معنای مخفی اشیای خانگی

شیدا اعتماد

خانه‌تکانی بازبینی سالانه ارتباط ما با اشیایی است که پیرامون‌مان را احاطه کرده‌اند. یک قابلیت مخفی در انسان‌ها هست که دانشمندها هنوز کشف‌اش نکرده‌اند. انسان اطراف خودش را با اشیا پر می‌کند. با این اشیا ارتباط برقرار می‌کند و به واسطه این اشیا برای خودش محیطی امن می‌سازد. اشیا ظرف خاطرات می‌شوند. خاطراتی خوشایند و یا ناخوشایند.
منظورم اشیای بزرگ مثل مبل و میز و تخت نیست. از اشیای کوچک و بی‌اهمیت خانگی حرف می‌زنم. از تابلوها، قاب عکس‌ها، گلدان‌ها، مگنت‌های روی یخچال، کتاب‌ها و... هر چقدر هم سال‌های طولانی‌تری از اقامت خانواده‌ای در یک خانه بگذرد اشیای بیشتری دور خودشان جمع می‌کنند.
خانه‌تکانی واقعی فرایند بازبینی ارتباط با اشیاست. بررسی ارتباطی که زمانی شکل گرفته و ممکن است هنوز وجود داشته باشد. اکثر   انسان‌ها با احاطه کردن خودشان با اشیای بیشتر احساس امنیت می‌کنند. وجود اشیا، مکان را ازگمنامی درمی‌آورد. به آن هویت می‌دهد. تابلویی که روی دیوار نصب می‌شود، دیوار را به «دیوار خانه من» تبدیل می‌کند. مجسمه‌ها و کتاب‌ها به آرامی محیطی پیرامون خودشان تعریف می‌کنند.
رابطه انسان و خانه به  واسطه اشیا تعریف می‌شود. به مرور زمان به دیدن اشیا درمکان‌های مشخص عادت می‌کنیم و خیلی وقت‌ها فراموش می‌کنیم که ارتباط‌مان را با آنها دوباره بسنجیم. سالی یک‌بار این رابطه با خانه‌تکانی بازتعریف می‌شود. برای همین خانه‌تکانی اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند.
مهم نیست که شب عید همه اجزای خانه از تمیزی بدرخشند. مهم این است که بدانیم آیا هنوز وجود اشیا در مکانی خاص همان معنای پیشین را دارد یا نه. آیا اشیایی درخانه نگه داشته‌ایم که خاطره‌ای ناخوشایند را زنده می‌کنند؟ آیا اشیایی هستند که دیگر نیازی به آنها نداشته باشیم؟ آیا اشیایی هستند که خاطره‌هایشان رنگ باخته باشد و آن اهمیت پیشین را نداشته باشد؟ حتما هستند. برای این بازبینی اسفند ماه را در اختیار داریم تا وقت نو شدن سال، دیگر اشیایی که خاطره مخفی درونشان تاریخ مصرف‌اش گذشته است احاطه‌مان نکرده باشند. تا اینکه جایی برای خاطره‌های تازه بازکنیم که بتوانیم بهار پیش رو را با آنها برای خودمان ماندنی کنیم.