تولید
آمادگی صنعت برای مقابله با دست‌اندازهای برجام
فعالان اقتصادی و مسئولان صنعتی از تأثیر‌پذیری حداقلی صنعت با تغییر شرایط اجرای برجام خبر می‌دهند
علی ابراهیمی/ خبرنگار
تداوم تنش‌ها در روابط سیاسی ایران و آمریکا و تغییرات احتمالی شرایط اجرای برجام و از سوی دیگر برخی تنش‌های اقتصادی مانند نوسان نرخ ارز، موجب نگرانی فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان از رشد هزینه تمام‌شده تولید و عرضه کالاهای داخلی با قیمت و کیفیت رقابتی در بازار داخلی و بازارهای هدف صادراتی شده است. در شرایطی که مسئولان دولتی با تک‌نرخی‌شدن ارز از نبود نگرانی برای تأمین ارز مورد نیاز خرید مواداولیه تولید و ماشین‌آلات صنعتی به نرخ مصوب خبر می‌دهند، تولیدکنندگان داخلی نیز تلاش دارند تا با رشد نرخ بهره‌وری، بهبود شرایط تولید و بهره‌گیری از فناوری روز تولید، ضمن کاهش هزینه تمام‌شده، قدرت رقابت‌پذیری خود را در مواجهه با کالاهای مشابه خارجی افزایش دهند. در شرایطی که انتظار می‌رفت با اجرای برجام شرایط برای تعامل بیشتر تولیدکنندگان داخلی با شرکای خارجی فراهم شود، تداوم مانع‌تراشی‌های آمریکا، مشکلات نقل و انتقال پول و احتیاط بیش از حد برخی شرکای خارجی عملا شرایطی را رقم زده که اجرای برخی موافقتنامه‌ها، تفاهمنامه‌ها و حتی قراردادهای همکاری دو یا چندجانبه تولیدکنندگان ایرانی با شرکای اروپایی و آسیایی به کندی پیش رود. اما با اعلام حمایت اتحادیه اروپا از اجرای برجام و پایبندی کشورمان به این قرارداد، اکنون شرایط برای همکاری شرکای اروپایی با همتایان ایرانی خود هموارتر شده و فعالان صنعتی و دست‌اندرکاران بخش صنعت نیز از تغییر نیافتن شرایط قراردادهای همکاری در صنایع خودروسازی و نحوه تعامل بنگاه‌های داخلی با همتایان خارجی خود خبر می‌دهند.
خروج اقتصاد از بلاتکلیفی برجام
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اعلام کرد: واقعیت آن است که با مشخص‌شدن سرنوشت اجرای برجام، شرایط بلاتکلیفی که امروز در اقتصاد ما وجود داشته و کمتر از تحریم هم نیست، مرتفع خواهد شد چراکه مشخص‌شدن سرنوشت برجام می‌تواند برنامه آینده بنگاه‌های تولیدی و صنعتی را روی ریل قرارداده و سیاستگذاران اقتصادی، صنعتی و مدیران بنگاه‌های تولیدی نیز تکلیف خود را برای کم و کیف ادامه فعالیت‌های اقتصادی خود می‌دانند.
کاوه زرگران افزود: مهم‌ترین اثری که برجام می‌تواند در بهبود شرایط اقتصادی بنگاه‌های تولیدی کشورمان داشته باشد، مرتبط با تسهیل نقل و انتقالات پولی و بانکی است؛ چراکه اگر وزارت خزانه‌داری آمریکا بخواهد به اعمال فشارهای خود علیه نظام بانکی کشورمان ادامه دهد، امکان گشایش اعتبارات اسنادی با دلار از بین می‌رود و در چنین شرایطی باید ببینیم که اتحادیه اروپا چه تدابیری برای رفع این مشکل خواهد اندیشید. گرچه تجربه نشان داده آمریکایی‌ها حتی در مسیر تعامل نظام بانکی اتحادیه اروپا با ایران نیز سنگ‌اندازی می‌کنند. او گفت: خیلی از بانک‌ها به‌دلیل ترس از وزارت خزانه‌داری آمریکا مناسبات بانکی خود با ایران را محدود می‌کنند و خیلی از بانک‌های اروپایی که با آمریکا کار می‌کنند، در شرایط فعلی حاضر به ریسک نقل و انتقال پولی با ایران نیستند.
