۵ اقدام برای نجات از اومیکرون

مریم سرخوش، روزنامه‌نگار

پیک اومیکرون همچنان صعودی است و هر روز بیش از 30هزار بیمار مثبت قطعی، شناسایی و به مجموع بیماران کووید-19در کشور افزوده می‌شوند. آمار فوتی‌ها هم از سه‌شنبه هفته گذشته افزایش پیدا کرده و روزانه بیش از 50تا 60نفر جان خود را بر اثر ابتلا به کووید از دست می‌دهند. به‌دلیل قدرت بیماری‌زایی و سرایت سویه جدید کرونا یعنی اومیکرون، برخی متخصصان حوزه بهداشت و درمان کشور معتقدند که اعمال محدودیت‌های سراسری هر چند کوتاه‌مدت می‌تواند چرخه انتقال ویروس در کشور را کندتر کند اما حمید سوری، رئیس کارگروه پیشگیری و بهداشت قرارگاه ستاد ملی کرونا معتقد است که تعطیلی کشور تأثیر بسیار کمی دارد اما هزینه هنگفتی به مردم و اقتصاد کشور تحمیل می‌کند که جبران آن در شرایط کنونی بسیار سخت خواهد بود. او به همشهری می‌گوید به جای تعطیل کردن کشور می‌توان 5اقدام را برای مهار و مدیریت بیماری درنظر گرفت.

قرنطینه‌های کم‌اثر در کاهش مرگ‌ومیر 
به‌گفته رئیس کارگروه پیشگیری و بهداشت قرارگاه ستاد ملی کرونا، زمانی که از تعطیلی کشور (لاک‌دان) به‌دلیل اپیدمی صحبت می‌کنیم باید ببینیم با توجه به هزینه هنگفت ناشی از این اقدام، به چه نتیجه‌ای می‌رسیم؟ آیا تعطیلی‌هایی که در پیک‌های قبلی در 2 سال گذشته داشته‌ایم را هرگز ارزشیابی علمی کرده‌ایم که اندازه اثربخشی آنها و هزینه فایده این کار را بدانیم؟ بی‌توجهی به معیشت و کسب‌وکار مردم بدون آنکه دلایل قوی علمی داشته باشیم بیشتر معنای پاک کردن موقتی مسئله را می‌دهد تا حل آن! سوری با بیان اینکه مداخلات غیردارویی اجباری معمولاً به‌عنوان لاک‌دان شناخته می‌شوند (محدودیت ترددهای داخلی، تعطیلی مدارس و مشاغل و ممنوعیت سفرهای بین‌المللی) می‌گوید: «بسیاری از کشورها تجربه اعمال این قرنطینه‌ها از زمان آغاز پاندمی کرونا راداشته‌اند اما اکنون کشورهایی که با استناد به مطالعات و مستندات معتبر تصمیم می‌گیرند، استفاده از این نوع مداخلات بسیار پرهزینه را کنار گذاشته یا بسیار محدود کرده‌اند. مطالعه اخیر منتشر شده از سوی جانز هاپکینز هم این پیام را تأیید می‌کند. یونیسف هم معتقد است مدارس باید آخرین جایی باشد که در شرایط پاندمی حاضر تعطیل می‌شود و نخستین جایی هم که باید باز شود باز هم مدارس هستند. تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها باید در شرایط ویژه صورت گیرد و نکته مهم برقراری و اجرای نظام نظارت و مراقب مستمر برای پایش روند این اپیدمی در اماکن آموزشی است.» 
به‌گفته این اپیدمیولوژیست مطالعه متاآنالیز جانز هاپکینز با بررسی این نتیجه اینکه آیا لاک دان مرگ‌ومیر پاندمی کرونا را کاهش می‌دهد یا خیر طراحی شده و نتیجه این مطالعات در سه شاخص سختگیری لاک‌دان، نگهداری در نقاهتگاه‌های سربسته و مطالعات غیردارویی خاص بر این اساس بوده که قرنطینه و لاک دان تأثیر کمی بر کاهش مرگ‌ومیر کووید-19 داشته است: «اعمال قرنطینه در اروپا و آمریکا تنها 0.2درصد مرگ‌ومیر ناشی از کووید-19را کاهش داده است. همچنین نگهداری در نقاهتگاه‌های سربسته نیز ناکارآمد بودند و به‌طور متوسط منجر به 2.9درصد مرگ‌ومیر ناشی از کووید-19شده است.» سوری معتقد است با توجه به این مطالعات متاآنالیز می‌توان نتیجه گرفت که قرنطینه‌ها تأثیرات اندکی بر سلامت عمومی داشته‌اند، اما هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی هنگفتی را به جوامع تحمیل می‌کند. در نتیجه، سیاست‌های قرنطینه بی‌اساس هستند و باید به‌عنوان یک ابزار سیاستی در اپیدمی کنار گذاشته شده یا در اولویت آخر باشند. او درباره خسارت‌های قرنطینه‌های سراسری در کشور هم عنوان می‌کند: «با وجود شیوع گسترده اومیکرون در کشور اما به‌دلیل هزینه سنگین ناشی از تعطیلی‌ها هم‌اکنون این اقدام توصیه نمی‌شود و بهتر است به‌عنوان گزینه آخر در مدیریت اپیدمی مورد توجه قرار بگیرد. برآوردها نشان می‌دهد هر روز تعطیلی کشور بیش از 3تریلیون تومان خسارت به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند که در شرایط سخت اقتصادی کنونی، جبران آن بسیار دشوار خواهد بود.» این مسئول درباره اقدامات مؤثر در مواجهه با سویه‌های جدید کووید-19عنوان می‌کند: «این اقدامات در پنج دسته تقسیم‌بندی می‌شوند؛ تلاش برای رسیدن به سطح ۱۰۰درصدی واکسیناسیون کامل علیه کووید-‌۱۹، تحلیل دقیق و عمیق علمی روزانه اپیدمی به‌منظور شناسایی کانون‌های اصلی آلودگی و واکنش سریع برای مدیریت و مهار کانون‌های طغیان ابتلا در کشور، آموزش و تبلیغات محیطی گسترده به‌نحوی ‌که حساسیت جامعه نسبت به شرایط نگران‌کننده کنونی افزایش یافته و شاهد افزایش رعایت مردم باشیم، تغییرات لازم و سریع محیطی، اعمال مقررات و قوانین سختگیرانه با تعیین اولویت‌ها به‌منظور فضایی سالم‌تر برای سلامت مردم و در نهایت تقویت بیماریابی فعال و سریع، همینطور درمان موارد مبتلا نیازمند به خدمات درمانی به‌ویژه با اولویت دادن گروه‌های پرخطر مانند سالمندان، دارای بیماری‌های زمینه‌ای، زنان باردار و...»