سود جهانی ۶/۴ میلیارد دلاری از فروش «رمدیسیویر»

حمید سوری- اپیدمیولوژیست

بیش از 2سال از شروع پاندمی کووید‌۱۹ می‌‌گذرد.  مرگ حدود ۶میلیون نفردر دنیا تأیید شده، هر چند که تعداد مرگ‌های مشکوک ناشی از این بیماری بسیار بیشتر از این عدد است. اپیدمی کرونا در کنار تهدید‌ سلامت، اقتصاد و معیشت مردم، کل جوامع را تحت‌تأثیر قرار داده و دولت‌ها را مجبور به صرف بودجه‌های کلان برای مقابله با این اپیدمی کرده است؛ هزینه‌هایی که برای کشورهایی ازجمله ایران به‌دلیل متحمل شدن فشار اقتصادی تحریم‌ها چندین برابر بوده است. همه اینها در حالی است که با وجود فشار جانی و اقتصادی ناشی از این پاندمی گروه‌هایی از این سفره آلوده به درد و رنج مردم سودهای کلانی بردند. این سودآوری همچنان برای این عده ادامه دارد. در وضعیت اپیدمی، بیماری‌های نوپدید که روش  مقابله با آنها تا مدت‌ها نامشخص است، ایجاد  و سبب می‌شود مردم و دولت‌ها برای محافظت از خودشان به هر میزان هزینه ‌کنند حتی خارج از توانشان. در پاندمی کووید19 این اتفاق رقم خورد. این تجارت پرسود، بسیاری را تشویق کرد تا با تبلیغات کاذب درباره اثربخشی یک ماده ضدعفونی کننده، دارو یا آزمایشی خاص و حتی واکسن و... مردم را به‌دنبال خود بکشند. با رصد فضای اپیدمی کشورهم نشانه‌هایی از احتمال این سود‌جویی‌ها دیده می‌شود. اقدامات تبلیغاتی تاجران پاندمی در تمام دنیا به تقاضاهای القایی و با بزرگ‌نمایی یا کوچک‌نمایی به تولید شبه مستندهای  علمی دروغین و سودآوری منجر می‌شود.  ممکن است در فضاهای تصمیم‌گیری و مدیریتی هم نفوذ کند. رقابت آنها قابل تعمق است و گاهی با ائتلاف و تشکیل کنسرسیوم‌های چندملیتی برای کسب سود بیشتر همراه است. گاهی هم با تخریب محصول رقیب برای بیرون راندن آنها از عرصه اقتصادی پاندمی یا اقدامات مخرب ازجمله بدنامی، تهدید و تطمیع مزاحمان. بررسی‌های انجام شده در جهان نشان می‌دهد که با گذشت بیش از 2سال از شیوع کووید19مشاغلی ازجمله شرکت‌های هواپیمایی، هتل‌ها، رستوران‌ها، تولیدکنندگان، مشاغل خرد و... آسیب اقتصادی جدی دیده‌اند. در سوی دیگر برخی مشاغل، شرکت‌ها و تولیدکنندگان، سودهای کلانی برده‌اند. برخی کمپانی‌های نرم‌افزاری مانند مایکروسافت در یک سال اول پاندمی ۵۰۰میلیون دلار درآمد بیشتر نسبت به سال قبل داشتند. نتفلیکس هم در یک سال اول اپیدمی بیش از ۱۰۰میلیارد دلار سود کرد. شرکت‌های اینترنتی چین هم در این مدت ۶۸۹میلیارد دلار یعنی ۵۰درصد بیشتر از سال قبل اپیدمی سود داشته‌اند. در حوزه دارو و درمان هم شرکت‌های فایزر، بیونیک و مدرنا که واکسن کرونا تولیدمی‌کنند در هر ثانیه هزار دلار سود داشتند. درآمد برآورد شده فایزر تاکنون حدود ۴۰میلیارد دلار اعلام شده است. شرکت جیلید تولید‌کننده اصلی رمدیسیویر هم اعلام کرده که تنها در طول 3ماه از سال گذشته میلادی ۶.۴میلیارد دلار سود برده است. این اعداد و ارقام وسوسه‌انگیز  با اغوای افراد و شرکت‌ها دلالان این شرکت‌ها را وا می‌دارند در هر جا که ممکن است اهداف آنها را تامین کنند، حضور داشته باشند تا آنها هم از این اوضاع سود خود را ببرند. در این شرایط باید مسئولان نظام سلامت، مراقب سودجویی این تاجران باشند تا هزینه‌هایی کمتری به آنها تحمیل شود.