گزارش
تحقق بیانیه گام دوم انقلاب نیازمند مدیریت جهادی است
هدف غایی بیانیه گام دوم انقلاب، تمدن نوین اسلامی است که درواقع نوعی فرایند است نه برنامه؛ این مسیر نیازمند روحیه جهادی و جهاد تبیین است
صفیه رضایی- خبرنگار
انقلاب اسلامی ایران با پشت سر گذاشتن فراز و نشیب‌های بسیار، به مرحله‌ای از تکامل رسیده که امروز در معادلات جهانی به‌عنوان یک قطب تعیین‌کننده ایفای نقش می‌کند. این جایگاه رفیع در حالی به‌دست آمده است که جهان در حال گذر از یک پیچ تاریخی است و انقلاب اسلامی برای نقش‌آفرینی بیشتر در آینده بشریت، با شرایط حساس و سرنوشت‌سازی روبه‌روست. در چنین شرایطی باید دکترین و رهنامه جامعی تعیین و تدوین شود تا چارچوب فکری و عملیاتی برای طی کردن در این مسیر پرتلاطم در دستیابی به قله پیشرفت مبتنی بر الگوی ایرانی - اسلامی برای تمام ارکان جامعه فراهم شود؛ از این‌رو مقام معظم رهبری در 24بهمن1397 در چله انقلاب اسلامی منشور و رهنامه‌ای با عنوان بیانیه گام دوم انقلاب ابلاغ کردند که ضمن ترسیم چشم‌انداز، راهبردهای تحقق آن با استفاده از نظریه انقلابی را که حاصل تجربه‌اندوزی از عمر 40ساله انقلاب اسلامی است، تبیین کردند. این بیانیه دکترینی است که با روایت تاریخی انقلاب آغاز می‌شود و در آینده‌ای امیدبخش امتداد می‌یابد. در این سیر تاریخی ویژگی‌هایی برای هر مرحله از حیات طیبه انقلاب اسلامی ذکر شده است که آن را از مرحله دیگر متمایز می‌کند. شعارهای محوری انقلاب اسلامی، برکات انقلاب اسلامی، سبک مدیریت غالب و راهبردهای اصلی انقلاب اسلامی از دیگر موضوعات کلیدی است که در این رهنامه به آنها توجه شده است. رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب به 7سرفصل به‌عنوان راهبردهای گام دوم انقلاب در راستای چشم‌انداز انقلاب اسلامی اشاره فرموده‌اند که عبارتند از: علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن و سبک زندگی؛ بدیهی است که گام دوم انقلاب اسلامی باید برای طی مسیر در آینده آنها را سرلوحه خود قرار دهد تا چشم‌انداز نهایی که همانا خودسازی، جامعه‌پردازی و ایجاد تمدن نوین اسلامی به‌منظور زمینه‌سازی برای ظهور حضرت ولیعصر(عج) فراهم شود.
دامنه تأثیرگذاری گسترده
آنچه مهم است تعیین راهبردها و خط‌مشی‌هایی است که افراد، جریان‌ها و سازمان‌های سیاستگذار در مسیر تحقق اهداف هفت‌گانه رهنامه گام دوم انقلاب باید مدنظر داشته باشند. به‌نظر می‌رسد که این زاویه نگاه به بیانیه گام دوم انقلاب بسیار مهم و اساسی است. عبدالمجید شیخی، استاد دانشگاه در این زمینه به همشهری می‌گوید: بیانیه گام دوم، دوره جدیدی از تعاملات ملی و بین‌المللی با محوریت انقلاب اسلامی و جامعه اسلامی را به تصویر می‌کشد؛ بنابراین برای اینکه همه اقشار به نکات محوری این بیانیه توجه داشته باشند باید راهبردهای عملیاتی را برای رسیدن به آرمان‌های آن مدنظر قرار داد. وی گفت: بیانیه گام دوم انقلاب دارای ویژگی فرامادی و رسالت جهانی است. به‌عبارتی رهنامه‌ای است که از معادلات مادی عبور می‌کند. این خاصیت جهانی و فرامادی تحولی عظیم در عرصه انقلابی را نیز به تصویر می‌کشد؛ از این‌رو تحقق اهداف آن نیازمند تلاش جهادی و مدیریت جهادی است. به این معنا که در تمام عرصه‌ها با موانع، مشکلات و دشمنان باید مقابله کرد. بدیهی است که این روحیه جهادی باید در تمام اشکال اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی ساری و جاری باشد.
زوایای مهم عمل به بیانیه گام دوم انقلاب
غلامرضا زارعی، دبیر اندیشکده عدالت و مبارزه با فساد در اندیشگاه گام دوم انقلاب نیز به همشهری گفت: بیانیه گام دوم انقلاب در قالب‌های اندیشه‌ای، راهبردی و سندی قابل پردازش و بررسی است. به این معنا که ابعاد پردازش به آن گسترده است، اما در راستای عمل به منشور آن، پرداختن به وجوه اندیشه‌ای، جهاد تبیین و پرداختن به رویش‌ها و توفیقات انقلاب اسلامی بسیار مهم است. درواقع در بیانیه گام دوم انقلاب به ضعف‌ها و رویش‌ها با واقع‌بینی نگاه می‌شود؛ از این‌رو افق دید و اندیشه در این رهنامه روشن و واضح است.
وی گفت: هدف غایی بیانیه گام دوم که تمدن نوین اسلامی است درواقع نوعی فرایند است، نه برنامه؛ بنابراین نیاز است که در مسیر طبیعی حرکت کند. این مسیر طبیعی نیازمند روحیه جهادی و همچنین جهاد تبیین است. به‌عبارتی برای عبور از مراحل پنج‌گانه تا تمدن نوین اسلامی ابتدا باید خودسازی و جامعه‌سازی محقق شود. همچنین یک اجماع منصفانه از آحاد ملت، نخبگان و مسئولان روی اصول مندرج باید لحاظ شود؛ به‌عبارتی باید جهاد تبیین و اقناع‌سازی صورت گیرد؛ ضمن اینکه در سطوح اجرایی باید سیاستگذاری درستی مدنظر باشد که با گام دوم انقلاب همسو باشد. بدیهی است که این سیاستگذاری باید همسو با اهداف در ابعاد میان‌مدت، بلندمدت و ذیل برنامه‌های گفتمان‌سازی نمایان شود. زارعی معتقد است که باید رویه دشمن‌شناسی عمیق‌تر و همچنین فهم عمیق از گفتمان انقلابی بیشتر شود. به‌عبارتی جهاد تبیین و اقناع، سیاستگذاری صحیح در مسیر اهداف و فهم نخبگانی از رهنامه بیانیه گام دوم باید در بستر فهم گفتمانی از اهداف کلان انقلاب متصور باشد.
به‌نظر می‌رسد که اصول هفت‌گانه بیانیه گام دوم انقلاب باید در تمامی بخش‌های جامعه مورد پردازش قرار گیرد. این رویه می‌تواند نوعی همه‌گیری پژوهشی و تعصب عملیاتی نسبت به آن را به‌وجود آورد. این رویکرد قطعا می‌تواند در تعمیق ارزش‌ها و گفتمان راستین انقلاب اسلامی مؤثر باشد.
