استارت‌آپ
راه‌حل‌های استارت‌آپی برای خدمات قضایی
روز گذشته نخستین رویداد جذب سرمایه در حوزه نوآوری‌های حقوقی و قضایی برای رفع چالش‌های این حوزه برگزار شد
عمادالدین قاسمی‌پناه - روزنامه‌نگار
روز گذشته نخستین رویداد جذب سرمایه با اعطای اعتبار سرمایه‌گذاری در حوزه نوآوری‌های حقوقی و قضایی، با حضور استارت‌آپ‌های این حوزه به‌عنوان سرمایه‌پذیر، سرمایه‌گذاران و رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه برگزار شد. این استارت‌آپ‌ها به‌صورت حضوری و بعضا آنلاین، ایده‌های نوآورانه خود را براساس نیازهای حوزه حقوق و قضا ارائه کردند. سپس این ایده‌ها، از سوی مسئولان و متخصصان به چالش کشیده شد و درنهایت تفاهمنامه‌هایی بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران امضا شد. ازجمله اهداف برگزاری این رویداد می‌توان به مواردی چون شناسایی استارت‌آپ‌ها و طرح‌های سرمایه‌پذیر این حوزه و معرفی و بومی‌سازی پیشرفت‌ها و دستاوردها و بسترسازی مناسب با هدف رشد و ارتقای زیست‌بوم نوآوری اشاره کرد. همچنین ارتباط بهتر و مؤثرتر با بازیگران و فعالان اکوسیستم استارت‌آپی کشور، تسهیل روند جذب سرمایه و به‌هم‌رسانی صاحبان کسب‌وکارهای نوپا و سرمایه‌گذاران خطرپذیر و معرفی طرح‌های دارای پتانسیل به سرمایه‌گذاران فعال در اکوسیستم از اهداف این رویداد برشمرده شده است. این در حالی است که حداقل 2میلیارد تومان به‌عنوان تسهیلات برای تیم‌ها درنظر گرفته شده است.
تحول در ارائه خدمات قضایی
مصطفی بغدادی، مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با همشهری، حوزه‌هایی را که در قالب فعالیت‌های استارت‌آپی شناخته می‌شود محدود به حوزه‌های صنعتی یا فناورانه نمی‌داند و معتقد است که کسب‌وکارهای نوپا می‌توانند در بسیاری از شئون زندگی ما ورود کنند و در نحوه ارائه خدماتی که نیاز داریم، تحول ایجاد کنند.
بغدادی حوزه‌های مربوط به خدمات قضایی، دادگاه‌ها و به‌طور کلی قوه قضاییه را هم از این موضوع مستثنا نمی‌داند و می‌گوید: «بسیاری از خدمات بخش‌هایی که همه به‌طور عام مخاطب آن هستیم، به واسطه استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهایی که با ایده‌های فناورانه و نوآورانه وارد شده‌اند می‌تواند متحول شود یا زمینه حضور مستقیم افراد را در مراجع قضایی و نهادها و سازمان‌های مربوطه از طریق غیرحضوری کردن این خدمات کاهش دهد.»
به‌گفته او «اکنون کسب‌وکارهایی در حوزه احراز هویت فعالیت می‌کنند که می‌توانند کمک کنند تا بسیاری از خدماتی که از قوه قضاییه دریافت می‌کنیم، بدون بروز مشکل یا اختلال روی بستر خدمات آنلاین قرار بگیرد.»
در حالت عادی اگر شخصی نیاز به خدمات حوزه قضایی داشت و این خدمت قرار بود به‌صورت آنلاین ارائه شود، صرفا به واسطه یک سایت یا درگاه ممکن نبود، چراکه سرویس‌دهنده امکان احراز هویت نداشت.
شناسایی نیازها
مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به اینکه فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی می‌تواند به احراز هویت کمک کند تا انواع خدمات به‌صورت آنلاین ارائه شود، این موضوع را تنها نمونه‌ای از خدمات این حوزه می‌داند.
بغدادی می‌گوید: «بسیاری از خدمات دیگر در حوزه قضایی وجود دارد که به همین شکل می‌تواند به واسطه کسب‌وکارهای نوپا متحول و به‌صورت آنلاین ارائه شود.» به‌گفته او «بنابراین، مسئولان قوه قضاییه نیازهایی که با استفاده از فناوری‌های به‌روز(حوزه آی‌سی‌تی یا حوزه‌هایی غیراز آی‌سی‌تی) امکان برآورده شدن دارند، شناسایی می‌کنند و از طریق کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، کسب‌وکارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها یا مجموعه‌های فناور این نیازها را برطرف می‌کنند.»
