پایان قرن قدیم با تورم 40/2درصد

قرن 14خورشیدی را ایرانیان با تورم 40.2درصدی به پایان رساندند. آیا در قرن جدید مردم کشور نرخ تورم پایین‌تر را تجربه می‌کنند و دولت سیزدهم می‌تواند جلوی رشد مداوم قیمت‌ها را بگیرد؟ از سال‌1316 که برای نخستین‌بار نرخ تورم در ایران محاسبه و از رشد تورم 21.2درصدی رونمایی شد، تا پایان قرن گذشته، یکی از چالش‌های جدی اقتصاد ایران مهار تورم بوده و نکته اینجاست که در سال‌های فوران قیمت نفت هم ایرانیان شاهد استمرار نرخ تورم نزولی نبوده‌اند. 
اکنون و در نخستین سال از قرن جدید خورشیدی، دولت ایران برای مهار تورم با 2چالش ناترازی دخل و خرج سالانه خود و همچنین ناترازی شدید نظام بانکی رنج می‌برد به‌گونه‌ای که براساس آخرین برآورد بانک مرکزی، هرچند آهنگ رشد پایه پولی در 12‌ماه منتهی به بهمن1400 روندی کاهشی را تجربه کرده و از 42.1درصد در مرداد و پیش از آغاز دولت سیزدهم به 33.2درصد در پایان بهمن رسیده، اما نرخ بالای رشد پایه پولی و نقدینگی، می‌تواند سیاست‌های ضدتورمی دولت را ابتر سازد.

نبض تورم در سال آخر قرن
به گزارش همشهری، نرخ تورم سالانه از 36.4درصد در اسفند سال‌1399 با روندی صعودی به حرکت خود ادامه داد و در شهریورماه سال گذشته به نقطه جوش 45.8درصدی رسید و پس از آن با آغاز فعالیت دولت سیدابراهیم رئیسی، این روند نزولی شد و در پایان سال به 40.2درصد رسید. در همین مدت نرخ تورم نقطه به نقطه هم از 48.7درصد در اسفند‌ماه سال‌99 به 49.5درصد در فروردین سال گذشته رسید و پس از آن آمارها حکایت از کاهش محسوس نرخ تورم نقطه به نقطه داشت و پایان سال‌1400 این نرخ به 34.7درصد رسید. نکته امیدوارکننده در ارتباط با شاخص میانگین سبد قیمت کالاها و خدمات مصرفی مردم در سال گذشته این است که نرخ تورم ماهانه در پایان اسفند سال گذشته به 1.3درصد رسیده که ورود این شاخص به محدوده زیر یک درصد می‌تواند پیام‌آور استمرار روند نزولی تورم در سال جدید و حتی تحقق تورم 25درصدی در پایان سال باشد.
برآورد مرکز آمار ایران نشان می‌‌دهد که نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در اسفند سال گذشته بدون تغییر نسبت به ماه قبل به میزان ٤٠.٧درصد باقی‌مانده و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش ١.١واحد درصدی به ٣١.٤درصد رسیده است.
 این گزارش می‌افزاید: نرخ تورم نقطه به نقطه در نقاط شهری ایران در اسفند با کاهش 8دهم واحد درصدی به 34.5درصد رسیده و این نرخ برای خانوارهای ساکن مناطق روستایی همانند ماه بهمن در عدد 35.8درصد فریز شده است. این در حالی است که در آخرین ماه سال گذشته نرخ تورم ماهانه شهری 8دهم درصد و نرخ تورم روستایی 1.1واحد درصد افت کرده است. مرکز آمار در حالی نرخ تورم سالانه کل کشور در پایان سال گذشته را 40.2درصد برآورد کرده که نسبت به بهمن ماه 1.2واحد درصد کاهش داشته که در همین مدت نرخ تورم نقاط شهری با 1.1واحد درصد افت به 39.7درصد و در نقاط شهری با 1.4درصد کاهش به 42.8درصد رسیده که به این ترتیب همچنان نرخ تورم روستایی بالاتر از نرخ تورم شهری است.

اوج تورم در یاسوج
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که نقطه اوج تورم در بین استان‌‌های ایران به استان کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت شهر یاسوج مشاهده شده و ساکنان این استان در پایان آخرین ماه قرن قدیم با تورم سالانه 48.2درصدی مواجه بوده‌اند درحالی‌که کمترین نرخ تورم را مردم ساکن استان همدان با فشار تورمی 36.3درصد تجربه کرده‌اند. نکته قابل تامل اینکه ‌شهروندان استان کهگیلویه و بویراحمد هم در نرخ تورم سالانه کشوری، شهری و روستایی صدرنشین جدول تورم سال1400 بوده‌اند این در حالی است که کمترین نرخ تورم سالانه نقاط شهری به استان سیستان و بلوچستان و در نقاط روستایی به استان همدان اختصاص داشته است.
در حالی مرکز آمار می‌گوید میانگین نرخ تورم سال‌1400 در کل ایران 40.2درصد بوده که تنها 8استان خراسان رضوی، کرمانشاه، خوزستان، سمنان، تهران، قم، سیستان و بلوچستان و همدان نرخ تورم پایین‌تر از میانگین کل کشور را شاهد بوده‌اند و در مقابل نرخ تورم در 23استان دیگر بالاتر از شاخص میانگین کشوری بوده است.


تورم 85ساله ایرانی
ایران همچنان یکی از کشورهای دارای تورم بالا در جهان است و بررسی همشهری نشان می‌دهد در طول 85سال گذشته میانگین نرخ تورم در کشور 16درصد و در پس از انقلاب 20.4درصد بوده درحالی‌که در سال‌های پیش از انقلاب میانگین نرخ تورم 11.5درصد بوده است. از سال 1316تا پایان 1400ایران در سال‌های 1324، 1325 و 1329 نرخ تورم منفی را تجربه کرده است. در 85سال گذشته کشورمان تنها 31سال نرخ تورم تک‌رقمی را شاهد بوده است. بالاترین نرخ تورم ایران مربوط به سال‌1322 بوده که نرخ تورم به بالای 110درصد رسید. پس آن بالاترین نرخ تورم به سال‌1379 برمی‌گردد که ایرانیان تورم 49.4درصدی را تجربه کردند و بالاترین نرخ تورم پس از سال‌1379 هم در سال گذشته با ثبت نرخ تورم 40.2درصدی رقم خورد. پیش‌بینی می‌شود که امسال نرخ تورم به محدوده 25درصد برسد و البته چشم‌انداز تورم سال پیش‌رو بستگی به سیاست‌های مالی و پولی دولت و همچنین روند مذاکرات هسته‌ای برای لغو تحریم‌ها دارد.