نگاه
رکاب برای حذف چهار چرخ‌ها
فاطمه عباسی - روزنامه‌نگار
تقویم گواهی می‌دهد که «روز جهانی دوچرخه سواری» در سوم ژوئن ثبت شده و عده‌ای هم 19آوریل را که می‌شود 29فروردین خودمان، طبق روایتی روز جهانی دوچرخه می‌دانند، اما چه اهمیتی دارد؟ مهم این است که این وسیله نقلیه دو چرخ، حالا به یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش آلودگی هوا و ترافیک تبدیل شده و در بسیاری از شهرها مسیری مشخص دارد و افرادی هم خود را ملزم کرده‌اند که به جای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی یا شخصی، دوچرخه را بردارند و در خیابان رکاب بزنند. استفاده از دوچرخه در دنیا تجربه چندین ساله دارد و امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته به‌عنوان نوعی مد حمل‌ونقلی مناسب و به صرفه شناخته می‌شود. در ایران قدیم هم اغلب مردم با دوچرخه رفت‌وآمد می‌کردند اما کم کم خودروها جای دوچرخه را در کشور ما گرفتند و در کلانشهرهایی مثل تهران حالا دیگر ترافیک به یک معضل اساسی تبدیل شده و خیابان‌ها به پارکینگ‌هایی شبیه شده‌اند که انواع و اقسام خودروها را در خود جای داده‌اند. در چند سال اخیر نه‌تنها بسیاری از کارشناسان حوزه حمل‌ونقل و ترافیک، بلکه مدیران شهری هم به این نتیجه رسیده اند که برای برون‌رفت از بحران ترافیک، چاره‌ای جز روی آوردن به مدل‌های حمل‌ونقلی پاک، کم هزینه و قابل دسترس نیست. این شد که مسیرها و ایستگاه‌های دوچرخه در شهر احداث شد تا مردم بیشتر از این وسیله نقلیه استفاده کنند. دوچرخه‌های اشتراکی هم مدتی بعد وارد شهرها شد تا آنهایی که دوچرخه نداشتند، بتوانند با این دوچرخه‌ها در شهر تردد کنند. آخرین طرح مدیران شهری هم موتورهای برقی و اسکوتر است که این موتورها وارد چرخه حمل‌ونقلی شده‌اند و در خیابان‌ها هم دیده می‌شوند و معضل شیب خیابان‌ها و رکاب زدن در این شیب را هم حل کرده‌اند. با اینکه بعد از گذشت چند سال، حالا بسیاری از خیابان‌ها مسیری برای دوچرخه سواری و موتورسواری دارند، اما هنوز این مسیر در شهر کامل نشده است. فرهنگ استفاده از دوچرخه و حذف چهار چرخ‌ها هم هنوز در بین اکثریت مردم جا نیفتاده و شاید جایگزین کردن دوچرخه یا موتور برقی و اسکوتر به جای اتومبیل و موتورسیکلت‌های بنزینی برای خیلی از ما غیرقابل تصور باشد، اما شاید در آینده ای نزدیک روزی برسد که در هر خانه‌ای یک یا ۲ نفر از اعضای خانواده برای ترددهای شهری خود، دوچرخه را به‌عنوان وسیله حمل‌ونقلی پاک، ایمن و ارزان انتخاب کنند، اما این کار نیازمند این است که مسئولان شهری با برنامه‌ریزی مدونی در این زمینه علاوه بر فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، موانع و مشکلات موجود برای نهادینه کردن فرهنگ استفاده از دوچرخه در سفرهای درون شهری را از میان بردارند، چرا که امروزه شهرهای توسعه‌یافته کاملا دریافته‌اند که راه رهایی از آلودگی هوا و گرم شدن زمین و همچنین اتلاف وقت و انرژی در ترافیک، استفاده از وسایلی مانند دوچرخه است؛ علاوه براینکه در دنیای مدرن امروز و غفلت افراد از سلامت جسم و روح، دوچرخه‌سواری به‌عنوان یک ورزش مفرح، می‌تواند سلامت افراد را هم در بلندمدت تامین کند.
