تقلید ایرباس از روی دست پرندگان

ساسان شادمان‌منفرد- روزنامه‌نگار

مهندسان ایرباس با گرفتن نشانه‌هایی از پرندگان، برنامه‌های ویژه خود را در ساخت بال‌های جدید برای پرندگان آهنین‌شان ادامه می‌دهند. شرکت هواپیماسازی ایرباس به‌دنبال آزمایش‌های موفقیت‌آمیز تونل باد در تاسیسات خود در نزدیکی شهر بریستول در انگلستان است و همچنان چشم‌اندازش را درباره هواپیمایی با کنترل بال فعال پیش می‌برد. به گزارش وب‌سایت نیواطلس، این شرکت در حال تقلید از رفتار پرواز پرندگان با بال‌هایی است که شکل خود را در پرواز تطبیق می‌دهند تا آیرودینامیک را بهینه و هواپیماهای کارآمدتر با ردپای کربن کمتر ایجاد کنند. اگر فیلم‌های خبری قدیمی را تماشا کنید، با کلیپ‌هایی مواجه می‌شوید که یک مخترع در حال نشان دادن یک پرنده‌کوپتر یا هواپیمایی‌است که با بال زدن مانند پرنده سعی دارد از روی زمین بلند شده و پرواز کند.
چیزی که این فیلم‌های سیاه و سفید پر از خط و خش را بسیار خنده‌دار می‌کند، این است که دستگاه موردنظر مانند یک کلاغ که دچار زوال عقل شده، به دور خودش می‌چرخد و تلاش می‌کند که از زمین بلند شود، اما همه اینها بیهوده است. این اتفاق آنقدر تداوم پیدا می‌کند تا اینکه، سیستم ناگهان متلاشی شده و هواپیمای اختراعی تکه‌تکه می‌شود. اما تقلید از پرندگان آنقدرها هم که فکرش را می‌کنیم، کار ساده‌ای نیست. برنامه‌های اولیه لئوناردو داوینچی برای ساخت یک ماشین پرنده براساس مشاهدات او از پرندگان بود و مهندسان مدرن هنوز هم علاقه زیادی به گرفتن نکاتی از دوستان پردار ما دارند!
پروژه eXtra Performance Wing (بال عملکرد فوق‌العاده) از پروژه مشابه ایرباس به نام AlbatrossOne حاصل شد که در سال2019مهندسان موفق شدند با هواپیمای مدل مقیاس با نوک بال‌های متحرک پرواز کنند. با الهام از بال پرنده‌ای به نام آلباتروس، بال‌های این هواپیما دارای لولاهای نیمه آئروالاستیک بودند که به تلاطم و تندبادهای باد پاسخ می‌دادند تا بار روی بدنه هواپیما را کم کرده و نیاز به تقویت سازه‌ها را کاهش دهند و در نتیجه وزن قابل‌توجهی تقلیل یابد. این موضوع توانست ایده‌های جذاب‌تری را به ذهن مهندسان این شرکت برساند؛ بنابراین آنها تصمیم گرفتند با جدی‌تر گرفتن کار، پروژه جدیدی را راه‌اندازی کنند تا در نهایت به هدف اصلی خود برسند؛ هدفی که می‌تواند در مجموع به نفع سازندگان هواپیما و البته محیط‌زیست منجر شود.
طرح eXtra Performance Wing که در ماه سپتامبر گذشته راه‌اندازی شد، ادامه این تفکر محسوب می‌شود که در مجموع از یک فروند هواپیمای جت سسنا کوچک‌شده تشکیل شده است که می‌تواند میزبان حسگرها، اسپویلرهای پاپ‌آپ و لبه‌های دنباله‌دار چند منظوره باشد که در آن نصب شده است. این پلتفرم برای آزمایش و توسعه سریع این نوع فناوری‌ها با هدف بهبود آیرودینامیک برای هواپیماهای آینده استفاده خواهد شد.
اولیور فامیلی، رئیس پروژه eXtra Performance Wing انگلستان در این خصوص توضیحاتی را ارائه کرده است. او درباره طرح ایرباس می‌گوید: «این طرح مقیاس‌پذیر با استفاده از پلتفرم جت تجاری Cessna Citation VII کنترل‌شده از راه دور، فناوری‌های بال‌های پیشرفته را ادغام کرده و پرواز می‌کند.
مدل تونل باد نیمه‌پرینت سه‌بعدی که توسط تیم آیرودینامیک در تاسیسات تونل باد کم‌سرعت ایرباس در بریستول به‌طور ماهرانه ساخته شده، نسخه کوچک‌شده جت سسنا است که از طراحی سبک بهره می‌برد. این پروژه، مزایای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را که ما برای آن تلاش می‌کنیم، به‌خوبی ارائه می‌دهد. مهندسان هوافضا در تلاش برای بهبود عملکرد هواپیماها به‌طور مرتب به پرواز پرندگان روی می‌آورند. ما شاهد پروژه‌های تحقیقاتی بوده‌ایم که نشان می‌دهند چگونه بال‌های تغییر شکل‌یافته می‌توانند هواپیما را کارآمدتر کنند و پروژه‌های دیگری که نشان می‌دهند چگونه جغدها می‌توانند الهام‌بخش هواپیماهایی باشند که آرام‌تر پرواز و بادهای شدید را تحمل می‌کنند. ایرباس امیدوار است که با بررسی احتمالات «زیست تقلید» (بیومیمیکری) در تونل باد «فیلتون» خود در نزدیکی شهر بریستول، بتواند به‌زودی برخی از این فناوری‌ها را از روی زمین بلند کند و به پرواز درآورد.
اولیور فامیلی در ادامه افزود: «تونل باد کم‌سرعت ایرباس یک راه فوق‌العاده برای اعتبارسنجی مفاهیم ما قبل از آزمایش‌های پرواز است. قابلیت تجزیه و تحلیل آیرودینامیکی محاسباتی ما در کلاس جهانی است و تونل باد، راه ارزشمند دیگری را برای اندازه‌گیری عملکرد و قابلیت‌های هواپیما قبل از آزمایش پرواز فراهم می‌کند. فناوری‌هایی را ما در تونل باد Filton آزمایش کرده‌ایم که بسیاری از آنها از زیست تقلید (بیومیمیکری) الهام گرفته‌اند و اکنون به سرعت برای آزمایش پرواز یکپارچه آماده خواهند شد.»