گپ
گفت‌وگو با رمضانعلی کاوسی، نویسنده جانبازی که خاطرات طنز در جبهه را دستمایه نوشتن کتابش قرار داده است
تمام کتاب را با یک انگشت تایپ کردم
شهره کیانوش راد- روزنامه‌نگار
دانشجوی تربیت معلم بود که درس را رها کرد و مانند بسیاری از جوانان به جبهه رفت. سال1361در عملیات محرم و در اثر اصابت ترکش به گردن، دچار آسیب نخاعی شد. رمضانعلی کاوسی بعد از چندین سال تصمیم گرفت با جمع‌آوری خاطرات رزمندگان در عرصه فرهنگی و برای آشنایی نسل جوان با فرهنگ ایثار و شهادت، نویسندگی را تجربه کند. خودش می‌گوید: «هدفم ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه هست و معتقدم آشنایی نسل جدید به‌خصوص جوان با این فرهنگ، می‌تواند راهنمای راهشان در زندگی باشد.» او که متولد 1342از شهرستان شهرضای اصفهان است تاکنون چندین کتاب با موضوع‌های جدی تالیف کرده، اما در آخرین کتاب خود به نام «موقعیت ننه» به روایت‌های طنز از زبان رزمندگان شوخ طبع پرداخته که در فضای دلهره‌آور جنگ یا در اردوگاه اسرا و آسایشگاه‌ها به سایر رزمندگان روحیه می‌دادند. با این نویسنده درباره دلیل دستمایه قرار‌دادن موضوع طنز در آخرین کتابش گفت‌وگو کرده‌ایم.
ماجرای نوشتن کتاب و نویسندگی رمضانعلی کاوسی به سال1390 برمی‌گردد. خودش با خنده می‌گوید تا زمانی که موی سفید خود را در آینه ندیده بودم به فکر نوشتن نبودم! و در توضیح بیشتر به این سؤال که چه شد سراغ نوشتن کتاب رفت، تشویق دوستان و همرزمان را دلیل اصلی نوشتن بیان می‌کند؛ «برخی دوستان و همرزمان که نوشته‌های من در وبلاگم را خوانده بودند به من پیشنهاد نوشتن خاطرات خودم یا دوستان و همرزمان را دادند. می‌گفتند مطالبی که می‌نویسی ارزش تبدیل‌شدن به کتاب را دارد و می‌تواند در دسترس عده بیشتری قرار بگیرد. با وجود سختی و مشکلاتی که به لحاظ جسمی داشتم با تشویق دوستان تصمیم گرفتم برای ثبت در تاریخ، شروع به نوشتن کنم. با کتاب‌هایی که در ارتباط با دفاع‌مقدس می‌خواندم احساس کردم من هم می‌توانم با نوشتن کتاب، حرفی برای گفتن داشته باشم و به همین دلیل شروع به نوشتن کردم.»
روایت طنازی‌های جبهه
اگرچه آثار مختلفی در زمینه دفاع‌مقدس تولید شده است اما هنوز ناگفته‌های بسیاری برای ثبت در قالب کتاب، فیلم و مستند وجود دارد. پرداختن از زوایای مختلف به رویدادهای 8سال دفاع‌مقدس و تنوع در آثار تولیدی اهمیت ویژه‌ای دارد که از نگاه رمضانعلی کاوسی پنهان نمانده است. او در آخرین کتابش با نام موقعیت ننه سراغ سوژه‌های طنز در جبهه‌ها رفته که توسط رزمندگان طناز و اغلب با هدف روحیه‌دادن به سایر همرزمان اتفاق می‌افتاده است. کاوسی درباره دلایل نوشتن کتابی با موضوع طنز می‌گوید: «کتاب‌هایی که تا قبل از موقعیت ننه نوشته بودم موضوعی جدی داشت و بارها اشک در چشم مخاطب می‌آورد. جای طنز در نوشته‌های من خالی بود، درحالی‌که بخشی از خاطرات رزمندگان به ماجراهای طنز و اتفاقات خنده‌داری مربوط می‌شد که در جبهه‌ها و حتی حین مجروح‌شدن برای آنها اتفاق افتاده بود. به پیشنهاد حوزه هنری اصفهان و برخی دوستان، گردآوری و نوشتن خاطرات طنز را شروع کردم و سراغ دوستانی رفتم که در شهرستان شهرضا می‌شناختم و می‌دانستم شوخ‌طبع هستند. فراخوانی هم داده شد تا بتوانم با افراد بیشتری صحبت کنم. طی یکی دو سال توانستم 72خاطره جمع‌آوری کنم و در نهایت 62خاطره در کتاب موقعیت ننه به چاپ رسید». نام کتاب برگرفته از یکی از خاطرات گردآوری شده است که نویسنده درباره انتخاب این نام توضیح می‌دهد: «قرار شد نام کتاب نیز دستمایه طنز داشته باشد تا مخاطب را برای خواندن ترغیب کند. عنوان یکی از خاطرات، موقعیت ننه بود و به‌نظرم رسید این نام می‌تواند برای کتاب انتخاب شود و بعد از مشورت با دوستان این عنوان قطعی شد. کتاب موقعیت ننه در دی‌ماه1400توسط انتشارات مرز و بوم وابسته به مرکز اسناد و تحقیقات دفاع‌مقدس سپاه به چاپ رسید. در این کتاب خواننده متوجه می‌شود که برخی از رزمندگان چگونه با شوخ‌طبعی سبب تقویت روحیه سایر رزمندگان در جبهه‌ها، اردوگاه اسرا، آسایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها می‌شدند. معتقدم حتی آنهایی که حوصله مطالعه‌کردن را ندارند، اگر کتاب موقعیت ننه را بخوانند جرقه‌هایی برای مطالعه در ذهنشان زده می‌شود و همین باعث می‌شود که سراغ کتاب‌های دیگر دفاع‌مقدس بروند».
احساس وظیفه با وجود ویلچرنشینی
رمضانعلی کاوسی از جانبازان دفاع‌مقدس، 39سال است به‌دلیل آسیب نخاعی، ویلچر‌نشین شده است اما با وجود همه مشکلات با نوشتن کتاب تلاش می‌کند دین خود را در عرصه فرهنگی و برای آشنایی نسل جدید با ارزش‌های دفاع‌مقدس ادا کند. خودش می‌گوید: «به‌دلیل ضعف دستانم، تمام کلمات کتاب را فقط با انگشت سبابه دست چپم تایپ می‌کنم. هدفم ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه است و معتقدم آشنایی جوان‌های ما با فرهنگ دفاع‌مقدس، راه‌گشای مسیر زندگی‌شان خواهد بود. خیلی در این فکر نبودم کتابی در ژانر طنز بنویسم ولی چاپ این کتاب و استقبال مخاطبان، انگیزه‌ای شد تا بتوانم در کار طنز بیشتر تلاش کنم. توصیه می‌کنم مسئولان هم کتاب‌های دفاع‌مقدس را بخوانند تا ایثار و از خودگذشتگی جوانان و مردم ایران در 8سال دفاع‌مقدس برای دفاع از کشور اسلامی خود را از یاد نبرند و مسئولانه‌تر عمل کنند».
