مهم‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال ایران

جام ملت‌های آسیا سال 1968
قلیچ‌خانی تیر خلاص را زد

فینال جام ملت‌های آسیا در سال 1968از چند جهت برای ایرانی‌ها مهم بود. اول اینکه تیم ملی فوتبال ایران برای نخستین به فینال راه پیدا کرد و دوم اینکه سفر تیم رژیم صهیونیستی به ایران خبرساز و حساسیت‌برانگیز شده بود. تیم ملی در چنین فضایی به مصاف آنها رفت و یکی از مهم‌ترین بازی‌های تاریخ را با نتیجه دو بر یک برد تا برای نخستین بار قهرمان آسیا شود. گل اول بازی را همایون بهزادی زد اما طرف مقابل در امجدیه گل تساوی را به ثمر رساند و 4دقیقه به پایان بازی، پرویز قلیچ‌خانی بود که تیر خلاص را شلیک کرد. این برد تاریخی نقطه عطفی در تاریخ فوتبال ایران بود چرا که تیم ملی دو بار دیگر قهرمان جام ملت‌ها شد و رکورد سه قهرمانی متوالی را در آسیا به جا گذاشت.

جام‌ملت‌های آسیا سال1976
علی پروین تاریخ‌ساز شد

تیم ملی ایران در سال1976 برای آخرین بار به فینال جام ملت‌های آسیا صعود کرد و در آن بازی به مصاف کویت که یکی از قدرت‌های فوتبال آسیا بود، رفت. در آن بازی علی پروین که در اوج دوران فوتبالی‌اش به‌سر می‌برد با یک ضربه کاشته برتری تیم ملی ایران را رقم زد و فوتبال ایران برای سومین بار متوالی قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را تجربه کرد. هیچ تیمی هنوز موفق به ثبت رکورد سه قهرمانی متوالی در این تورنمنت نشده و شاید به همین دلیل باشد که گل علی پروین در برابر کویت وجه تاریخی پیدا کرده است. معلوم نیست چند سال دیگر باید منتظر بمانیم تا یک بازیکن دیگر گل قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا را به ثمر برساند؛ حسرتی که شاید باعث شده تا این گل، اینقدر مهم و تاریخی به‌نظر برسد.

مقدماتی جام‌جهانی سال 1978  
نخستین صعود با گل غفور جهانی

استرالیایی‌ها در راه رسیدن به جام جهانی، تا به حال چند باری از ایران زخم خورده‌اند؛ ازجمله در رسیدن به جام‌جهانی1978 آرژانتین. تیم ملی ایران برای نخستین بار در سال1978 صعود به
جام جهانی را جشن گرفت؛ آن هم بعد از بازی مهم و حیثیتی با استرالیا که کلید صعود به جام جهانی آرژانتین بود. در آن بازی غفور جهانی روی پاس
علی پروین، یکی از ساده‌ترین و معمولی‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال ایران را به ثمر رساند اما چه‌کسی است که اهمیت گلی که منجر به نخستین صعود شد را نداند؟ نام غفور جهانی به همین دلیل در تاریخ فوتبال ایران ماندگار شده و امروز کسی در مورد کیفیت گلی که این بازیکن وارد دروازه استرالیا کرد صحبت نمی‌کند. مهم این است که او با این گل، سند نخستین صعود ایران به جام جهانی را امضا کرد.

