تالابی با جزر و مد صورتی

مجتبی یارزمان

زمانی که قرار است یک مکان را برای گشت‌وگذار انتخاب کنیم معیارها و ملاک‌هایی را هم در ذهن‌مان مرور خواهیم کرد تا هم برنامه‌ریزی بهتری داشته باشیم، هم بهترین گزینه برای سفر را انتخاب کنیم. استان سیستان و بلوچستان در دسته استان‌های محروم کشور قرار دارد و بیشتر مردم آن هم به نسبت بسیاری از استان‌ها از شرایط و امکانات کمتری دارند. اما برعکس همه این موارد، به لحاظ شرایط محیط‌زیستی و معدنی استانی غنی و ثروتمند است. در جنوبی‌ترین بخش این استان و محل تلاقی آن با دریای عمان، شهر بندری چابهار است که یکی از شهرهای زیبا و بسیار جذاب در کل کشور محسوب می‌شود. چابهار به‌دلیل موقعیتی که دارد از جهات زیادی مهم است و علاوه بر اهمیت اقتصادی و سوق‌الجیشی، به لحاظ وجود دیدنی‌های طبیعی و تاریخی هم از اهمیت زیادی برخوردار است. در 15کیلومتری شهر چابهار و در حاشیه آب‌های آزاد دریای عمان دریاچه‌ای صورتی به‌وجود آمده که در ایران و دنیا زبانزد است و جلوه‌ای خاص به منطقه داده است.

درباره لیپار
تعداد دریاچه‌هایی که در جهان رنگ و شکل متفاوتی دارند کم نیستند و در میان همه این دریاچه‌های متفاوت، تعداد آنهایی که رنگ‌شان صورتی است به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد. دریاچه لیپار در شرق چابهار و همجوار با دریای عمان واقع شده است و به‌دلیل وجود برخی ذرات ریز گیاهی درون آب، رنگ آن به‌صورتی تغییر شکل داده است. نکته جالب توجه درباره این دریاچه دست‌ساز بودن آن است که توسط بومیان منطقه و با حمایت وزیر وقت نیرو در سال 1362احداث شده است. این دریاچه به‌منظور بالا بردن کیفیت کشاورزی و همچنین تغییر بافت گیاهی به پیشنهاد یکی از اهالی ایجاد شد و پس از آن بافت گیاهی و پوشش اطراف به طرز قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت و اکوسیستم محیط تغییر کرد. پس از این اتفاق پرندگان بومی و مهاجر زیادی به سمت این تالاب روانه شدند و تالاب لیپار به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در زندگی بسیاری از مردم منطقه تأثیر مثبت گذاشت. بومیان منطقه به‌دلیل رنگ آب این دریاچه آن را به شیر توت‌فرنگی تشبیه کرده‌اند و البته این تالاب جزو شورترین آبگیرهای جهان هم محسوب می‌شود. همچنین تالاب لیپار محصور در میان دو کوه است و سمت دیگر آن هم دریای عمان قرار دارد که همین مسئله زیبایی این دریاچه را منحصربه‌فرد کرده است.

پوشش گیاهی
موقعیت لیپار و شرایطی که این دریاچه در آن قرار گرفته و همچنین پوشش گیاهی که بعد از احداث دریاچه رشد کرده است، لیپار را به یک دریاچه بسیار منحصربه‌فرد تبدیل کرده است. در اطراف این دریاچه گیاهان بلوط و گزنه زیادی وجود دارد و به‌دلیل مقاومت این‌گونه‌ها در شرایط سخت آب‌وهوایی و همچنین امکان رشد و تغذیه از آب شور، باعث سرسبزی همیشگی در اطراف دریاچه شده است. البته در این منطقه گیاهی به‌نام عروس و پنبه‌وحشی هم رشد می‌کند که بیشتر اهالی برای مصارف شخصی از آن بهره می‌برند.

