گفت وگو
سطح توقع‌‌ما به کف رسیده است
محمد نیازی از نمایش «سویینی تاد» می‌گوید
سبا حیدرخانی-روزنامه نگار
محمد نیازی و گروهش با نمایش‌های موزیکالی که طی چند سال اخیر در جشنواره تئاتر فجر به صحنه برده‌اند و جوایز و تقدیرهایی که در بخش‌های مختلف از طراحی گریم و صحنه تا موسیقی و بازیگری به‌دست آورده‌اند، دیگر نامی آشنا برای دنبال‌کنندگان این رویداد به شمار می‌روند. پس از 2سال وقفه، نیازی این‌بار با کارگردانی نمایشی به نام «سویینی تاد» در جشنواره چهلم تئاتر فجر حضور دارد؛ نمایشی به سیاق کارهای اخیرش موزیکال و برگرفته از متن «استفان ساندهایم» که یادآور فیلم موزیکالی به همین نام از «تیم برتون» است. به بهانه راهیابی این نمایش به مسابقه بخش صحنه‌ای جشنواره با نیازی گفت‌وگو کرده‌ایم.
پس از 2سال غیبت با نمایش دیگری در چهلمین جشنواره تئاتر فجر حاضر شده‌اید. درباره این اثر و ویژگی‌هایش بگویید.
نمایش «سویینی تاد» را 2سال پیش برای اجرای عمومی تولید کردم، اما شرایط کرونا باعث شد روند اجرا متوقف شود، ولی امسال چون شرایط کمی بهتر شد، تصمیم گرفتم آن را برای جشنواره تئاتر فجر ارسال کنم؛ با هدف اینکه کنش و اتفاقی باشد برای بازگشایی مجموعه تئاتر شهر مشهد، تا بالاخره سالنی که قلب تئاتر شهرمان است به چرخه اجراها برگردد و امیدوارم این اتفاق رخ دهد. مضمون نمایش هم برگرفته از یک قصه قدیمی و فولکلور انگلیسی است؛ روایتی از زندگی آرایشگری به نام «بنجامین بارکر» که توسط فردی ثروتمند در شهر مورد ظلم قرار می‌گیرد، همسرش تصاحب و خودش تبعید می‌شود، اما بعد از سال‌ها برای انتقام برمی‌گردد و در این راستا اتفاقاتی برای او رخ می‌دهد.
شما سال‌هاست که در جشنواره تئاتر فجر شرکت می‌کنید و کارتان هم درخشیده و دیده شده است. با این پیشینه، فکر می‌کنید این رویداد چه دستاوردی برای تئاتر کشور به‌خصوص آثار خارج از تهران می‌تواند داشته باشد؟
جشنواره تئاتر فجر ویترین تئاتر ایران محسوب می‌شود؛ به‌خصوص برای شهرستانی‌ها که موقعیت خوبی است تا کارهای همدیگر را ببینند. در این رویداد، کارگردان‌ها، نویسندگان و هنرمندانی از سراسر کشور حضور دارند و می‌توانند همدیگر را بهتر بشناسند تا نخ تسبیحی بین هنرمندان کشور برقرار شود. این همنشینی و ارتباط، قطعا به رشد و پیشرفت آثار خیلی کمک می‌کند و فرصت خوبی برای شناخته شدن بچه‌هاست تا در آینده بتوانند کارهای بهتری تولید کنند.
نزدیک به 2سال است که کرونا بر اجراهای صحنه‌ای در سراسر کشور سایه انداخته و هنوز هم اثرات و تبعات آن را می‌توان دید. با توجه به این شرایط در کنار مسائل و مشکلات اقتصادی، چشم‌اندازتان از جشنواره امسال چیست؟
من به جشنواره چهلم خوش‌بینم؛ کارهایی که در لیست می‌بینم همگی محصول آدم‌هایی است که خوشبختانه چهره‌های خوشنامی هستند و برای همین فکر می‌کنم جشنواره خوبی در پیش باشد. در این دو سال با تعطیلی‌های پی در پی و ایجاد محدودیت‌های اجرا، فنر تئاتر فشرده شد؛ برای همین حالا که این فنر رها شده، فکر می‌کنم امسال انرژی زیادی را در جشنواره خواهیم دید. وقتی چیزی از آدم گرفته می‌شود، با برگردانده شدنش قدرش را بیشتر می‌دانیم. از این حیث، فکر می‌کنم جشنواره‌ای خوش‌انرژی پیش رویمان باشد و البته امیدوارم این اتفاق در عمل هم بیفتد.
شما گروهی جوان و مستقل هستید که به‌طور مستمر کار می‌کنید و اکثر آثارتان پروداکشن‌های بزرگی دارد. فکر می‌کنید تئاترهای مستقل و جوان که تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار ندارند، با چه مشکلات و چالش‌هایی روبه‌رو هستند؟
شرایط مالی در این دو سال به خیلی از ما فشار آورد، اما بین مشاغل به عقیده من، بیشترین ضربه به هنرهای نمایشی و صحنه‌ای مثل تئاتر، سینما و کنسرت خورد؛ چون در یک سال اول به‌طور کلی با رکود و تعطیلی مواجه بودند و خیلی از کسانی که در این حرفه‌ها مشغول بودند شغل‌شان را از دست دادند. برای همین شرایط سختی را پشت‌سر گذاشتیم، اما هم‌اکنون هم با توجه به افزایش وحشتناک هزینه‌های تولید، شرایط خیلی سخت‌تر هم شده است. من فقط امیدوارم که صدایم به گوش آنهایی که باید، برسد. معتقدم حداقل کاری که مسئولان و مدیران می‌توانند در حق ما انجام دهند این است که درِ سالن‌ها را باز کنند تا بتوانیم اجرا کنیم. مثلی هست که می‌گوید «به مرگ می‌گیرند تا به تب راضی شوی» که حکایت ماست؛ امروز دیگر نه خواسته افزایش تعداد سالن‌ها و راه‌اندازی مجموعه نمایشی جدیدی را داریم و نه تجهیز امکانات سالن‌ها. تنها خواسته‌مان این است که سالن‌های موجود مشهد را بازگشایی کنند تا بتوانیم کار کنیم و بلیت‌فروشی انجام دهیم تا بخشی از هزینه‌هایمان را از طریق گیشه برگردانیم. متأسفانه سطح توقعات ما به کف رسیده است، اما امیدوارم همین خواسته‌های حداقلی برآورده شود؛ در غیر این صورت شرایط برای تئاترهایی مثل ما که پروداکشن‌های بزرگ و هزینه‌های سرسام‌آوری دارند، سخت‌تر هم می‌شود. با توجه به اینکه تهیه‌کننده و اسپانسری پای کار نیامده، حداقل با بازگشایی سالن در مشهد می‌توانیم هزینه رفت و برگشت‌مان به تهران برای شرکت در جشنواره و چند شب اقامت را تامین کنیم. با اینکه شاید چنین خواسته‌ای خنده‌دار به‌نظر برسد، اما نیاز جدی امروز ماست.
