گزارش
اومیکرون و آنفلوآنزا با هم می‌تازند
این روزهای پاییزی، تشخیص عفونت‌های ویروسی از یکدیگر سخت‌تر شده است
پروانه بندپی- روزنامه‌نگار
شیوع 2 عفونت ویروسی کووید-19 و آنفلوآنزا با هم در فصل پاییز، خانواده‌ها را نگران کرده است چرا که با بازگشایی مدارس، موارد ابتلا به این بیماری‌ها رو به افزایش گذاشته است. به‌ویژه اینکه در فصل‌های سرد سال ویروس آنفلوآنزا نیز جولان می‌دهد و طبق اعلام وزارت بهداشت، در حال حاضر ویروس آنفلوآنزا با ۳۴درصد در رأس ویروس‌های در گردش بیماری‌های تنفسی قرار دارد؛ ویروسی که سرعت انتشار بالایی دارد و شدت عوارض آن از کرونا و سرماخوردگی بیشتر است و در عین حال تشخیص آن از کرونا دشوار است.
کودک مبتلا را به مدرسه نفرستید
دکتر محرز یکی از دلایل افزایش موارد ویروس‌های تنفسی را فعالیت مدارس می‌داند و می‌گوید: «الان فصل فعالیت مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها است و عفونت‌های تنفسی به‌خصوص کرونا به راحتی منتقل می‌شوند. بچه در مدرسه مبتلا می‌شود و ویروس را در خانواده خود می‌چرخاند. خواهش ما از والدین این است که کودک بیمار را به مدرسه نفرستند تا کاملا بهبود یابد و بقیه بچه‌ها را مبتلا نکند.»
دشواری در تشخیص؛ تأخیر در بهبودی
همزمانی شیوع کرونا و آنفلوآنزا در فصل‌های سرد سال در اغلب موارد باعث دشواری در تشخیص آن می‌شود و همین عامل مهم موجب تأخیر در بهبود افراد مبتلا و نیز انتقال این بیماری‌ها به دیگران می‌شود. بسیاری از افرادی که این روزها دچار عفونت تنفسی می‌شوند، از علائمی مانند تب و لرز، سردرد شدید و سرفه‌های دردناک شکایت دارند و موضوع این است که بیشتر این علائم بین کووید و آنفلوآنزا مشترکند و تنها با انجام آزمایش می‌توان از نوع ویروس مطلع شد.
کمی آمار و ارقام
طبق اعلام وزارت بهداشت از ۲۳ تا 30مهر، ۱۰۵۹بیمار جدید مبتلا به کووید در کشور شناسایی شدند و در همین مدت بیش از ۵۰بیمار مبتلا به کووید جان خود را از دست دادند. در برخی از روزهای ماه جاری نیز بیش از 130بیمار فقط در بخش مراقبت‌های ویژه یا همان آی‌سی‌یو بستری شدند که به‌گفته متخصصان بیماری‌های عفونی، به‌نظر می‌رسد این آمار برای ایران کمی بالا باشد. همچنین 4شهر کشور در وضعیت قرمز کرونایی به‌سر می‌برند که همین می‌تواند یک هشدار باشد.تأکید کارشناسان حوزه درمان بر این است که برای در امان ماندن از عفونت‌های تنفسی فصل‌های پاییز و زمستان، حداقل واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنیم تا دست‌کم از ابتلا به این ویروس در امان باشیم؛ ویروسی که خطرش گاه از کرونا بیشتر است و می‌تواند مرگبارتر از آن باشد.
خانواده اومیکرون همچنان می‌تازد
دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سویه فعلی کرونا به همشهری می‌گوید:«این سویه از خانواده اومیکرون است و اومیکرون هم همانطور که می‌دانیم، سرعت انتشار بسیار بالایی دارد و چون سرعت انتشارش بالاست، همچنان افراد به‌صورت خانوادگی مبتلا می‌شوند. افرادی هم که سالمند یا مسن هستند یا بیماری زمینه‌ای دارند، حادتر مبتلا می‌شوند و برایشان خطرناک‌تر است. بیشتر افرادی که درگیر این ویروس می‌شوند و فوت می‌کنند، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند.»
همه جای دنیا کماکان درگیرند
دکتر محرز ادامه می‌دهد:«این سویه الان در همه جای دنیا در گردش است. حتی در آمریکا که خیلی از مردمش واکسن زدند، می‌شنویم که تعداد زیادی از افراد روزانه مبتلا می‌شوند. البته سویه فعلی مثل سویه قبلی نیست که ریه را به‌شدت درگیر می‌کرد یا به اندازه دلتا گرفتار نمی‌کند اما خب خطرات خودش را دارد.» این متخصص بیماری‌های عفونی تأکید می‌کند: «موضوع مهم در این فصل این است که کرونا و آنفلوآنزا با هم شیوع دارند. حتی آنفلوآنزا در حال حاضر شایع‌تر است و خطرش هم کمتر نیست و شما نمی‌دانید که به کدام ویروس مبتلا شده‌اید.»