زیستگاه ارزشمند
اگر خوش‌شانس باشید و همانطور که در اطراف دریاچه قدم می‌زنید جانوران زیادی را هم ممکن است ببینید که در این اقلیم زیست می‌کنند. تا قبل از شکل‌گیری این دریاچه و تجمع دائمی آب، تنها جانوران و حیوانات بومی که در محیط‌های گرم و خشک زندگی می‌کنند در اینجا دیده می‌شدند. اما پس از جاری شدن آب و همچنین رشد گیاهان اطراف دریاچه حیوانات و جانوران بومی و مهاجر زیادی این منطقه را به‌عنوان سکونتگاه انتخاب کرده‌اند. مرغ‌های دریایی، حواصیل، چنگر، فلامینگو و طاووسک از مهم‌ترین پرندگان این تالاب هستند و همچنین آهو و گوزن‌وحشی هم در اطراف آن سکونت دارند. البته گونه‌های جانوری زیادی هم در این دریاچه سکونت دارند که حیات آنها از طریق جزرومد دریا تأمین می‌شود.

تفریحات دریاچه
با رشد گردشگران به سمت چابهار و افزایش تقاضا برای دیدن این دریاچه زیبا و منحصربه‌فرد، تفریحات و امکانات رفاهی هم به نسبت افزایش پیدا کرد و هم‌اکنون امکانات خاصی برای گردشگران فراهم است. در این تالاب، قایق‌های تفریحی پدالی برای استفاده گردشگران فراهم است و در اطراف دریاچه هم بومیان محلی با پهن کردن بساط فروش صنایع‌دستی تولید خودشان چشم به دستان پر مهر مسافران دوخته‌اند. عکاسی با لباس محلی و شترسواری هم از دیگر امکانات فراهم شده برای افرادی است که برای بازدید از این تالاب آمده‌اند. اگر بخواهیم مهم‌ترین تفریح در اطراف تالاب لیپار را نام ببریم، باید بگوییم پرنده‌نگری یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین تفریحات اطراف این دریاچه است که بازدیدکنندگان مختص به‌خود را دارد.

در اطراف لیپار
چابهار و اطراف آن پر است از جاذبه و دیدنی که باید ببینید تا به زیبایی هرکدام پی ببرید. در اطراف این شهر جنوبی اولویت را بگذارید برای تماشای ساحل دریای عمان و محل تلاقی این دریا با آب‌های آزاد کره زمین. در تمام مسیر 15کیلومتری که از چابهار به سمت این تالاب در حرکت هستید، این ساحل برای شما خودنمایی می‌کند و اگر دریا و آسمان همراه شما باشند و آرامش برقرار باشد، تلألو نور خورشید روی سطح آب و شن‌های ساحل مثال‌زدنی ا‌ست. البته اگر هوا در زمان حضور شما در این منطقه ساحلی یار نبود و دریا هم مواج شد، اصلاً نگرانی به دل‌تان راه ندهید و خودتان را به ساحل صخره‌ای یا همان ساحل بزرگ در شهر چابهار برسانید. زیباترین لحظه‌ها برای این ساحل زمانی ا‌ست که دریا کمی مواج است و با برخورد هر موج به این صخره‌ها، صحنه‌ای کم‌نظیر پدیدار می‌شود. پس از لذت‌بردن از دریا و ساحل، نوبت به گشت‌وگذار در داخل شهر چابهار رسیده تا کمی هم هیاهو در این شهر را تجربه کنید. شهر چابهار شلوغی‌های مرسوم زندگی شهرنشینی را ندارد و تقریباً همیشه در آرامشی نسبی به‌سر می‌برد البته که باید فضای بازارهای گمرکی و ساحلی این شهر را در این مورد استثنا قرار داد. در شهر چابهار بازاری به‌نام دکه بازار هم وجود دارد که به‌گفته اهالی منطقه قلب تپنده شهر هم نامیده می‌شود. در این بازارها انواع صنایع‌دستی و نیازهای روزمره درکنار برخی اقلام وارداتی به فروش می‌رسد که علاوه بر حس و حال خوب خرید، جریان زندگی ساکنان این شهر را هم به‌خوبی به نمایش گذاشته است.