شهباز شریف؛ متهم مالی که نخستوزیر شد
رهبر اپوزیسیون پاکستان، استاندار سابق پنجاب و سیاستمدار متهم به فساد مالی، روز دوشنبه بهعنوان بیستوسومین نخستوزیر این کشور انتخاب شد؛ به این امید که بتواند کشور را از وضعیت بحران اقتصادی و مالی کنونی نجات دهد.
شریف بهعنوان یک تاجر و فرماندار سابق پنجاب، بهدلیل کارآمدی در مدیریت شهرت زیادی دارد. شهرت او تا جایی پیش رفته است که حتی تعدادی از سیاستمداران رقیب را به تحسین پروژههای او برای توسعه پاکستان وادار کرده است. با این همه بسیاری از مخالفان شریف او را به فساد مالی و اداری و تخریب محیطزیست متهم میکنند. شریف همواره این اتهامات را بیپایه و اساس خوانده و آنها را رد کرده است.
از تجارت تا سیاست
این سیاستمدار 51ساله فرزند خانواده سیاسی شریف و برادر نواز شریف، نخستوزیر سابق پاکستان است. پدر او محمد شریف، صنعتگری از طبقه متوسط رو به بالا بود که همراه خانوادهاش بهمنظور تجارت از لاهور به کشمیر مهاجرت کرده بود، اما در نهایت با استقلال پاکستان، دوباره به لاهور بازگشت. شهباز شریف فارغالتحصیل دانشگاه دولتی لاهور است و پس از فارغالتحصیلی به شرکت خانوادگی
«گروه اتفاق» پیوست. شریف در 34سالگی بهعنوان رئیس اتاق بازرگانی لاهور انتخاب شد.
3سال بعد، فعالیت سیاسی خود را با پیوستن به شورای استان پنجاب آغاز کرد و برای چندین دوره در انتخابات شورای این استان رأی آورد تا در نهایت در 46سالگی بهعنوان وزیر ارشد (فرماندار) پنجاب انتخاب شد و برای 3دوره متوالی این سمت را حفظ کرد. در این دوران، شریف با تمرکز بر بخشهای سلامت، آموزش، کشاورزی و صنایع توانست محبوبیت زیادی در میان مردم بهدست آورد. او چندین پروژه توسعه را در لاهور به اجرا درآورد و طرحی گسترده برای انهدام باندهای تبهکاری و برقراری نظم و قانون در این استان عملی ساخت. در پی کودتای سال 1999که به برکناری نواز شریف منجر شد، شهباز شریف هم از سمت خود در پنجاب برکنار و به همراه خانوادهاش به عربستان تبعید شد، اما در سال 2007توانست با حکم دادگاه عالی پاکستان به کشور بازگردد.
شریف در سال 2018با وجود موفقیت در انتخابات استانی، شانس خود را برای ورود به مجلس ملی پاکستان امتحان کرد. او در همین سال خود را نامزد نخستوزیری پاکستان کرد، اما در انتخابات، رقابت را به عمرانخان واگذار کرد و بهعنوان رهبر اپوزیسیون مجلس ملی پاکستان برگزیده شد.
روابط دوستانه با ارتش
نواز شریف، برادر شهباز شریف یکی از معدود نخستوزیرانی است که برای 3دوره متوالی بهعنوان نخستوزیر پاکستان انتخاب شد؛ از اینرو او طولانیترین دوره حضور در قدرت را تجربه کرد. نواز شریف برخلاف دیگر نخستوزیران این کشور، مخالف ارتش بود. او تقریبا با تمامی ژنرالهای ارشد دوران نخستوزیری خود درگیری و چالش داشت.
نواز شریف حزب سیاسی خود را از نهادی طرفدار ارتش به نهادی سیاسی و ضدارتشی تبدیل کرد و بهدنبال کاهش نقش ارتش در پاکستان بود. شهباز شریف اما برخلاف برادرش روابط بسیار دوستانهای با ارتش دارد و بهنظر میآید قصد دارد این روابط را حفظ کند. سیاست خارجی پاکستان بهصورت سنتی همواره متاثر از تصمیمات ارتش این کشور بوده و اکنون با روی کار آمدن نخستوزیر جدید، انتظار میرود این نفوذ و اثرگذاری افزایش پیدا کند.
اتهام فساد
پای خانواده شریف از سال 2017و با ظاهر شدن نام این خاندان در «اسناد پاندورا» به پروندههای رسواییهای مالی باز شد. این پرونده منجر به دومین برکناری نوازشریف از قدرت و محکومیت دختر او شد. فساد مالی از سال 2020گریبان شهباز شریف را هم گرفت. دفتر پاسخگویی ملی پاکستان او را در سال 2020به اتهام پولشویی دستگیر کرد و 23ملک و دارایی به ارزش 41میلیون دلار متعلق به شریف، پسر و دیگر اعضای خانواده او را بهدلیل مشخص نبودن منابع مالی آنها ضبط کرد. آژانس تحقیقات فدرال پاکستان اعلام کرد که شهباز شریف و خانوادهاش برای دریافت میلیاردها روپیه از تراکنشهای جعلی شرکتی متعلق به داماد شهباز شریف استفاده کردهاند. در گزارشهایی که این آژانس به دادگاه تحویل داده مشخص شده که شریف و پسر او متهمان اصلی پرونده پولشویی هستند و در انجام تراکنشهایی بدون منبع مالی مشخص دست داشتهاند؛ ادعاهایی که شریف دائما آنها را رد کرده است. شهباز شریف به زندان افتاد، اما سال گذشته به قید وثیقه از زندان آزاد شد تا درست یک سال پس از آزادی، بهعنوان بیستوسومین نخستوزیر پاکستان انتخاب شود. دادگاه رسیدگی به اتهامات مالی او و پسرش هماکنون تا اواخر ماه جاری میلادی به تعویق افتاده است. با این همه بهدلیل به قدرت رسیدن شهباز شریف، مقامات آژانس تحقیقات فدرال احتمال میدهند رسیدگی به این پرونده لغو شود. عمران خان، نخستوزیر برکنار شده پاکستان بهتازگی در ویدئویی که همحزبیهای او روی توییتر منتشر کردهاند، در حال اعتراض به این تصمیم دیده میشود. او معتقد است انتخاب مردی که پرونده فساد مالی میلیاردی دارد بهعنوان نخستوزیر، توهین بزرگی به پاکستان است. تحلیلگران سیاسی در پاکستان هم انتظار دارند در دوران نخستوزیری شهباز شریف، نرخ فساد مالی در این کشور افزایش پیدا کند.