به گفته زرگران، درصورتی که اتحادیه اروپا در اجرای برجام مجوز لازم را به بانک‌های اروپایی برای نقل و انتقال پول به ایران بدهد باید منتظر ماند و دید که بانک‌های اروپایی تا چه حد خواستار همکاری با نظام بانکی ایران در چارچوب مقررات و تصمیمات این اتحادیه خواهند بود. زرگران تأکید کرد: اگر اتحادیه اروپا واقعا بخواهد و الزام کند تا بانک‌های رسمی این کشورها با ایران همکاری کنند، شرایط نقل و انتقال پول در نظام بانکی کشورمان به‌مراتب بهتر خواهد شد.
این فعال اقتصادی افزود: اعضای اتحادیه اروپا قراردادهایی با کشورمان دارند که منافع متقابل خوبی عاید آنها می‌کند و طبیعتا آنها تلاش خود را برای توسعه روابط اقتصادی، پولی و بانکی با ایران خواهند کرد. اکنون برخی شرکت‌های بزرگ اروپایی اجرای پروژه‌های خود در ایران را متوقف کرده و در انتظار تعیین شرایط برجام هستند.
خلق فرصت‌های تازه
برای همکاری‌های صنعتی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اعلام کرد: تحریم سال‌هاست بر پیکره کشورمان سایه انداخته اما با خروج آمریکا از برجام و از دست رفتن برخی موقعیت‌ها، فرصت‌های جدیدی را خلق خواهیم کرد. منصور معظمی با بیان این مطلب به ایرنا گفت: به‌طور حتم اگر آمریکا از برجام خارج شود، عزا نمی‌گیریم، اما می‌خواهیم به قراردادهای بین‌المللی احترام گذاشته و پروتکل‌ها را رعایت کنند.
وی با بیان اینکه رفتار غیردیپلماتیک، قلدرمآبانه و خارج از نزاکت آمریکایی‌ها، شأن آنها را پایین می‌آورد اما بنا نیست ما کارهایمان را تعطیل کنیم، افزود: چنین شرایطی در همه قراردادهای پسابرجامی ایدرو با شرکای خارجی پیش‌بینی و برنامه‌ریزی شده است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت عدم‌باور مدیران به توانمندی داخلی را بلای جان صنعت دانست و افزود: صادرات‌گرا بودن، ارتقای کیفی و رقابت‌پذیری قیمت محصولات، غافل نشدن از فناوری‌های روز و توجه به آموزش و پژوهش، شروط اصلی رشد توانمندی‌های داخلی در این عرصه مهم است. به‌گفته وی، باور به توانمندی داخلی در بخشی از مدیران کشور، کم است یا اصلا باور ندارند. همین موضوع آسیب‌پذیری صنعتی کشور را به‌دنبال دارد. معظمی تأکید کرد: امروز بسیاری از تجهیزات در داخل کشور ساخته می‌شوند، اما برخی مقررات و عدم‌باورها سبب شده تا توجه کمتری به سازندگان داخلی داشته باشیم و درصورتی‌که نگاه‌مان یک‌سویه باشد، به یقین ضرر خواهیم کرد.
تداوم اجرای قراردادهای خودرویی
معاون امور صنایع وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد: خروج آمریکا از برجام تأثیری در قراردادهای خودرویی ایران ندارد چراکه در قراردادهای منعقد شده خودرویی با شرکت‌های خارجی، بندی با صراحت مشخص کرده که هیچ تحریم یا محدودیت جدیدی نمی‌تواند در همکاری‌های دوجانبه تأثیر داشته باشد. محسن صالحی‌نیا به ایرنا گفت: همکاری‌های خودرویی شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های خارجی ازجمله پژو و رنو همچنان پابرجاست و ادامه خواهد یافت. وی با بیان اینکه اکنون برخی خودروسازان داخلی با خودروسازان خارجی در حال مذاکره‌اند، گفت: نحوه تداوم این همکاری‌ها، به چگونگی بیرون رفتن آمریکا از توافق برجام بستگی دارد. وی افزود: جسته و گریخته مشاهده می‌شود برخی کشورها اعلام می‌کنند که در صورت خروج آمریکا از برجام، به همکاری خود با ایران ادامه می‌دهند؛ بنابراین در مورد همکاری‌های آتی خودرویی، باید منتظر بمانیم و ببینیم چه شرایطی ایجاد می‌شود
