فرمان رئیس‌جمهور برای نجات میانکاله

 احیای تالاب میانکاله با دستور رئیس‌جمهوری در دستور کار دولت قرار گرفت. بدین‌ترتیب قرار است این تالاب بین‌المللی با پمپاژ آب و گشودن یک کانال 20کیلومتری برای اختلاط آب احیا شود.
سیدابراهیم رئیسی، صبح دیروز در سفر به استان مازندران و بازدید از تالاب بین‌المللی میانکاله با اعلام اینکه هر اقدامی که برای احیا و نگهداری تالاب میانکاله لازم است انجام شود، اعلام کرد: لازم است زمینه‌های طبیعت‌گردی در این منطقه فراهم شود تا مردم بتوانند در چارچوب مقررات محیط‌زیستی از طبیعت میانکاله استفاده کنند.
تالاب بین‌المللی میانکاله همسایه غربی جزیره آشوراده است که رئیس‌جمهوری در سفر هفته گذشته خود به این جزیره بکر و دست‌نخورده دستور آغاز اجرای طرح گردشگری آشوراده را صادر کرد.
شبه‌جزیره میانکاله که در شرق مازندران قرار دارد از ۴۰هزار هکتار مساحت آبی برخوردار است و از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر آغاز می‌شود و تا آشوراده در استان گلستان امتداد دارد. سالانه حدود ۴۰گونه از پرندگان مهاجر زمستانگذران و بیش از ۱۰۰گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی در میانکاله اقامت دارند.
از پهنه آبی میانکاله و ارزش‌های محیط‌زیستی آن‌که بگذریم، 28هزار هکتار از مساحت درون شبه‌جزیره میانکاله پناهگاه حیات‌وحش و مأمن بیش از 500گونه جانوری است. شبه‌جزیره میانکاله و این تالاب بین‌المللی علاوه‌بر برخورداری از پوشش گیاهی متنوع، در فهرست ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهان نیز قرار گرفته است.
علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز که رئیس‌جمهور را هم در سفر هفته گذشته به جزیره آشوراده و هم در سفر روز جمعه به تالاب میانکاله همراهی کرده است، در حاشیه حضور رئیس‌جمهور در شبه‌جزیره میانکاله به ایرنا اعلام کرد که رئیس‌جمهور پس از بازدید از شبه‌جزیره و تالاب میانکاله دستور داده است عملیات احیا و حفاظت از تالاب بین‌المللی میانکاله در دستورکار قرار بگیرد و آغاز شود.
به‌گفته رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، پمپاژ آب به تالاب میانکاله و احداث کانال 20کیلومتری برای اختلاط آب تالاب مورد تأکید رئیس‌جمهور قرار گرفته و تامین تجهیزات و زیرساخت‌های اطفای حریق میانکاله نیز از دیگر مواردی بوده است که ایشان بر آن اصرار داشت.
مهرماه همین سال‌جاری بود که شبه‌جزیره میانکاله 7ساعت در آتش سوخت و بیش از 40هکتار از پوشش گیاهی این جزیره بکر که بخشی از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله است در آتش سوخت و زیستمندان این ذخیره‌گاه زیست‌کره که با احتساب پهنه آبی تالاب، 68هزار هکتار وسعت دارد، نیز آسیب دیدند.
این البته تنها آتش برافروخته در شبه‌جزیره میانکاله نیست که هر سال چندین مورد آتش‌سوزی گسترده در این تالاب رخ می‌دهد. روزنامه همشهری پیش‌تر اعلام کرده بود که شبه‌جزیره میانکاله به‌دلیل آنکه ذخیره‌گاه زیست‌کره و منطقه حفاظت‌شده است، توسط برخی سوداگران مواد‌مخدر به مزارع کشت گیاه ماریجوانا تبدیل شده و هر سال که مزارع آنها توسط نیروهای انتظامی تخریب می‌شود، انتقام‌جویی با آتش تنها راه آنها برای ضربه‌زدن به مأموران مقابله با مواد‌مخدر کشور است که اقدام به تخریب مزارع گیاه ماریجوانا در این ذخیره‌گاه زیست‌کره کرده‌اند و اینگونه است که این پناهگاه حیات‌وحش و گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی آن تاوان سودجویی سوداگران مواد‌مخدر را می‌دهند. جدا از این، تالاب بین‌المللی میانکاله یکی از بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره جهان است که در چند دهه اخیر به‌دلیل پسروی آب دریای خزر، افزایش پهنه خشکی و ورود روزافزون فاضلاب‌های خانگی و صنعتی به تالاب، در حرکت به سمت مرگ تدریجی است. سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده است که در یک‌دهه گذشته ۱۴هزار هکتار از وسعت تالاب میانکاله در شرق استان مازندران و غرب استان گلستان کاسته شده است. به‌گونه‌ای که وسعت تالاب از ۴۸هزار هکتار در سال۲۰۱۱ به ۳۴هزار هکتار در سال۲۰۲۱ رسید.
سیده‌معصومه بنی‌هاشمی، سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات خزر نیز پیش‌تر در مورد مشکلات تالاب میانکاله گفته بود: «تغییراتی که در تالاب میانکاله و خلیج گرگان از لحاظ کاهش تراز آب در حال رخ‌دادن است با توجه به پس‌روی آب دریای خزر قابل پیش‌بینی بود و مسئله دور از ذهن نبود که در یک پروسه زمانی طولانی رخ داد.» به‌گفته او، مهم‌ترین مشکل فعلی تالاب میانکاله ناشی از تغییرات کاربری و ساختاری ناشی از ایجاد برخی موانع در آب ورودی به تالاب است.
حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی، مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران نیز به ایرنا گفته بود: در یک دهه اخیر حدود ۳۰درصد از سطح تالاب میانکاله خشک و به بیابان تبدیل شد و همچنان نیز به‌دلیل کاهش آب ورودی و بارندگی، دامنه خشکیدگی هر ساله در حال افزایش است.
به‌گفته او، در صورت ادامه بی‌توجهی به برنامه احیا می‌تواند این منطقه به کانون اصلی تولید ریزگردها تبدیل شود که حداقل 3استان همجوار را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران تأکید کرده بود: دست به‌دست کردن برنامه احیای تالاب بین‌المللی میانکاله و خلیج گرگان و گره زدن آن به مشکلات مالی و اعتباری وضعیت منطقه را بغرنج‌تر می‌کند و باعث می‌شود مرگ تدریجی تالاب میانکاله و خلیج گرگان رخ ‌دهد.