هوشمندانه پارک کنید

مهدی اسماعیل‌پور- خبرنگار

براساس آمارها شهر تهران در سال1390 با حدود 550هزار کمبود فضای پارک خودرو رو‌به‌رو بود که این رقم برای سال97 تقریبا دوبرابر شد و به حدود 900هزار کمبود جای پارک افزایش پیدا کرد. طبق برآوردهای صورت گرفته، تهران در سال1400 هم حدود یک‌میلیون‌و100هزار کمبود جای پارک دارد. به‌عبارت دیگر بیش از یک‌دهه می‌شود که کمبود پارکینگ و به‌ویژه پارک حاشیه‌ای به یکی از معضلات جدی و اساسی شهر تهران تبدیل شده است. طی دهه80 برای حل این معضل ترافیکی پایتخت و همچنین توزیع عادلانه پارک حاشیه‌ای، از نیروی انسانی یعنی پارکبان‌ها استفاده شد، اما برخی رفتارها و تخلفات ازجمله دریافت عوارض بیشتر از نرخ مصوب توسط برخی از عوامل پارکبان باعث نارضایتی شهروندان و در نتیجه توقف اجرای این طرح از سال1395 شد. قرار بر این بود که پارکومترها جای پارکبان‌ها را بگیرند، اما مدیران ترافیکی معتقد بودند که این روش دیگر منسوخ شده و چنین روشی هم اشکال و ایرادهای خودش را دارد. در نتیجه بدون داشتن طرح و برنامه‌ای جایگزین، عملا کنترل و مدیریت پارک حاشیه‌ای تهران به حال خودش رها شد.

ساماندهی در 6منطقه
شورای شهر وقت تهران در سال1397 به موضوع ساماندهی پارک حاشیه‌ای ورود و شهرداری را ملزم به ساماندهی پارک حاشیه‌ای کرد. در آن مقطع زمانی قرار بود 120هزار فضای پارک حاشیه‌ای در پایتخت ایجاد شود که این امر محقق نشد. در سال بعد ایجاد 200هزار پارک حاشیه‌ای در برنامه و دستورکار شورای شهر و شهرداری تهران قرار گرفت که این برنامه هم نتیجه نداد تا در ادامه بازکردن گره کور پارک حاشیه‌ای در تهران سخت‌تر از قبل شود. در چنین شرایطی یکی از برنامه‌های مدیریت جدید شهر تهران سر و سامان دادن به این وضعیت آشفته با مدیریت پارک حاشیه‌ای و البته نهضت ساخت پارکینگ و برنامه‌های تکمیلی ازجمله احداث پارکینگ ویژه موتورسیکلت‌هاست تا سرانجام معضل کمبود یک‌میلیون‌و100هزار جای پارک در پایتخت به مرور زمان مرتفع شود. براساس اعلام سیدمجتبی شفیعی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، در نخستین گام برنامه شهرداری و شورای شهر ایجاد 120هزار پارک حاشیه‌ای تا پایان سال1401 است. در روزهای گذشته شفیعی از انعقاد قرارداد و آغاز اجرای پروژه ایجاد 12هزار پارک حاشیه‌ای هوشمند در مناطق 2، 6 و 7 و همچنین برنامه‌ریزی برای آغاز اجرای طرح ساماندهی پارک هوشمند در مناطق 3، 11 و 12 خبر داد. در این طرح، توقف وسایل نقلیه در حاشیه خیابان توسط خودروهایی که مجهز به دوربین کنترل هوشمند هستند، رصد و ثبت می‌شود. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر هم با توجه به نیاز شهروندان به فضاهای پارک حاشیه‌ای، بر ایجاد 120هزار فضای پارک حاشیه‌ای در مناطق 22گانه شهر تهران تأکید دارد. موضوع دیگری که این روزها مطرح است، بازگشت پارکبان‌ها و ساماندهی پارک حاشیه‌ای از طریق نیروی انسانی است. با این تفاوت مهم نسبت به گذشته که دیگر مبلغی بین رانندگان و پارکبان‌ها رد و بدل نمی‌شود و دریافت عوارض پارک خودرو فقط از طریق شارژ حساب کاربری در سامانه «تهران من» صورت می‌گیرد. البته این طرح همچنان درحال بررسی و کارشناسی بوده و هنوز اجرایی نشده است. طبق برآورد‌های اولیه در مجموع حدود 142هزار فضای پارک حاشیه در تهران وجود دارد که با مدیریت آنها می‌توان تاحدودی مشکلات موجود را برطرف کرد.

سامان دادن به محدوده پارک ممنوع با «قفل چرخ»
روزانه بیش از 8میلیون خودرو در شهر تهران تردد دارند که کمبود فضای پارک حاشیه‌ای باعث شده تا برخی از رانندگان قوانین راهنمایی و رانندگی را نادیده بگیرند و وسیله‌نقلیه خودشان را در محل‌های توقف مطلقا ممنوع و حمل با چرثقیل هم پارک کنند. از سوی دیگر با توجه به حجم بالای این قبیل خودرو‌های متخلف در نقاط مختلف شهر و همچنین برخی ملاحظات و اقتضائات، امکان اعمال قانون برای تمام این وسایل نقلیه وجود ندارد. اینگونه است که در برخی از محور‌ها شاهد توقف سریالی خودروها در محدوده‌های توقف ممنوع هستیم که این موضوع به ترافیک سنگین شهر دامن زده و در ساعت‌های پیک ترافیک عبور و مرور شهر را مختل می‌کند. پلیس راهور برای سامان دادن به این وضعیت برنامه تازه‌ای دارد. در همین راستا سردار کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور کشور از جایگزینی طرح «قفل چرخ» به جای انتقال وسیله‌نقلیه به پارکینگ خبر می‌دهد و می‌گوید: «برای تخلفاتی چون سد معبر یا توقف ممنوع، در تمام دنیا از قفل چرخ استفاده می‌شود و فقط در موارد خاص و امنیتی است که خودرو را با جرثقیل جابه‌جا می‌کنند. این پروژه به حدود یک‌سال و نیم قبل برمی‌گردد و در این زمینه منتظر تولید داخلی هستیم. با استفاده از قفل چرخ وسیله‌نقلیه متخلف دیگر قادر به حرکت نخواهد بود. اگر یک وسیله را که در محدوده توقف ممنوع توقف کرده با جرثقیل به پارکینگ منتقل کنیم ممکن است چند ثانیه بعد یک وسیله نقلیه دیگر در آنجا توقف کند. با اجرای این طرح هزینه‌های مردم برای ترخیص خودرو نیز کاهش پیدا می‌کند.» قرار است ظرف چند روز آینده نحوه اجرا و جزئیات این طرح از سوی پلیس راهور اطلاع‌رسانی شود.