیطه‌ای مردانه درنظر گرفته می‌شود اما این کار برجسته به نقض این گزاره حکم می‌دهد. تناسب حاصل از کشیدگی «میم» و «عین» و «ب» هم حس خوشایندی به اثر بخشیده و هم به استحکام ترکیب‌بندی یاری رسانده است. تذهیب به بوستانی زرین می‌ماند که حروف را در کمال خضوع و خشوع شادمانه در برگرفته است.

این خبر را به اشتراک بگذارید