کارکرد رویدادهای استارت‌آپی
مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری با اشاره به اینکه آنچه گفته شد، به‌طور کلی ضرورت برگزاری رویدادهای اینچنینی است، یکی از کارکردهای این رویدادها را کمک به کسب‌وکارهایی می‌داند که در حوزه قضایی و حقوق توانمند هستند.
این کسب‌وکارها از سوی صندوق نوآوری شناسایی و زمینه رشد آنها فراهم می‌شود. زمینه رشد آنها هم از طریق معرفی آنها به مخاطب یا از طریق رویدادهایی شبیه همین رویداد که بتوانند در آن جذب سرمایه کنند، صورت می‌گیرد.
بغدادی به این نکته اشاره می‌کند که این کسب‌وکارهای نوپا برای ادامه حیات نیازمند جذب سرمایه و تامین مالی در مراحل مختلف هستند. ازجمله در مراحل اولیه که صرفا در حد یک ایده هستند به سرمایه‌های بذری نیاز دارند تا به آنها کمک کند تا ایده خود را توسعه دهند و یک نمونه محصول اولیه (MVP) تولید کنند.
به‌گفته او «در این مسیر، هم سرمایه بذری اهمیت دارد و هم دریافت بعضی از خدمات به نام خدمات شتابدهی تا آنها بتوانند در مرحله شتابدهی ایده را تبدیل به نمونه محصول اولیه کنند. پس از آن، آنها محصول اولیه را در بازار تست می‌کنند و درواقع به‌طور محدود آن را ارائه می‌کنند تا دریابند که می‌تواند نیاز مخاطب و مشتریان خود را برآورده کند یا نه.»
بخشی دیگر از کارکرد این رویدادها این است که صاحبان ایده را به شتاب‌دهنده‌ها معرفی می‌کند.
بغدادی با اشاره به اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی هم در کنار مجموعه‌های مختلف ازجمله کسب‌وکارها و شرکت‌های بزرگ و هم در کنار نهادهای بزرگی مانند قوه قضاییه است که باید نیازهای فناورانه خود را از طریق استارت‌آپ‌ها برطرف کنند، راه‌اندازی مرکز نوآوری قوه قضاییه را یادآوری می‌کند که اکنون تبدیل به مکانی برای گرد هم آمدن استارت‌آپ‌های حوزه قضایی شده تا بتوانند خدمات جدید و نوآورانه ارائه دهند یا خدمات قضایی را تسهیل کنند.
رفع مشکلات مردم
مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مشکلی که استارت‌آپ‌های حوزه قضایی و حقوقی قرار است از مردم حل کنند چیست، می‌گوید: «به‌طور کلی، موضوع احراز هویت از طریق هوش مصنوعی زمینه‌ساز آنلاین شدن بسیاری از خدماتی است که در قوه قضاییه ارائه می‌شود.»
به‌عنوان مثال، شهروندان بسیاری از خدماتی که پیش از این باید به‌صورت حضوری در دفاتر اسناد رسمی، پیشخوان‌های دولت، دادسراها و دادگاه‌ها دریافت می‌کردند، اکنون می‌توانند به واسطه امکان احراز هویت آنلاین، به‌صورت غیرحضوری و آنلاین دریافت کنند.
بغدادی به مثالی دیگر که کاهش مراجعات به مراجع قضایی را در پی دارد اشاره می‌کند. او می‌گوید: «بعضی از مجموعه‌ها اکنون به‌عنوان پرداختیار فعالیت می‌کنند و سرویس‌های این استارت‌آپ‌ها می‌تواند مراجعات قضایی را کاهش دهد. بخشی از اختلافات به این شکل است که یک نفر کالایی را به شکل آنلاین خریده است، اما ممکن بود فروشنده به تعهدات خود عمل نکند یا فرضا کلاهبردار بوده است و در این بین خریدار پول را هم پرداخت کرده است.»
او با اشاره به اینکه این اتفاق می‌تواند منجر به یک پرونده قضایی شود، می‌گوید: «اکنون بعضی از استارت‌آپ‌ها در قالب پرداختیار فعالیت می‌کنند که نقش واسط را ایفا می‌کنند. آنها هویت فروشنده را احراز و تأیید می‌کنند و خریدار هم با اطمینان پول را پرداخت می‌کند. اما وجه پرداختی تا زمانی که خریدار، کالا را دریافت کند نزد این پرداختیار‌ها باقی می‌ماند.»
