مدافعان سلامت، خسته از مطالبات محقق نشده

مریم سرخوش ، روزنامه‌نگار

کادر سلامت، نه فقط پرستاران که تمام ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی در زیرمجموعه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی از وضعیت نابسامان دریافتی و تعیین‌تکلیف نشدن شرایط استخدامی‌شان به تنگ آمده‌اند؛ همان‌هایی که همچنان در خطوط اولیه مقابله با کرونا قرار دارند و سخت‌ترین روزهایشان با وجود 6پیک متوالی ادامه دارد اما به کمترین مطالباتشان نمی‌رسند. حالا این وضعیت منجر به تجمع آنها مقابل برخی مراکز درمانی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مقابل وزارت بهداشت در روزهای اخیر شده است. مهم‌ترین خواسته آنها اجرایی‌شدن قانون فوق‌العاده خاص و تبدیل وضعیت استخدامی‌شان است که رهبری در دیدار اخیرشان با پرستاران نسبت به آن تأکید داشتند و وزیر بهداشت و رئیس‌جمهوری هم قول‌هایی در این‌باره داده‌اند اما هیچ‌کدام محقق نشد. احمد مهری، اپیدمیولوژیست و کارشناس سلامت عمومی درباره اعتراضات چند روز گذشته برای احقاق حقوق‌ کادر درمان و فعالان حوزه سلامت، به همشهری می‌گوید: «برخی تصور می‌کنند کادر سلامت، همان گروه خاصی هستند که حقوق نجومی‌ می‌گیرند اما اینها سهم بسیار ناچیزی از جمعیت کادر سلامت را تشکیل می‌دهند. نیروهای درمان و بخش سلامت شامل تمام کسانی است که در دانشگاه‌های علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی کار می‌کنند؛ از مراکز درمانی و کلینیک‌ها تا پایگاه‌های بهداشتی، آزمایشگاهی، پژوهشی و اداری.» مهری درباره اعتراضات اخیر کادر سلامت، درباره 2چالش مهم این گروه توضیح می‌دهد و می‌گوید:« نخستین مورد این است که از سال 92با شروع اجرای طرح تحول سلامت، حجم زیادی از نیروهای انسانی در قالب شرکتی، قراردادی، برون سپار و طرحی جذب شدند اما بعد از گذشت چند سال این نیروها با مشکلات زیادی مواجه شدند و به‌دلیل نبود امنیت شغلی و حقوق کم، انگیزه آنها برای فعالیت کم شده است. حتی مسئولان نظام سلامت هم به این نتیجه رسیده‌اند که این نیروهای موقت با توجه به تعیین تکلیف نشدن‌، تبدیل به یک مسئله شده‌اند. در خود دانشگاه‌های علوم پزشکی هم این تصور ایجاد شده که با این نیروها قطع همکاری کنند. خیلی از این نیروها در پاندمی کرونا، در مراکز بیمارستانی، واکسیناسیون، بهداشتی و تشخیصی مشغول به‌کار شدند اما نمی‌دانستند که با توجه به قراردادهای موقت‌شان، آیا ماه آینده با همین حقوق‌های ناچیزی که دریافت می‌کنند سر کار خواهند بود یا خیر؟» او چالش دوم را اجرا نشدن قانون فوق‌العاده خاص با وجود مصوبه قانونی اعلام می‌کند و در توضیح بیشتر می‌گوید:
« در زیرمجموعه کادر نظام سلامت حتی با وجود چند برابر شدن فشار کاری پس از شیوع کرونا، حقو‌ق‌های ناچیز یک میلیون و 500هزار تومان هم وجود دارد که با این حجم کار همخوانی ندارد. نکته مهم اینجاست که این افراد خواهان دریافت اضافه‌تر نیستند و می‌گویند مسئولان که آنچه در قانون، به نام برقراری فوق‌العاده خاص با ضریب 3 تصویب شده را اعمال کنند.» او معتقد است که با وضعیت موجود، تاب‌آوری کادر سلامت کم شده چرا که با این حجم بالای کار، چند برابر شدن شیفت‌ها و نبود تعطیلی، جسم‌ و روان‌شان مختل شده است. وی افزود:«این افراد در 2سال سخت و پرفشار کرونا، همواره پای کار بوده‌اند اما چطور می‌توان انتظار داشت از این پس با وجود تامین نشدن امنیت شغلی‌شان، باز هم بتوانند خدمت‌رسانی درست و باانگیزه ای داشته باشند. آن هم زمانی که می‌بینند عدالت در مدیریت و پرداخت وجود ندارد و برای برخی دستگاه‌های اجرایی فوق‌العاده خاص محقق شده اما برای آنها خیر. درحالی‌که بسیاری از همین نیروهای شرکتی در دوران کووید-19جانشان را از دست دادند و ایثارگر هم به شمار می‌روند.» نکته اینجاست که با وجود مشکلات و کمبود منابع مالی قرار است افزایش حقوق این افراد از کجا تامین شود، مهری در این‌باره می‌گوید: «خود مجلس و حتی وزارت بهداشت هم اعتقاد دارد دولت قرار نیست هزینه زیادی برای محقق شدن این دو مطالبه داشته باشد چرا که اگر واسطه‌ها و پیمانکاران حذف شوند همان حقوق می‌تواند در قالب تبدیل وضعیت به کادر بهداشت و درمان برسد.» او با اعلام اینکه خستگی و کاهش تاب‌آوری کادر سلامت با توجه به محقق نشدن کوچکترین مطالباتشان نکته بسیار مهمی است که می‌تواند در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مشکلاتی را ایجاد کند، عنوان می‌کند: «چرا قولی می‌دهند که توان پرداخت آن وجود ندارد؟ کل بودجه وزارت بهداشت در سال آینده 174هزار میلیارد تومان است و برآورد مبلغی برای تبدیل وضعیت این افراد حدود 15تا 17هزار میلیارد تومان است که در مقابل تامین نیروی انسانی برای حوزه بهداشت اصلا رقم بالایی نیست. درست است که بودجه وزارت بهداشت کم است و باید اعتبار مازاد بگیرد اما تامین این هزینه به‌معنای افزایش خدمات است، چرا که در کمبود نیروی انسانی و خستگی آنها قطعا ضررهای بیشتری وجود خواهد داشت.» مهری در پاسخ به این سؤال که با وجود اعتراضات اخیر چه واکنش‌هایی از سوی مسئولان وجود داشته و آیا می‌توان امیدی به رفع مشکل کادر سلامت داشت؟ می‌گوید: «مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند پیگیر این مطالبات‌اند و سازمان برنامه و بودجه باید در این‌باره پاسخگو باشد. مجلس هم بر یکسان‌سازی مدیریت خدمات بهداشت و درمانی تأکید دارد، همه می‌گویند که این دو مطالبه باید محقق شود اما مشخص نیست که مخاطب این باید و اجرایی شدن آن‌چه‌کسی است.»‌