فناوری
پایان موج‌سواری با الکسا
با تعطیلی الکسا حالا جا برای ابزارهای دقیق‌تر باز شده است. تأثیرگذاری یک سایت دیگر تنها محدود به تعداد بازدید نیست
عمادالدین قاسمی‌پناه - روزنامه‌نگار
زمانی ورد زبان بسیاری از تولیدکنندگان محتوا، سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها، الکسا بود. حتی بعضی از سازمان‌ها با استفاده از روش‌های مختلف، رتبه خود را در این سایت افزایش می‌دادند تا ارزشگذاری خود را بیشتر نشان دهند. با این حال، الکسا در اواخر سال 2021 اعلام کرد که این سایت در اول ماه مه2022 به‌کار خود پایان می‌دهد. این سایت در زمان موعود تعطیل و البته باعث نگرانی بعضی از کسانی شد که ملاک تأثیرگذاری خود را رتبه‌بندی الکسا می‌دانستند. طی مدتی که الکسا فعالیت می‌کرد، رتبه بالای یک سایت عاملی برای جذب تبلیغات و کسب درآمد بود. آگهی‌دهندگان هم وقتی تصمیم می‌گرفتند به یک سایت آگهی بدهند، اول به الکسا مراجعه می‌کردند و رتبه سایت موردنظر را بررسی می‌کردند. شاید بتوان گفت الکسا در ایران بسیار شناخته‌شده‌تر از کشورهای دیگر بود. این در حالی است که روش‌های دیگری برای بررسی تأثیرگذاری یک سایت وجود دارد که اگرچه ممکن است کمی زمانبر باشد، اما مطمئن‌تر به‌نظر می‌رسد.
کاربردهای الکسا
الکسا در ایران، بیشتر مورد توجه سایت‌های خبری، خبرگزاری‌ها و استارت‌آپ‌ها بود. شاید مهم‌ترین کاری که الکسا انجام می‌داد این بود که با ارائه بسته‌های پولی، رتبه یک سایت را حدود 20درصد افزایش می‌داد.
پوریا آسترکی، تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی در گفت‌وگو با همشهری، با بیان اینکه روش‌های مختلفی برای بهبود رتبه یک سایت و نمایش غیرواقعی ترافیک و تعداد کاربران وجود دارد، به کاربردهای افزایش رتبه اشاره می‌کند. آسترکی عمده کاربرد الکسا را در مورد خبرگزاری‌ها و سایت‌های محتوایی می‌داند که با بهبود رتبه، سعی در افزایش تعرفه تبلیغات خود داشتند.
به‌گفته او «کاربرد دیگر الکسا برای استارت‌آپ‌ها بود. آنها وقتی می‌خواستند ارزشگذاری خود را بیشتر نشان دهند، یک ترافیک مجازی ایجاد می‌کردند و به این ترتیب رتبه‌خود را افزایش می‌دادند.»
اثر منفی الکسا
این در حالی بود که تمرکز بر الکسا از سوی اکوسیستم تجاری در وب فارسی و کسانی که در مورد یک سایت می‌خواستند قضاوت کنند، منتج به دریافت داده‌های واقعی نمی‌شد. از سوی دیگر، رتبه الکسا برای کسانی که می‌خواستند یک پروژه مارکتینگ، سئو یا تولید محتوا انجام دهند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود.
تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی این اتفاق را منفی ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «به این ترتیب، سایت‌ها و تولیدکنندگانی که محتوای بهتری تولید می‌کردند، به محتوای آنها ارج گذاشته نمی‌شد. همچنین اگر کسی محصول بهتری تولید می‌کرد یا استارت‌آپ بهتری داشت، در مقایسه با رقبای رتبه‌دار در الکسا، کمتر مورد توجه قرا می‌گرفت.»
آسترکی با اشاره به اینکه تعداد بازدیدکننده در وب از اهمیت بالایی برخوردار است، در عین حال معتقد است که این اهمیت تا جایی ارزش دارد که عوامل بهتری برای سنجش وجود نداشته باشد. به‌گفته آسترکی، با این حال «این فاکتورهای سنجش سال‌هاست که وجود دارد و ازجمله می‌توان به دامین آتوریتی(DA) اشاره کرد که با ابزار ماز(Moz) سنجیده می‌شود.»
روش‌های بررسی تأثیرگذاری
هم صاحبان سایت‌ها و هم کاربران و مشتریان باید به این موضوع توجه کنند که لزوما تعداد بازدید به‌معنای تأثیرگذاری یک سایت نیست.
کارشناس فضای مجازی یکی از فاکتورهای «تأثیرگذاری» را تعداد نظرات(comment) یک پست می‌داند که به نسبت تعداد بازدیدها مهم‌تر است. به‌گفته آسترکی «این فاکتور نشان‌دهنده مشارکت و صرف وقت کاربر برای آن محتواست و در نتیجه به‌معنای اهمیت آن محتوا برای کاربر است.» او همچنین یکی دیگر از سنجه‌های مهم را میزان به اشتراک‌گذاری آن محتوا یا خبر در شبکه‌های اجتماعی می‌داند.
تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی این فاکتورها را بسیار مهم‌تر از تعداد بازدید می‌داند؛ چراکه تقلب در تعداد بازدیدها بسیار ساده است. هرچند در به اشتراک‌گذاری و کامنت‌گذاری هم می‌شود تقلب کرد، اما در کل اینها سنجه‌های مهم‌تری هستند.
به‌عبارت دیگر، اگر سایت‌های خبری می‌خواهند تأثیرگذار باشند، باید به افزایش تعامل با کاربر فکر کنند و این تعامل هم، درنظر دادن کاربر و به اشتراک‌گذاری لینک خبر در شبکه‌های اجتماعی مشخص می‌شود. او به این ترتیب نتیجه می‌گیرد که «اگر ابزارهایی وجود داشته باشد که این فاکتورها را بتوانیم اندازه‌گیری کنیم، از الکسا بهتر است.»
سایت‌های جایگزین
با نبود الکسا، اکنون فرصتی برای سایت‌های تخصصی ایجاد می‌شود که برای جذب تبلیغات تخصصی اقدام کنند تا تبلیغات تخصصی به سمت سایت‌های عمومی که در الکسا رتبه بالایی داشتند، نرود. با این حال، اکنون چند ابزار جایگزین وجود دارد که از میان آنها می‌توان به Google Analytics اشاره کرد که ترافیک ارگانیک با غیرارگانیک را مقایسه و ترافیک مخرب را شناسایی می‌کند. همچنین با استفاده از این ابزار امکان مشاهده صفحات پربازدید وجود دارد. علاوه بر این، Google Search Console رتبه کلمات کلیدی و مشکلات یک سایت را نمایش می‌دهد.
در همینه زمینه :
