تقویت صنایع تبدیلی کشاورزی ‌در مازندران

حمیده پازوکی - خبرنگار

‌مازندران به‌عنوان دارنده رتبه دوم تولید محصولات کشاورزی و با تولید سالانه 2700تن مرکبات و ۹۰۰هزار تن برنج سفید سهم بزرگی در پرورش بخش بزرگی از محصولات کشاورزی و باغی کشور در اختیار دارد. با وجود این، یکی از مشکلات مازندران تولید مازاد این محصولات است به شکلی که ۳۰درصد آن به ضایعات تبدیل می‎شود.  توسعه صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی یکی از راه‎های برون‎رفت از این وضعیت است؛ موضوعی که رئیس‌جمهوری هم در سفر اخیر خود به مازندران آن را پیگیری کرد. حاصل این سفر اختصاص 6 هزار میلیارد تومان برای بخش کشاورزی مازندران بود که از آن
3 هزارمیلیارد تومان به صنایع تبدیلی اختصاص یافت  تا مازاد تولید محصولات استان به ارزش افزوده تبدیل شود و اشتغال استان هم افزایش یابد.

مسیر طولانی پیشروی صنایع 
33درصد طرح‌های صنایع تبدیلی مازندران مربوط به حوزه باغبانی و بسته بندی و دسته‌بندی میوه تازه است؛ صنایعی که حالا مورد توجه دولت قرار گرفته‌اند تا گره از مشکلات مازندران در بخش تولیدات کشاورزی باز کنند. معاون امور صنایع سازمان صمت مازندران درباره این موضوع به همشهری می‌گوید: استان قدمت و ظرفیت بالایی در زمینه تولید محصولات کشاورزی دارد و وجود صنایع مرتبط با کشاورزی همیشه یکی از دغدغه‌های مهم استان بوده است. خوشبختانه با حضور رئیس‌جمهوری در استان برنامه‎ریزی شده است که این صنایع تقویت شوند. گرچه بیشتر مرکبات و محصولات باغی سیاه‌ریشه مثل هلو و شلیل ظرفیت زیادی در بخش صنایع تبدیلی به‌ویژه تولید کنسانتره را دارند، اما در سایر حوزه‎های صنایع تبدیلی هم می‌توان ارزش افزوده بیشتری به‌دست آورد. علیرضا یوسف‎نژاد با بیان اینکه 3هزارمیلیارد تومان عدد کمی نیست درباره بودجه اختصاص یافته به صنایع تبدیلی استان در سفر رئیس‌جمهوری به مازندران اظهار می‌کند: این اعتبار می‌تواند بسیار کمک‎کننده باشد، اما کافی نیست. با اینکه چنین رقمی می‎تواند بخش مهمی از مسائل این حوزه را پاسخ دهد، اما باید مقدمه‎ای برای سال‎های آینده باشد تا بتوانیم طرح‎های بیشتری را در زمینه صنایع تبدیلی استان تکمیل کنیم.

100واحد نیمه‎کاره صنایع تبدیلی
معاون امور صنایع سازمان صمت مازندران درباره شرایط کنونی صنایع تبدیلی در استان هم می‎گوید: در استان بیش از 300بنیاد تولیدکننده در بخش صنایع غذایی داریم که 70درصد آنها در زمینه صنایع تبدیلی کار می‎کنند. یوسف‌نژاد با بیان اینکه 600طرح صنعتی نیز در استان در دست ساخت است که حدود 20درصد پیشرفت فیزیکی دارند، می‎افزاید: از این تعداد 100طرح به صنایع تبدیلی و موادغذایی اختصاص دارد که قرار است به تولیدات حوزه کشاورزی اختصاص پیدا کنند تا بخش بزرگ‌تری از محصولات تولید شده در بخش کشاورزی استان به تولیدات غذایی تبدیل شوند. وی با بیان اینکه افزوده‌شدن 100واحد صنعتی به صنایع تبدیلی استان کافی نیست، ادامه می‎دهد: باید هم صنایع تبدیلی بیشتری در استان ایجاد شود تا جوابگوی حجم انبوه تولیدات کشاورزی استان باشد. معاون امور صنایع سازمان صمت مازندران همچنین به دیگر راه‎استفاده از محصولات کشاورزی استان در صنایع تبدیلی اشاره می‌کند و می‎افزاید: محصولات تولیدی از مرکبات فقط کنسانتره و محصولات غذایی نیست و صنایع تبدیلی توانایی استحصال مواد خاصی را دارند که می‎تواند بسیار سودآور باشد. به‌عنوان مثال تولید ماده پکتین و انواع اسانس از پوست مرکبات از مواردی است که جای کار بسیار دارد و می‌تواند در استان راه‌اندازی شود.  یوسف‌نژاد فقط صنایع تبدیلی را مهم نمی‌داند و اظهار می‌کند: البته به جز صنایع تبدیلی، مازندران به زیرساخت‌هایی برای صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای حاشیه دریای خزر هم نیاز دارد. به همین دلیل توسعه پایانه‎های صادراتی محصولات کشاورزی هم یکی دیگر از نیازهای استان است تا بتوان تولیدات استان را صادر کرد.

    محصولات باغی به‌ویژه مرکبات مازندران هر سال با مازاد تولید مواجهند، نبود زمینه برای صادرات و کاهش تازه‎خوری مرکبات در داخل کشور به‌دلیل قیمت بالای این محصول دلایلی است که پیش از این مسئولان استان برای این مشکل عنوان کرده‎اند. در این شرایط به‌نظر می‌رسد گسترش صنایع تبدیلی می‎تواند راهگشای کشاورزی استان باشد و زیان کشاورزان را به سودی بسیار بیشتر بدل کند.‌

مکث
5درصد مرکبات استان به صنایع تبدیلی می‎رود
آنچه امروز در صنایع تبدیلی مازندران به بخش کشاورزی اختصاص دارد بسیار اندک است. سرپرست معاونت توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران درباره این موضوع به همشهری می‎گوید: برای توسعه صنایع تبدیلی در استان به یک مگاپروژه در زمینه مرکبات نیاز است. با توجه‌به کیفیت محصولات استان کمتر از 5‌درصد تولید استان به صنایع تبدیلی می‌رود و واقعا کار در این زمینه می‌تواند بسیار بزرگ تر باشد. سیدمحمد جعفری می‎افزاید: صنایع تبدیلی در 2زمینه می‎تواند از محصولات استان استفاده کند، یکی آب‎میوه و دیگری تولید کنسانتره است. با توجه به ارقام مرکباتی که در استان وجود دارد باید بهبود این ارقام را دربرنامه داشته باشیم زیرا بیشترین تولید استان در زمینه پرتقال تامسون است که قابلیت آب‎گیری کمی دارد.  وی با بیان اینکه بودجه‌ 3هزارمیلیاردتومانی تعیین شده از سوی رئیس جمهور، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد، اظهار می‎کند: با این حال باید برای استفاده از مازاد تولیدات استان در صنایع تبدیلی برنامه جدی داشته باشیم.