آنفلوآنزا؛ مهمان مهر و آبان
دکتر محرز به این موضوع اشاره می‌کند:«در ماه‌های مهر و آبان آنفلوآنزا در کشور ما غلبه بیشتری داشته و مواردش بیشتر بوده، اما در شهریورماه، ویروس غالب، کووید بود.» وی ادامه می‌دهد: «در هر صورت چه مبتلا به‌سویه فعلی کرونا شده باشید و چه آنفلوآنزا، این ویروس‌ها می‌توانند به افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، بیماری سخت بدهند و ریه‌شان را هم گرفتار کنند و حتی مرگبار باشند. حالا خوشبختانه آنفلوآنزا واکسن دارد و توصیه ما به افراد این است که واکسن آن را تزریق کنند. خیلی‌ها فکر می‌کنند برای تزریق آن دیگر دیر شده اما اینطور نیست. چون عفونت‌های تنفسی تا آخر فصل سرما ادامه دارند، هنوز وقت داریم و اصلا دیر نیست.»
یک سؤال مهم
این پزشک در پاسخ به این سؤال که کودکی که به سویه کرونا مبتلا می‌شود و بعد از بهبودی دوباره به مدرسه برود، آیا دوباره مبتلا نخواهد شد، توضیح می‌دهد: «زمانی که کودک بهبود پیدا می‌کند، تا مدت‌ها در برابر آن سویه مقاوم می‌شود. البته ممکن است مبتلا به ویروس دیگری شود. چون اینطور نیست که بگوییم اگر مبتلا به کرونا شدید، دیگر به آنفلوآنزا مبتلا نخواهید شد. برخی افراد، هردو ویروس را با هم می‌گیرند و بسیار بدحال می‌شوند و این گاهی خیلی خطرناک است.»
مادران شاغل؛ از عوامل بالا رفتن آمار مبتلایان
دکتر محرز می‌گوید: «یکی از مواردی که آمار عفونت‌های تنفسی را بالا می‌برد، مادران شاغل هستند که برای اینکه به‌کار خودشان هم برسند، کودک مبتلای خود را به مدرسه و مهدکودک می‌فرستند و باعث انتشار عفونت بین سایر افراد می‌شوند درحالی‌که فرد مبتلا به عفونت‌های تنفسی باید 3 تا 5 روز در خانه بماند تا دوره عفونت‌زایی‌اش بگذرد. بعضی‌ها می‌گویند ما شاغلیم و سخت است که مرخصی بگیریم و در خانه بمانیم درحالی‌که می‌توان به راحتی از پزشک گواهی گرفت. اتفاقا این فرهنگ «باید» در کشور ما جا بیفتد.»
چگونگی تشخیص آنفلوآنزا و کرونا
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره چگونگی تشخیص آنفلوآنزا و کرونا می‌گوید: «تشخیص دادن کووید و آنفلوآنزا از همدیگر خیلی دشوار است و برای این کار باید حتما تست پی‌سی‌آر (PCR) بدهید. چون فقط آزمایش است که می‌تواند نشان بدهد ویروسی که شما را درگیر کرده، کووید است یا آنفلوآنزا.»
مهم‌ترین علائم سویه جدید کرونا
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره علائم سویه جدید کرونا می‌گوید: «تب و لرز، سرفه، سردرد، تهوع و اسهال علائم کووید فعلی هستند اما معمولا علائم آن تنفسی است.» دکتر محرز در پاسخ به این سؤال که درصورت ابتلا حتما باید به پزشک مراجعه کنیم، می‌گوید: «اگر علائمی مثل تب شدید پایدار یا سرفه‌های دردناک مداوم دارید یا دچار بدحالی هستید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. چون تب مداوم خطرناک است و سرفه هم از آنجا که ممکن است ریه را درگیر کرده باشد، خطرناک است. ولی اگر علائم شدیدی ندارید که نگران‌کننده باشد، نیاز به مراجعه به پزشک نیست و فقط باید استراحت، تغذیه و مایعات مناسب را جدی گرفت تا دوره‌اش بگذرد.» این استاد دانشگاه تأکید می‌کند که «اگر علائم شدید باشد، ممکن است نشانه این باشد که فرد مبتلا به آنفلوآنزا شده است. آنفلوآنزا هم دارو دارد و بنابراین لازم است که به پزشک مراجعه کنید تا با مصرف دارو دوره بیماری‌تان کوتاه شود و سریع خوب شوید. اگر هم کووید باشد و ریه فرد درگیر شده باشد، درمان‌های خاص خود را دارد. پس اگر فرد «علامت یا علائم شدید بی‌وقفه» داشت، باید به پزشک مراجعه کند.»
