قدم تازه برای رؤیای اینترنت با فیبرنوری

عمادالدین قاسمی‌پناه- روزنامه‌نگار

اینترنت پهن‌باند ثابت در ایران معمای پیچیده‌ای دارد. سال‌هاست که در دولت‌های مختلف تلاش شده تا پروژه رسیدن فیبرنوری برای ارائه اینترنت با سرعت بسیار بالا به سرانجام برسد اما متاسفانه ماجرا به نتیجه نرسیده است. اکنون وزارت ارتباطات در دولت سیزدهم گام تازه و بلندی در این رابطه برداشته است تا شاید این طلسم سرانجام برای پایان سلطه اینترنت سیار و حل مشکلات شبکه ارتباطی کشور بشکند. همزمان با شب میلاد امیرالمومنین(ع) پروژه توسعه اینترنت پرسرعت بر بستر فیبرنوری در 2شهر مقدس مشهد و قم کلید خورد. امروز، دیگر نمی‌توان نام «اینترنت پرسرعت» را بر ADSL نهاد، چراکه تکنولوژی کابل مسی به تاریخ زیرساخت اینترنت پیوسته است. صرفه‌جویی در مصرف اینترنت معنی ندارد و کارشناسان معتقدند، با راه‌اندازی پروژه FTTx در میان‌مدت شاهد رشد تولید ناخالص ملی(GDP) خواهیم بود. به‌عبارتی، ۱۰درصد افزایش ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند می‌تواند تا یک‌درصد میزان تولید ناخالص ملی را افزایش دهد. در صورت تحقق وعده واگذاری 20میلیون پورت FTTx تا سال1404، علاوه‌بر اینکه خانواده‌ها از این موهبت بهره‌مند می‌شوند، کسب‌وکارهای مجازی هم توسعه قابل توجهی را تجربه خواهند کرد. در گام اول، بیش از 500هزار پورت اینترنت ثابت پرسرعت مبتنی‌بر فیبرنوری در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.

چرا فیبر نوری؟
آمارهای سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که تعداد مشترکان اینترنت سیار بیش از 90میلیون و تعداد مشترکان اینترنت ثابت 10میلیون‌ و 600هزار کاربر است. این در حالی است که کشور در حوزه کسب‌وکارها، سلامت و آموزش به‌شدت به توسعه فیبر نوری نیاز دارد.
صادق عباسی‌شاهکوه، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در مراسم افتتاح پروژه توسعه فیبر نوری به ظرفیت محدود شبکه اینترنت موبایل اشاره کرد و گفت: «در آینده ظرفیت شبکه اینترنت موبایل نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای کشور باشد. همچنین نیاز به سرعت‌های بالاتر و کیفیت بیشتر بیش از گذشته احساس می‌شود.» عباسی‌شاهکوه همچنین بر این نکته تأکید کرد که «در دنیا بخش کمی از اینترنت روی شبکه موبایل ارائه می‌شود و بیشتر مردم از اینترنت ثابت استفاده می‌کنند. درحالی‌که در کشور ما این توسعه به شکل معکوس رخ داده و با وجود توسعه مناسب اینترنت سیار، در اینترنت ثابت دچار عقب‌افتادگی هستیم که باید جبران شود.» به‌گفته او «درصورتی‌که اینترنت مبتنی‌بر فیبرنوری توسعه یابد می‌توان به سرعت بالای 25مگابیت و حتی تا یک‌گیگ دست یافت و چیزی به نام محدودیت سرعت وجود نخواهد داشت.» همچنین علاوه‌بر نیاز به سرعت بالا، یکی دیگر از موضوعاتی که توسعه فیبرنوری را ناگزیر می‌کند، طیف وسیعی از مزایا برای اپراتورهاست. درواقع، توسعه فیبرنوری باعث افزایش کیفیت کلی شاخص‌های خدمات(QoS)، هزینه‌های نگهداری کمتر، انرژی کمتر و البته نیاز به زیرساخت‌های فیزیکی کوچک‌تر برای اپراتورها می‌شود.

حمایت مالی دولت
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در این مراسم از تصمیم دولت برای تخصیص حق‌السهم خود از درآمد اپراتورهای ثابت و ۵درصد از حق‌السهم اپراتورهای همراه برای پروژه  توسعه فیبرنوری در کشور خبر داد.
درواقع دولت تصمیم گرفته ۵درصد از ۲۸درصد حق‌السهمی که اپراتور‌های تلفن همراه به دولت می‌پردازند و کل ۳درصد حق‌السهم توسعه‌دهندگان اینترنت ثابت را به‌عنوان آورده دولت در پروژه توسعه شبکه دسترسی اینترنت ثابت هزینه کند. به این ترتیب، برای نخستین‌بار پس از واگذاری شرکت مخابرات ایران به بخش غیردولتی، دولت بخشی از درآمدهای خود از این حوزه را به‌صورت مستقیم برای توسعه شبکه ارتباطی هزینه می‌کند. به‌گفته زارع‌پور «این پروژه یکی از اصلی‌ترین اهداف دولت سیزدهم است و شاید یکی از سخت‌ترین کارها را انتخاب کرده‌ایم، چراکه هم زمان‌بر است، هم نیازمند هماهنگی بین‌دستگاهی است و هم باید بخش خصوصی پای کار بیاید.» براساس اعلام وزیر ارتباطات تست سرعت دانلود اینترنت فیبرنوری در شهر مشهد با سرعت500 مگابیت بر ثانیه و در شهر قم با سرعت یک‌گیگابیت بر ثانیه بوده است. این سرعت دانلود برای مردم ما هم‌اکنون یک‌ رؤیا به‌حساب می‌آید. به‌گفته زارع‌پور پیشرفت این پروژه و وضعیت آن در استان خود را از طریق سایت
 www.iranfttx.ir دنبال کنند و در آینده می‌توانند با وارد کردن کدپستی محل سکونت خود، از زمان تقریبی فعال شدن این پروژه در محله خود مطلع شوند.

مکث
ادامه اختلال اینترنت
کاربران همچنان از اختلال در اینترنت شکایت دارند. در زمان نگارش این گزارش و براساس آمار سایت اسپیدتست، سرعت اینترنت موبایل کشور با 7پله نزول به رتبه77 جهانی و سرعت اینترنت ثابت کشور با یک پله نزول به رتبه143 جهانی رسیده است. این اختلال، طی چند روز گذشته به‌حدی رسید که رئیس کارگروه یادگیری الکترونیک وزارت علوم هم به گلایه‌مندان وضعیت اینترنت پیوست و گفت: «واقعیت این است که وقتی اختلالات اینترنت ایجاد می‌شود، میزان استرس و فشار روحی که به دانشجویان، استادان، مدیریت دانشگاه و کارشناس‌های فنی وارد می‌شود، بسیار زیاد است.»