جام‌جهانی سال 1978  
دانایی‌فرد تاریخ را ورق زد

نخستین‌ها، همیشه در یادها می‌مانند؛ ازجمله نخستین گل ایران در جام جهانی و نخستین امتیازی که کسب کرده. بعد از صعود شگفت‌انگیز ایران به جام‌جهانی1978 همه نگاه‌ها به این تیم بود و خیلی‌ها تصور می‌کردند فوتبال ایران در جام جهانی به زنگ تفریح حریفان بدل خواهد شد. درخشش بازیکنان تیم ملی مقابل اسکاتلند که در آن دوره یکی از بهترین تیم‌های تاریخش را داشت و چکسلواکی، قهرمان اروپا را حذف کرده بود، چنین تصوری را باطل کرد. بازی با نتیجه یک بر صفر به سود اسکاتلند پیش می‌رفت که ایرج دانایی‌فرد از گوشه محوطه جریمه حریف، گل تساوی را به ثمر رساند. این نخستین گل و نخستین امتیاز ایران در ادوار جام‌جهانی بود و بدون تردید یکی از مهم‌ترین گل‌های نیم قرن اخیر فوتبال ایران است.

مقدماتی جام‌جهانی سال 1998  
حماسه خداداد در ملبورن

تردیدی وجود ندارد که هیچ گلی به اندازه گل خداداد عزیزی به استرالیا در ایران دیده نشده است. این گل تاریخی در نهایت به برد ایران منجر نشد، اما حکم صعود به جام جهانی 1998را صادر کرد و فوتبال ایران بعد از 20سال جشن صعود را برپا کرد. نکته‌ای که درباره این گل کمتر گفته شده پاس استثنایی علی دایی به خداداد عزیزی است که می‌تواند جزو بهترین پاس گل‌های تاریخ فوتبال ایران باشد. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم فوتبال ایران به دو بخش قبل و بعد از گل خداداد عزیزی به استرالیا تقسیم می‌شود؛ چرا که نسل بعدی را تا سال‌ها شیفته فوتبال نگه‌داشت. ازجمله دلایل خاص بودن این گل را، باید به صعود بعد از 2دهه و نیز جنگ روانی استرالیایی‌ها نسبت داد.

جام‌جهانی سال 1998  
 گل قرن را استیلی زد

اگر با فوتبالدوستان ایرانی درباره حساس‌ترین و حیثیتی‌ترین گل تاریخ فوتبال ایران صحبت کنید حتماً از گل به یادماندنی حمید استیلی به آمریکا برایتان می‌گویند. عجیب است که مهدوی‌کیا گل برتری ایران در برابر آمریکا را به ثمر رساند اما گل حمید استیلی به‌مراتب بیشتر دیده شد و حتی در محافل بین‌المللی از آن به‌عنوان «گل قرن» یاد می‌کنند. این گل شاید به‌خاطر ری‌اکشن استیلی و شادی بعد از گل او اهمیت دوچندانی پیدا کرد. خیلی‌ها اشک‌های استیلی بعد از باز کردن دروازه آمریکا را به ترکیدن بغض مردم ایران به‌واسطه رفتارهای ظالمانه آمریکایی‌ها در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب تعبیر می‌کردند و صد البته که بیراه نمی‌گفتند. به هر حال، این گل را در کنار گل خداداد عزیزی، باید جزو مهم‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال ایران قلمداد کرد.


انتخابی جام‌جهانی سال 2002  
 هنرنمایی علی دایی در بغداد

یکی دیگر از گل‌های مهم  ایران که نه منجر به صعودی شده است و نه منجر به قهرمانی خاصی؛ اما از آن گل‌هایی است که بسیار درباره‌اش صحبت شده است. علی دایی بیش از هر فوتبالیست دیگری به تیم ملی عراق گل زده اما گلی که در مقدماتی جام جهانی 2002و در ورزشگاه بغداد به ثمر رساند، از حافظه فوتبالدوستان ایران پاک نخواهد شد. در آن بازی که میروسلاو بلاژویچ هدایت تیم ملی ایران را برعهده داشت، علی دایی در دقیقه 86و با ضربه‌ای مهار نشدنی دروازه عراق را باز کرد و همین گل نخستین برد تیم ملی ایران در خاک عراق را رقم زد. تیم ملی در نهایت به جام جهانی 2002صعود نکرد، اما برد تاریخی در خاک عراق اتفاقی بود که در محافل فوتبالی تا مدت‌ها درباره آن صحبت می‌کردند.