آنفلوآنزا خطرناک‌تر از کرونا
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه صحبتش به آمار بالای موارد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه به‌دلیل ابتلا به کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «بستری شدن این تعداد در بخش مراقبت‌های ویژه، برای ایران عدد بالایی است. البته آنفلوآنزا هم دست کمی از کووید ندارد و خیلی از موارد بستری ممکن است به‌خاطر آنفلوآنزا باشد. این ویروس هم گاهی ریه سفید (عفونت شدید ریه) می‌دهد و حتی باعث مرگ فرد می‌شود. یک ویروس معمولی نیست و خطرناک است. درضمن خیلی از مواردی که می‌بینید کارشان به بخش مراقبت‌های ویژه (آی‌سی‌یو) کشیده می‌شود، کسانی هستند که دارای بیماری زمینه‌ای هستند.»
ممکن است همزمان مبتلا به چند ویروس شویم؟
خیلی از افراد سؤال‌شان این است که آیا ممکن است هنوز از عفونت تنفسی قبلی خلاص نشده باشیم، گرفتار یک عفونت جدید شویم؟ دکتر محرز در این زمینه توضیح می‌دهد: «بله، چون ویروس‌ها در مقابل همدیگر مقاومتی ندارند. شما ممکن است همزمان مبتلا به کووید و آنفلوآنزا شوید. یک ویروس می‌تواند به یک ویروس دیگر اضافه شود و حتی باعث بدحالی فرد شود. بنابراین برای در امان ماندن از عفونت‌ها بهتر است واکسن آنفلوآنزا را سالانه دریافت کنیم. البته واکسن آنفلوآنزا تأثیری در پیشگیری از ابتلا به کرونا ندارد، اما باعث می‌شود فرد به ویروس آنفلوآنزا مبتلا نشود یا به نوع خفیف آن مبتلا شود.»
پوشش 4نوع ویروس با واکسن
متخصص بیماری‌های عفونی درباره زمان شروع اثربخشی واکسن آنفلوآنزا می‌گوید: «وقتی شما واکسن آنفلوآنزا را تزریق می‌کنید، 30 تا 40روز طول می‌کشد تا واکسن اثر کند و بدن در برابر این ویروس ایمن شود. پس بهتر است تا فرد مبتلا نشده، آن را دریافت کند.»دکتر محرز به این نکته مهم هم اشاره می‌کند: «فردی که تازه مبتلا شده و بهبود یافته، تا حدی نسبت به این ویروس مصونیت پیدا می‌کند. البته فقط نسبت به یک نوع از این ویروس مصون می‌شود. چون کسی که آنفلوآنزا می‌گیرد، فقط به یک نوع از آن مبتلا می‌شود، اما واکسن‌های آنفلوآنزا۴ نوع از این ویروس را پوشش می‌دهند. بنابراین فردی که تازه مبتلا شده و بهبود پیدا کرده، می‌تواند ۲هفته بعد از بهبودی، برای تزریق واکسن اقدام کند.»استاد دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران در پاسخ به این سؤال که واکسن کدام کشور اثربخشی بهتری دارد، تأکید می‌کند: «هر واکسنی که در دسترس بود را می‌توان تزریق کرد و فرقی نمی‌کند محصول چه کشوری باشد. اما واکسن ایرانی چون تازه به بازار آمده و هنوز خیلی رویش مطالعه نشده، برای افراد زیر 18سال توصیه نمی‌شود.»
پزشکان تأکید دارند که برای جلوگیری از ورود ویروس‌های تنفسی به بدن از طریق تماس دست‌های آلوده با دهان، بینی و چشم‌ها، حتما دست‌های خود را به‌طور مرتب بشویید. به‌خصوص بعد از دست زدن به سطوحی مانند دستگیره‌های در، کلید برق، دکمه‌های آسانسور، زنگ آپارتمان و مواردی از این دست که در طول روز توسط افراد مختلف لمس می‌شوند و ممکن است آلوده باشند.
برای شستن دست‌ها لازم است آنها را به‌مدت 20ثانیه با آب و صابون بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید، از یک محلول ضدعفونی‌کننده حاوی الکل استفاده کنید. نه‌تنها باید دست‌های خود را در طول روز مرتب بشویید، بلکه باید از لمس کردن دهان، بینی و چشم‌ها با دستان‌تان خودداری کنید.
توصیه مهم دکتر محرز هم این است: «در این روزهای پر از ویروس‌های تنفسی، ماسک و تهویه فراموش نشود. و البته رعایت فاصله اجتماعی.»
در همینه زمینه :
گزارش
گرینویچ