نگرانی از احتمال شیوع دوباره فلج اطفال

بیماری تقریبا منقرض شده فلج اطفال با گزارش یک مورد ابتلا در قاره آفریقا، بار دیگر نگرانی جهانی از شیوع دوباره را برانگیخته است. به گزارش گیزمودو، هفته گذشته مقامات بهداشتی کشور مالاوی از یک مورد ابتلا به فلج اطفال سرکش در یک کودک 3ساله خبر دادند. این اتفاق در 5سال اخیر برای نخستین‌بار در این قاره دیده شده و سازمان بهداشت جهانی در حال بررسی شرایط است.

تاریخچه فلج اطفال
فلج اطفال یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که معمولا از طریق انسان به انسان منتقل می‌شود. راه واگیر اغلب از طریق مدفوع است، اما برخی اوقات از طریق عطسه و سرفه نیز ویروس منتقل می‌شود. در حدود سه‌چهارم مبتلایان اصلا علائم بیماری را تجربه نخواهند کرد؛ درحالی‌که سایرین علائمی مانند سرماخوردگی بروز خواهند داد. در حداقل موارد، ویروس می‌تواند باعث علائم عصبی از جمله ضعف عضله‌ها تا ناتوانی و برخی اوقات فلج کشنده شود، اما این نکته قابل توجه است که درصدی از نجات‌یافتگان می‌توانند همچنان دهه‌ها بعد از ابتلای بی‌علامت، علائمی را تجربه کنند که به آن سندرم پسا فلج اطفال می‌گویند.
این ویروس قبلا در زمان شیوع، حدود یک‌میلیون نفر را در سال مبتلا می‌کرد و باعث فلج شدن ده‌ها هزار نفر از کودکان در طول بزرگ‌ترین شیوع این بیماری در حدود اواسط قرن بیستم شده بود. با کمک یک واکسن مؤثر در سال 1950میلادی اما، فلج اطفال به‌طور پیوسته شکست خورد. این بیماری در مسیر تبدیل شدن به دومین (یا احتمالاً سومین) بیماری عفونی بشر است که به‌طور کامل از بین می‌رود. در سال 2021، تنها 5مورد فلج اطفال سرکش در 2کشور پاکستان و افغانستان گزارش شد و فقط یک سال قبل، سازمان بهداشت جهانی تأیید کرد که آفریقا عاری از فلج اطفال شده است، اما پس از سال‌ها نظارت که هیچ نشانه‌ای از انتشار پیدا نکرد، این مورد اخیر ناامید‌کننده به‌نظر می‌رسد.

نظارت بر روند شیوع
مورد ابتلای مالاوی مربوط به دختری 3ساله است که به طرز ناراحت کننده‌ای در نوامبر 2021فلج شده است. در اواخر نوامبر نمونه مدفوع او جمع‌آوری شد و در فوریه 2022آزمایش تأیید کرد که او مبتلا به فلج اطفال شده است. تجزیه و تحلیل‌های ژنتیک عفونت او نشان داد که این ویروس، سویه‌ای از پاکستان است که به سال 2019بازمی‌گردد. ماتشیدیسو موتئی، مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در آفریقا طی بیانیه‌ای اعلام کرد: از آنجایی که فلج اطفال سرکش در هر نقطه از جهان وجود دارد، همه کشورها در خطر ورود این ویروس قرار دارند. در پی تشخیص فلج اطفال سرکش در مالاوی، ما در حال انجام اقدامات فوری برای جلوگیری از گسترش احتمالی آن هستیم. به لطف سطح بالایی از نظارت بر فلج اطفال در این قاره و ظرفیت شناسایی سریع ویروس، ما می‌توانیم به سرعت واکنش سریعی را آغاز و از کودکان در برابر تأثیرات ناتوان‌کننده این بیماری محافظت کنیم. پاسخ به شیوع فلج اطفال، ممکن است شامل تجدید واکسیناسیون در مناطق درگیر با بیماری شود؛ هرچند که این نیز بستگی به شواهدی مبنی بر ادامه گسترش دارد. مالاوی از سال 1992گزارشی از موارد ابتلا نداشته است و شواهد نشان می‌دهد که ایمنی ناشی از واکسن‌ها می‌تواند تا دهه‌ها در بیشتر مردم باقی بماند، اما امکان یک شیوع جدید همچنان به قدرت خود باقی است. موجیروم اندوتابه، هماهنگ‌کننده فلج اطفال در دفتر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی برای آفریقا گفت: هر موردی از ویروس فلج اطفال سرکش یک رویداد ویژه است و تمام منابع را برای حمایت از مقابله کشورها با آن در دسترس قرار خواهیم داد.